Από πού κρατά η σκούφια μας; Η βυζαντινή «μούντζα» και το αρχαιοελληνικό «φάσκελο»

Ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, μια χειρονομία που συνιστά τεκμήριο ελληνικότητας, είναι βέβαια και η μούντζα. 

Και πριν βιαστείτε να την πέσετε στους μπρούτους και ανάγωγους νεοέλληνες, να σας πω πως η λέξη παράγεται από το επίθετο «μουντός».

Όπως λέει ο κύριος Μπαμπινιώτης, στο Βυζάντιο συνήθιζαν να αλείφουν με την παλάμη γεμάτη καπνιά τα πρόσωπα εκείνων που διαπομπεύονταν, ενώ επί Τουρκοκρατίας το αποτύπωμα της ανοιχτής παλάμης βουτηγμένης στην πίσσα φιγουράριζε στους τοίχους των πορνείων. 

Η μούντζα, ή μούτζα, συνίσταται στο να στρέψεις την ανοιχτή σου παλάμη προς το πρόσωπο, ή γενικά την κατεύθυνση εκείνου που θέλεις να μουτζώσεις. 

Η διπλή μούτζα, είναι το ίδιο πράγμα, μόνο που χρησιμοποιείς για έμφαση και τις δύο παλάμες, με τη μία να προσγειώνετται με κρότο πάνω στην άλλη. 

Συνήθως όταν μουτζώνουμε, κραυγάζουμε «πάρ’τα, να μη στα χρωστάω!», ή απλώς «όρσε!», και ολοκληρώνουμε με τη βρισιά της αρεσκείας μας. 

Να πούμε πως συνώνυμη της μούτζας είναι και η λέξη «φάσκελο», η οποία προέρχεται από το αρχαίο «σφάκελος», που σημαίνει τόσο το μεσαίο δάχτυλο, όσο και τη γάγγραινα, μάλιστα, και μη μου πείτε πως δεν είναι καταπληκτική υπόθεση η προέλευση των λέξεων. 

Να συμπληρώσω πως η μούτζα είναι υβριστική χειρονομία, αλλά εάν μιλάμε για τους ελληνικούς δρόμους, τους Έλληνες οδηγούς και την οδική τους συμπεριφορά, είναι κάτι σαν καθημερινός χαιρετισμός. 

Από πού κρατά η σκούφια μας;