Η «αγγλική» λέξη tribus (= φυλή), είναι ελληνική!

 

Του Δημήτρη Συμεωνίδη JP, dsymeonidis@outlook.com

δημοσιογράφου / ανταποκριτού Ε.Σ.Ε.Μ.Ε. (Ένωση Συντακτών Ευρωπαϊκών Μέσων Ενημέρωσης)

 Ο λόγος που ασχολούμαι με την ετυμολογία των λέξεων είναι ότι οι Άγγλοι έχουν κρύψει πάρα πολλές λέξεις που είναι Ελληνικές, δεν γνωρίζω τον αριθμό τους, που αντί να πουν την αλήθεια για την πραγματική ρίζα μίας λέξης, όπως αυτή την λέξη (tribus) που αποδεικνύω ότι είναι ελληνική. Τα Αγγλικά Λεξικά μας λένε… ιστορίες και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι αυτή η λέξη είναι Αγνώστου Προέλευσης. Αντιθέτως οι Γάλλοι ετυμολόγοι μας λένε χωρίς περισπασμούς ότι η λέξη TRIBU είναι η αρχαία ελληνική λέξη Τριττύς που σημαίνει φυλή και επίσης ότι το Τ μετατράπηκε σε Β. Οι Γάλλοι είναι ακριβέστεροι ως ετυμολόγοι.

Στέφ. Κουμανούδη: Λεξικόν Λατινοελληνικόν

tribus, ûs, θ, τριττύς, φυλή. Σημ. κατ’ άρχάς μέν ή Ρώμη τρίφυλος ἦν ὕστερον δὲ εἰς πέντε καὶ τριάκοντα φυλάς διηρεῖτο, ὧν αι μέν τέσσαρες άστικαί φυλαί (tribus urbanæ) άσημότεραι ένομίζοντο, αι δὲ κατ’ ἀγρὸν εἴτε χωριτικαί φυλαὶ (tribus rusticæ) ἐπιφανέστεραι. tribu aliquem movere, καταβιβάζειν τινὰ ἐκ χωριτικῆς εἰς ἀστικὴν φυλήν.

2) ποιητ. ὁ ὄχλος, οἱ πολλοί, οι πένητες.

Dictionnaire Étymologique Des Mots Fr. Dérivés Du Grec – μετάφραση από τα γαλλικά από τον Δ. Συμεωνίδη:

ΦΥΛΗ, διαίρεση του λαού, μεταξύ ορισμένων αρχαίων εθνών. στα λατινικά tribus, φτιαγμένη από τριτλύς ή τριτύς (trittus ή tritus), τρίτο μέρος, με τη μεταβολή του τ σε β, επειδή ο ρωμαϊκός λαός στην καταγωγή ήταν χωρισμένος σε τρία μέρη ή φυλές, σύμφωνα με τη μαρτυρία του περισσοτέρων αρχαίων συγγραφέων. Από τη λέξη De Tribu οι Ρωμαίοι ονόμασαν Tribunes ορισμένους δικαστές που ιδρύθηκαν για να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των φυλών ή του λαού ενάντια στις επιχειρήσεις των προξένων και της συγκλήτου. Είχαν επίσης στρατιωτικές κερκίδες, που για κάποιο διάστημα είχαν την εξουσία των προξένων στη Ρώμη, και των οποίων το γραφείο ονομαζόταν Tribunate. Από εκεί προέρχεται επίσης το Δικαστήριο, το οποίο αρχικά σήμαινε το υπερυψωμένο μέρος από το οποίο οι κερκίδες απέδιδαν δικαιοσύνη στις φυλές, και το οποίο αργότερα ειπώθηκε για οποιαδήποτε έδρα που δημιουργήθηκε για να κριθεί. Tribut Αφιέρωμα, s. m. φόρος, γιατί στη Ρώμη η διανομή των φόρων γινόταν από φυλές·Tributare Προσφορά, επίθ. αυτός που αποτίει φόρο τιμής και οι λέξεις Contribute, Distribute, κ.λπ.

Dictionnaire Étymologique Des Mots François Dérivés Du Grec

TRIBU, s. f. division du peuple, chez quelques nations anciennes; en latin tribus, fait de τριτλύς ou τριτύς (trittus ou tritus), troisième partie, par le changement du τ en b, parce que le peuple romain fut, dans l’origine, divisé en trois parties ou tribus, selon le témoignage des plus anciens auteurs. De tribu, les Romains nommèrent Tribuns certains magistrats établis pour soutenir les droits des tribus ou du peuple contre les entreprises des consuls et du sénat. Ils avoient aussi des tribuns militaires, qui eurent quelque temps à Rome l’autorité des consuls, et dont la charge s’appeloit Tribunat. De là viennent encore Tribu­nal, qui signifioit dans son origine le lieu élevé d’où les tribuns rendoient la justice aux tribus, et qui s’est dit ensuite de tout siège établi pour juger; Tribut, s. m. impôt, parce qu’à Rome la répartition des impôts sefaisoit par tribus; TRIBUTAIRE, adj. celui qui paye tribut; et les composés Contribuer, Distribuer, &c.

Ετυμολογικό λεξικό ON LINE

φυλή (n.): μέσα του 13 αιώνα, «μία από τις δώδεκα διαιρέσεις των αρχαίων Εβραίων», από την παλαιά γαλλική tribu ή απευθείας από τη λατινική tribus «μία από τις τρεις πολιτικές/εθνικές διαιρέσεις του αρχικού ρωμαϊκού κράτους» (Tites, Ramnes και Luceres, αντίστοιχα , ίσως, στους Λατίνους, τους Σαβίνες και τους Ετρούσκους), μια λέξη άγνωστης προέλευσης. Το πρώτο στοιχείο γενικά θεωρείται ότι είναι τρι- «τρία» και το σύνολο αντιπροσωπεύει μια ένδειξη PIE «τριμερούς διαίρεσης» (de Vaan).

Η επέκταση στις σύγχρονες εθνοτικές ομάδες ή φυλές ανθρώπων είναι από τη δεκαετία του 1590, συγκεκριμένα «μια διαίρεση μιας βάρβαρης φυλής ανθρώπων, που συνήθως διακρίνεται με κάποιο τρόπο από τους συγγενείς τους, ενωμένη σε μια κοινότητα υπό έναν αναγνωρισμένο επικεφαλής ή αρχηγό» [Λεξικό αιώνα, 1891 ], αλλά στην καθομιλουμένη οποιουδήποτε συνόλου ατόμων ενός είδους.

Online Etymology Dictionary

tribe (n.): mid-13c., “one of the twelve divisions of the ancient Hebrews,” from Old French tribu or directly from Latin tribus “one of the three political/ethnic divisions of the original Roman state” (Tites, Ramnes, and Luceres, corresponding, perhaps, to the Latins, Sabines, and Etruscans), a word of unknown origin. The first element generally is held to be tri- “three,” and the whole to represent a PIE indication of “tripartite division” (de Vaan).

The extension to modern ethnic groups or races of people is from 1590s, specifically “a division of a barbarous race of people, usually distinguishable in some way from their congeners, united into a community under a recognized head or chief” [Century Dictionary, 1891], but colloquially of any aggregate of individuals of a kind.

Σχετικά με την λέξη Tribus

Τριττύς (=φυλή) ρίζα τρι-

Λατινικά: tribus = τριττύς > tribuo = νέμω

Tribunus = φύλαρχος, tribunal = δικαστικό βήμα

Γαλλικά : tribu = φυλή

Αγγλικά :tribe = φυλή

Tribunal= δικαστήριο , tribune = βήμα ρητορικό, tribute = φόρος, υποτέλεια, distribution = διανομή

Αρχαίες Πηγές:

Διονύσιος Αλικαρνασσεύς / Dionysius Halicarnassensis “Dionysii Halicarnasei antiquitatum Romanarum quae supersunt, 4 vols.”, Ed. Jacoby, K. Leipzig: Teubner, 1:1885; 2:1888; 3:1891; 4:1905, Repr. 1967. 2, 7, 3, 3:

 εἴη δ’ ἂν Ἑλλάδι γλώττῃ τὰ ὀνόματα ταῦτα μεθερμηνευόμενα φυλὴ μὲν καὶ τριττὺς ἡ τρίβους, φράτρα δὲ καὶ λόχος ἡ κουρία, καὶ τῶν ἀνδρῶν οἱ μὲν τὰς τῶν τρίβων ἡγεμονίας ἔχοντες φύλαρχοί τε καὶ τριττύαρχοι, οὓς καλοῦσι Ῥωμαῖοι τριβούνους· οἱ δὲ ταῖς κουρίαις ἐφεστηκότες καὶ φρατρίαρχοι καὶ λοχαγοί, οὓς ἐκεῖνοι κουρίωνας ὀνομάζουσι.

Λεξικό ΣΟΥΔΑΣ

Τριττύς: φυλῆς μέρος τρίτον.

Μέγα Ετυμολογικόν /  “Etymologicum magnum”, επιμ. Gaisford, T. Oxford, εκδ. Oxford University Press, 1848, Repr. 1967. Kallierges page 768, line 12

Τριττύς: Τὸ τρίτον μέρος τῆς φυλῆς· αὕτη γὰρ διῄρηται εἰς τρία μέρη, τριττῦς, καὶ ἔθνη.

Lexicon Sabbaiticum (e cod. Sabbaitico 137) “Lexica Graeca minora (ed. K. Latte & H. Erbse)”, Ed. Papadopoulos–Kerameus, A. Hildesheim: Olms, 1965:

Γεννῆται, οἱ τοῦ αὐτοῦ γένους κοινωνοῦντες· καὶ γὰρ διῄρηντο κατὰ μέρη οἱ τῶν Ἀθηναίων πολῖται, καὶ τὰ μὲν μέγιστα μέρη φυλαὶ ὠνομάζοντο, ἑκάστη δὲ φυλὴ πάλιν εἰς τρία διῄρητο, ὧν ἕκαστον μέρος τριττὺς καὶ φατρία ὠνομάζετο.

#image_title

Φώτιος / Photius, Lexicon:

Τριττύαν: θυσίαν· Καλλίμαχος μὲν τὴν ἐκ κριοῦ, ταύρου καὶ κάπρου· Ἴστρος δὲ ἐν μὲν Ἀπόλλωνος ἐπιφανείαις, ἐκ βοῶν, αἰγῶν, ὑῶν ἀρρένων, πάντων τριετῶν.

Τριττύς: φυλῆς μέρος τρίτον· καὶ τριττύαρχος ὁ ἄρχων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας (TLG)

Στέφ. Κουμανούδη: Λεξικόν Λατινοελληνικόν

Dictionnaire Étymologique Des Mots François Dérivés Du Grec

Online Etymology Dictionary

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.