ΤΟ ΑΣΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΥΣΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΛΛΑΣ

ΤΟ ΑΣΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΥΣΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΛΛΑΣ.

 Από τα αστρικά σύμβολα των Μακεδόνων, ξεχωρίζει το άστρο Ήλιος, που στον ιδρυτικό μύθο της μακεδονικής δυναστείας των Τημενιδών συνδυάζεται με τη Γη. 
Το φως του αποτελεί το σύμβολο της βασιλικής εξουσίας, που με την εξυπνάδα του απέκτησε ο Περδίκκας, αντλώντας το τρεις φορές από το έδαφος που φώτιζε ο ΄Ηλιος (Ηρόδοτος, 8.137-139). Αυτό το ηλιακό σύμβολο θα του χαρίσει τελικά τη γη της Μακεδονίας και την αρχή (βασιλεία) με την ίδρυση της δυναστείας των Τημενιδών.

Η σύνδεση του άστρου με την αποθέωση, δηλαδή την εξύψωση των θνητών στη σφαίρα των αθανάτων, το καθιστούσε κατάλληλο θέμα στη διακόσμηση των χρυσών νεκρικών προσωπίδων κ των ελασμάτων. 

Το δυτικό νεκροταφείο του Αρχοντικού της Πέλλας, που αποδείχθηκε ότι είναι το μεγαλύτερο και το σημαντικότερο από τα υπόλοιπα, βρίσκεται σε απόσταση 1 χλμ. από αυτόν, καταλαμβάνοντας έκταση 200 περίπου στρεμμάτων, τόσο στο «Λόφο 69», όσο και στις ανατολικές υπώρειες του δυτικότερου, ψηλότερου λόφου. 

Οι ταφές που ερευνήθηκαν στην περίοδο 2000-2010 σε έκταση έντεκα στρεμμάτων περίπου (5% περίπου του νεκροταφείου), ανέρχονται στις 1001 και χρονολογούνται από την ύστερη εποχή του σιδήρου (β΄ μισό του 7ου αι. π.Χ.) έως και το 279 π.Χ., έτος εισβολής των Γαλατών στη Μακεδονία.

Οι χρυσές μάσκες, που προέρχονται από ανδρικές και γυναικείες ταφές της ανέρχονται στις εφτά. 
Πρόκειται για τρεις γυναικείες και τέσσερις ανδρικές ενώ μια ακόμα θα υπήρχε στο συλημένο τάφο του πολεμιστή. Άλλα δύο ορθογώνια ελάσματα, ένα αργυρό επίχρυσο στην πάνω πλευρά και ένα χρυσό είχαν χρησιμοποιηθεί αντί για μάσκες για να καλύψουν το πρόσωπο του νεκρού.

Οι πολεμιστές και οι δέσποινες με τα χρυσά ελάσματα προσώπου, όπως πιστοποιείται από το πλήθος, την ποιότητα και το συμβολισμό των κοσμημάτων τους, καθώς και των άλλων ελασμάτων και των κτερισμάτων τους υπήρξαν πρόσωπα υψηλού κύρους με ξεχωριστό ρόλο και θέση στην κοινωνία του Αρχοντικού, μέλη ισχυρών γενών της τοπικής αριστοκρατίας, κάτοχοι ιερατικών ή άλλων αξιωμάτων, και κατά συνέπεια φορείς πολιτισμικών και ιδεολογικών στοιχείων.

Οι μάσκες, τα επιστόμια, τα εποφθάλμια και τα άλλα ελάσματα για την κάλυψη των χεριών, των υποδημάτων κτλ., αποτελούν μια προσπάθεια διαφύλαξης από την αποσύνθεση. 

Το έθιμο συσχετίζεται με την πίστη στην προστατευτική δύναμη του χρυσού, που λόγω της αφθαρσίας του είχε από πολύ νωρίς συνδεθεί με την έννοια της αθανασίας και της αιωνιότητας.