Η Ελλάς πριν 6.000.000 χρόνια

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο όρος «Μεσσήνιο» εισήχθη από τον Ελβετό στρωματογράφο K. Mayer-Eymar το 1867[*]. Το όνομά του προέρχεται από την αρχαία ελληνική πόλη Μεσσήνη της Σικελίας, όπου το κοίτασμα εβαποριτών είναι της ίδιας ηλικίας

Η Μεσσηνιακή Περίοδος / Βαθμίδα είναι, στην γεωλογική χρονική κλίμακα, η τελευταία ηλικία ή το ανώτερο στάδιο του Μειόκαινου.

Εκτείνεται μεταξύ 7.246.000 ± 0,005 εκατ. χρόνια - 5.333.000 ± 0,005 εκατ. χρόνια πριν από σήμερα. Ακολουθεί η Τορτονία και η Ζάγκλεια, η πρώτη εποχή του Πλειόκαινου.

Ας δούμε πώς ήταν η έκταση της νυν Ελλάδος, τότε

Οι άνθρωποι, που αποδεδειγμένα κατοικούσαν τότε σε Θράκη, Μακεδονία, Αττική, μπορούσαν να πάνε με τα πόδια:

- από την Πελοπόννησο στα Κύθηρα, στην Δυτική Κρήτη

(αλλά όχι στην Ανατολική),

- από την Πελοπόννησο στην Στερεά Ελλάδα...

- από την Πελοπόννησο σε Επτάνησα (Κεφαλονιά - Ιθάκη - Λευκάδα)

- από την Δυτική Στερεά Ελλάδα σε Λευκάδα - Κεφαλονιά - Ιθάκη,

- από την Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο στις Κυκλάδες

- από την Θεσσαλία στις Βόρειες Σποράδες

- από την Ήπειρο στην νότια Κέρκυρα και τους Παξούς...

- από την Μακεδονία στην Θάσο,

- από την Θράκη στην Σαμοθράκη, 

- από την Μικρά Ασία στα νησιά του Αιγαίου, την Σαμοθράκη, την Σκύρο, τα Δωδεκάνησα.

Η Μεσσηνιακή επικαλύπτει την Μεγάλη Ζώνη των Ευρωπαϊκών Θηλαστικών της Τουρολίας (MN 12 και 13) και την Ποντιακή Κεντροευρωπαϊκή Σκηνή Παρατηθύος. Επικαλύπτει επίσης την ύστερη εποχή των χερσαίων θηλαστικών Huayquerian και της πρώιμης Montehermosan της Νότιας Αμερικής. Εμπίπτει στην πιο εκτεταμένη Εποχή των Χερσαίων Θηλαστικών της Βόρειας Αμερικής της Hemphillian

Κατά την Μεσσηνιακή, πριν από περίπου 6.000.000 χρόνια, σημειώθηκε η κρίση αλατότητας του Μεσσηνίου, η οποία επέφερε επανειλημμένες αποξηράνσεις της Μεσογείου.

Μεσσηνιακά κοιτάσματα γύψου και αργίλου ευρέθησν στην Λεκάνη του Sorbas, στην νότια Ισπανία. Εβαποριτικά κοιτάσματα Μεσσηνιακής ηλικίας είναι κοινά σε όλην την Μεσόγειο.

Η βάση της Μεσσηνιακής ευρίσκεται στην πρώτη εμφάνιση του είδους του πλαγκτον Globorotalia conomiozea και στρωματογραφικά βρίσκεται στο μέσον της μαγνητικής χρονοζώνης C3Br.1r. Το Global Boundary Stratotype Section και το Point for the Messinian ευρίσκεται κοντά στο Oued Akrech, κοντά στην πρωτεύουσα του Μαρόκου, Ραμπάτ.

Η κορυφή της Μεσσηνιακής (η βάση της Ζαγκλειας σειράς και Πλειοκαίνου) ευρίσκεται με την κορυφή της μαγνητικής χρονοζώνης Cr3 (περίπου 100.000 χρόνια πριν από την κανονική υποχρονοζώνη Thvera C3n.4n). Η κορυφή της, είναι επίσης κοντά στο επίπεδο εξαφάνισης του είδους ασβεστούχου νανοπλαγκτού Triquetrorhabdulus rugosus (η βάση της βιοζώνης CN10b) και στην πρώτη εμφάνιση του νανοπλαγκτού Ceratolithus acutus.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - Mayer-Eymar K. «Catalogue systématique et descriptif des fossiles des terrains tertiaires qui se trouvent du Musée fédéral de Zürich», εκδ. Librairie Schabelitz, Ζυρίχη Ελβετίας, 1867.[*]

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης "Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ