Το υποβρύχιο βαθυσκάφος είναι ελληνική εφεύρεση: Η κολυμβάς.

Η κατάδυσις του Μ. Αλεξάνδρου σε ελληνικό γραμματόσημο.

Για την εύρεση πολιτιστικών θησαυρών χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στον Πόντο:Για τους«αναρίθμητους θησαυρούς» του «Μαύρου Πρίγκηπος», κατά τον Κριμαϊκό Πόλεμο…

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο Όμηρος στην «Οδύσσεια», ενώ περιγράφει την ναυτική Τεχνολογία των Φαιάκων, μιλά για πλοία ασύλληπτης τεχνολογίας…

Υποβρύχιο σκάφος, που πάει «κάτω από τα κύματα» υπαινίσσεται και ο Αισχύλος… Αναφορές έχει και ο Αριστοτέλης και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος…

Ως καλύτεροι καταδύτες λογίζονταν οι Ρόδιοι, οι Δήλιοι, κ.ά. 

Ο Μέγας Αλέξανδρος καταδύθηκε με «βαθυσκάφος» από την φιλομάθεια και την περιέργειά του να μάθει τον κόσμο, και να γνωρίσει τι βρίσκεται ακόμη και κάτω από το νερό…

Ο Μ. Αλέξανδρος καταδύεται σε βαρέλι - βαθυσκάφος.
Εικόνα από το έργο "Το Ρομάντσο του Αλέξανδρου",
έκδ. Ρώμη, 1445.

Επισήμως περιγράφεται για πρώτη φορά από τον Ψευδο-Ιερώνυμο στο έργο «Περιγραφή του Κόσμου / Κοσμογραφία», γραμμένο στα αρχαία ελληνικά, από τον Θράκα Αίθικο τον Ίστριο[1], τον 7ο - 8ο αιώνα μ.Χ. Ονομάζεται «Κολυμβάς[2]», είναι κατάλληλο για στρατιωτικούς σκοπούς.

Ακολούθησαν πολλές προσπάθειες…[3]

Αλλά το πρώτο ερευνητικό επιστημονικό σκάφος στην υπηρεσία της υποβρύχιας αρχαιολογίας, φαίνεται να εμφανίζεται το 1903, και πρώτη του αποστολή είναι η Πομπηία και ο Πόντος!

«ΠΡΟΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΘΗΣΑΥΡΩΝ

Φαίνεται ὅτι ἔφθασεν ὁ χρόνος κατὰ τὸν ὁποῖον ἡ θάλασσα θ’ ἀποδώσῃ πάλιν εἰς τὸ φῶς τοῦ ἡλίου τοὺς ἀναριθμήτους θησαυροὺς τοὺς ὁποίους κρύπτει εἰς τὰ βάθη της.

Ἕνας μηχανικὸς ἐκ Γενούης ἐπενόησε νέον εἶδος ὑποβρυχίου πλοίου τὸ ὁποῖον θὰ δύναται νὰ βυθίζεται εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης καὶ ν’ ἁλιεύῃ τοὺς θησαυρούς.

Ἔγειναν (sic) ἤδη καὶ τὰ πειράματα ἐνώπιον ἐπιτροπῆς ἐξ ἀξιωματικῶν τοῦ πολεμικοῦ ἰταλικοῦ ναυτικοῦ τὰ ὁποῖα ἐστέφθησαν ὑπὸ πληρεστάτης ἐπιτυχίας. Τὸ ὑποβρύχιον τὸ ὁποῖον ἔχει σχῆμα ᾠοῦ κινεῖται δι’ ἠλεκτρισμοῦ. Ἤδη ἐσχηματίσθη καὶ ἑταιρία ὅπως ἀναλάβῃ τὴν ἐκμετάλλευσιν τῆς νέας ἐφευρέσεως.

Αἱ πρῶται ἔρευναι θὰ γείνουν εἰς τὸ ἀρχιπέλαγος πρὸς ἀνακάλυψιν τῶν ἀπολεσθέντων θησαυρῶν κατὰ τὸν πόλεμον τῆς Πομπηίας. Ἐπίσης θὰ ἐνεργηθοῦν ἔρευναι καὶ εἰς τὴν Μαύρην Θάλασσαν πρὸς ἀνακάλυψιν τῶν λειψάνων τῶν «Μαύρου Πρίγκηπος», ὅστις ἐβυθίσθη κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ κριμαϊκοῦ πολέμου μὲ ἀναριθμήτους θησαυρούς» - ΠΗΓΗ: εφημ. «Νέον Άστυ», αρ. φ. 409, 26.1.1903.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 26.1.2013. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:0

[1] Εκδόθηκε το 1854 από τον Γερμανό ιστορικό Χ. Βούτκε. Στο έργο αυτό αρκετές παράγραφοι αντλούνται απ’ ευθείας από τους εν χρήσει λαϊκούς θρύλους της εποχής, σχετικώς με τον Μέγα Αλέξανδρο. – βλ. El. P. Archibald, W. Brockliss, J. Gnoza, Fr. Brunhölzl, M. Futre Pinheiro, S. J. Harrison, κ.ά.

[2] Από την κολυμβάδα / κολυμβίδα: «Κολυμβὰς ελαία», ελέγετο η επιπλέουσα στην άλμη ελιά, οι «αλμάδες ελάαι», που διατηρούνται κολυμπώντας μέσα στην άλμη. Ελέγετο και νευστή και φθινοπωρίς  – βλ. Δίφιλ. Σίφν. παρ’ Αθην. 56Β. Αττικ. Λοβεκ. Φρύν. 118. Αθήν. 395Ε. Ησύχ.

[3] Ακολουθεί πρώιμο τεχνικό σχέδιο υποβρυχίου από τον G. da Vigevano (13ος - 14ος αιώνα). Ο R. Valturio σχεδίασε υποβρύχιο το 1472. Ο L. da Vinci σχεδίασε υποβρύχιο ενός ανθρώπου το 1515. Ακολούθησαν κι άλλοι…

Στα σύγχρονα χρόνια, τα πρώτα «υποβρύχια» κατασκευάσθηκαν από τον 16ο αιώνα μ.Χ. Έμοιαζαν με μεταλλικούς κώδωνες – καμπάνες, που φιλοξενούσαν συνήθως ένα άτομο. Κινούνταν με την μυϊκή δύναμη του επιβάτη τους…

Ο Άγγλος W. Bourne το 1578 περιέγραψε ένα υποβρύχιο στην Γροιλανδία φτιαγμένο από δέρμα φώκιας και ένα «δερμάτινο» υποβρύχιο, με δεξαμενές έρματος και έναν σωλήνα εξάτμισης - αναπνευστήρα, το οποίο πολέμησε στην Μαύρη Θάλασσα.

Το πρώτο επιχειρησιακό μοντέλο υποβρυχίου δημιουργήθηκε το 1620 για τον βασιλιά Ιάκωβο Α' της Αγγλίας, από τον Ολλανδό μηχανικό C. Drebbel (1572-1633). Ήταν ένα κωπηλατικό υποβρύχιο. Κατασκευάσθηκε στο Λονδίνο και δοκιμάστηκε με επιτυχία στον Τάμεση.

Και στην Ρωσία, έγιναν προσπάθειες να κατασκευαστεί ένα υποβρύχιο από τον Μέγα Πέτρο: Ένας αυτοδίδακτος μηχανικός, αλλά αγρότης στο επάγγελμα, ο Εφ. Νικόνοφ εδοκίμασε ένα λειτουργικό μοντέλο υποβρυχίου σε μια αυλή στην Αγία Πετρούπολη, παρουσία του Πέτρου Α'. Αλλά με τον θάνατο του βασιλιά, το έργο του «κρυφού πύρινου σκάφους του μεγάλου σώματος» δεν ολοκληρώθηκε… - ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης "Κωνσταντινούπολη και Αγία Πετρούπολη".

Στις 7.9.1776, κατά την διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, ο λοχίας Έ. Λι επιβαίνοντας στο υποβρύχιο «Turtle» (= θαλάσσια χελώνα, με την οποία ομοίαζε) επιχείρησε (ανεπιτυχώς) να βυθίσει το βρετανικό πολεμικό πλοίο HMS Eagle, που συμμετείχε στον αποκλεισμό της Νέας Υόρκης.

arxeion-politismou.gr