Ο ΕΜΠΡΗΣΤΗΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ (1913) ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΟΝ «ΑΘΛΟ» ΤΟΥ

Ο ΕΜΠΡΗΣΤΗΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ (1913) ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΟΝ «ΑΘΛΟ» ΤΟΥ

«Αν διαφανεί ότι οι Σέρρες χάνονται για τους Βούλγαρους, να καταστραφούν».
Αυτή η φοβερή εντολή δόθηκε «άνωθεν» όταν, μετά τις ήττες τους σε Κιλκίς-Λαχανά, οι «Πρώσοι των Βαλκανίων» υποχωρούσαν πανικόβλητοι. 
Η μαρτυρία προέρχεται από έναν Βούλγαρο, που ήταν νομικός σύμβουλος του Προξένου της Ιταλίας στις Σέρρες. Την κατέθεσε στις 4.7.1913 (π.η.) στους Γενικούς Προξένους της Ιταλίας και της Αυστρίας, οι οποίοι, συνοδευόμενοι από τον Ιταλό δημοσιογράφο Μαγκρίνι, ήλθαν στις Σέρρες για να εξετάσουν επιτόπου και αυτοπροσώπως τα της καταστροφής των Σερρών.
Και έτσι, ενώ την 27.6.1913, μετά τις μάχες Βέτρινας και Δεμίρ Ισάρ ολόκληρη η υπό τον Ιβανώφ 2η βουλγαρική στρατιά στρεφόταν προς βορράν, παίρνοντας ολοταχώς την άγουσα προς τα ...«πάτρια εδάφη», ένα μικρό αλλά ισχυρό βουλγαρικό απόσπασμα ακολουθούσε αντίθετη κατεύθυνση, για να εκτελέσει την «άνωθεν εντολή»: Να καταστρέψει τις Σέρρες. 
Ας αφήσουμε όμως τον ίδιο τον πρωταγωνιστή, τον Βούλγαρο ταγματάρχη Ιβάν Κιρπίκωφ, να μας διηγηθεί το «θεάρεστο» έργο του. (Η μαρτυρία είναι καταχωρημένη στη σελ. 294 της βουλγαρόφιλης έκδοσης Report of the International Commission to Inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars, Washington, D.C. 1914).

«Την Πέμπτη (27.6.1913), ενώ βρισκόμουνα στο Ζήρνοβο (Κάτω Νευροκόπι), έλαβα διαταγές να βαδίσω προς τις Σέρρες με το τμήμα μου, προκειμένου να μεριμνήσω για τα πυρομαχικά που είχαν αφεθεί στην πόλη, να επαναφέρω τη διοίκηση, και να αποκαταστήσω την τάξη... 
Είχα ενάμισι τάγμα πεζικού, μία Ίλη ιππικού, και μια πυροβολαρχία πυροβολικού. Βαδίζαμε όλη τη νύχτα, και στις έξι το πρωί της Παρασκευής ήμασταν πέντε ή έξι χιλιόμετρα από τις Σέρρες. 
Συνάντησα στο δρόμο δύο πεζοπορούσες ίλες ιππικού, τις οποίες την προτεραία είχε απωθήσει από την πόλη ο εξεγερμένος πληθυσμός. 
Διαπίστωσα ότι οι Έλληνες κρατούσαν τρεις θέσεις στους λόφους που περιβάλλουν την πόλη, και υπολόγισα από τους πυροβολισμούς ότι πρέπει να ήταν τουλάχιστον 1.000 τουφέκια. 
Χρησιμοποίησα το πυροβολικό μου διαδοχικά εναντίον κάθε θέσης, και το πεζικό μου κατάφερε να καταλάβει τις θέσεις αυτές. Από τον τελευταίο λόφο πάνω από την πόλη, είδα τον πληθυσμό να εγκαταλείπει τα σπίτια και να διαφεύγει προς την πεδιάδα, σε κάθε κατεύθυνση. 
Στο μεταξύ, τα εχθρικά πυρά συνεχίζονταν από μερικά σπίτια, από το έναν παλιό πύργο, καθώς και από ένα μικρό λόφο που ήταν στην πραγματικότητα μέσα στην πόλη. 
Έστειλα ένα απόσπασμα για να κατεβεί στον κύριο δρόμο, με εντολές να φωνάζουν, καθώς προχωρούσαν, ότι το πλήθος πρέπει να ηρεμήσει και να μην φοβάται τίποτα.
Οι άντρες μου πυροβολούνταν από κάθε σπίτι, καθώς βάδιζαν και σφαίρες έπεφταν ακόμη και εκεί που ήμουνα εγώ με το πυροβολικό. Τότε κατηύθυνα ένα από τα κανόνια μου εναντίον δύο μεγάλων σπιτιών, από τα οποία κυρίως προέρχονταν οι πυροβολισμοί. Έτσι έθεσα υπό έλεγχο την κατάσταση. 
Έστειλα στη συνέχεια, τρεις περιπολίες των δέκα ανδρών η καθεμιά, για να μου αναφέρουν εάν οι αποθήκες μας ήταν άθικτες. (Διαπιστώθηκε) ότι (οι αποθήκες) βρίσκονταν κάτω από πυρά.
Εκείνη τη στιγμή παρατήρησα ομάδες ανθρώπων σε τρεις μεγάλες συγκεντρώσεις στην πεδιάδα, κοντά στη σιδηροδρομική γραμμή. Μπορούσα να διακρίνω με τα κιάλια, ότι ήταν όλοι οπλισμένοι και φορούσαν ελληνικές χωριάτικες φορεσιές που προσιδιάζουν σε ορισμένα χωριά τα οποία θεωρούσαμε ως το κέντρα της ελληνικής προπαγάνδας. 
Έστειλα μια ίλη ιππικού στο σιδηροδρομικό σταθμό, αλλά την σταμάτησαν ισχυρά πυρά από τον σταθμό. Συνειδητοποίησα ότι προετοιμαζόταν αντεπίθεση και αποφάσισα να βαδίσω μέσα στην πόλη και να δώσω μάχη με τις ομάδες των ανδρών κοντά στο σταθμό. 
Εν τω μεταξύ, ένα μεγάλο κτίριο, πιθανώς κατάστημα, εξερράγη. Έστειλα περίπολο για να δει περί τίνος επρόκειτο, αλλά απωθήθηκε.
Διέταξα την περίπολο να περιορίσει την πυρκαγιά η οποία είχε ήδη αρχίσει σε διάφορα μέρη. 
Οι ομάδες των χωρικών είχαν πλέον αρχίσει να προωθούνται στην πόλη. Ποτέ δεν φτάσαμε στο σπίτι που ανατινάχθηκε και το πεζικό μου ποτέ δεν μπόρεσε να διεισδύσει αρκετά μέσα στην πόλη, λόγω των συνεχών πυρών από τα σπίτια. 
Καθώς βάδιζαν οι άνδρες μου, Μουσουλμάνοι και Βούλγαροι άρχισαν να ενώνονται μαζί τους και να τους αγκαλιάζουν.
Συνειδητοποίησα ότι η αντίπαλη δύναμη ήταν πολύ ισχυρότερη από τα δική μου, και αντικειμενικός μου σκοπός ήταν τώρα να εκκαθαρίσω την πεδιάδα και να απομονώσω την πόλη. Διέταξα τα κανόνια μου να βάλουν εναντίον των ομάδων στην πεδιάδα. 
Η φωτιά είχε απλωθεί σε όλη την πόλη. Με τα κιάλια μπορούσα να δω μεγάλες φάλαγγες του ελληνικού τακτικού στρατού να πλησιάζουν από το Όρλιακο (Στρυμονικό). Συνέχισα να βάζω με τα κανόνια μου, προκειμένου να κρατώ τις ομάδες διάσπαρτες. Στη συνέχεια άκουσα μια άλλη φάλαγγα τακτικού στρατού που πλησίαζε από άλλη κατεύθυνση. 
Συνειδητοποιώντας ότι δεν ήμουνα σε θέση να αντιμετωπίσω τις εχθρικές δυνάμεις, έστειλα περιπόλους στις αποθήκες μας, που ήταν μπροστά από το Διοικητήριο, με εντολές να τις ανατινάξουν αν τις βρουν άθικτες. 
Στη συνέχεια μερίμνησα να καλύψω την υποχώρηση μου. Οβίδες είχαν αρχίσει να πέφτουν στην πόλη από τα ελληνικά κανόνια, και μερικές από αυτές έπεσαν στο Νοσοκομείο. Η ελληνική εμπροσθοφυλακή μαζί με κατοίκους της πόλης επιτέθηκαν στην οπισθοφυλακή μας. Μας βομβάρδιζαν συνεχώς καθώς υποχωρούσαμε, και μερικές οβίδες έπεφταν στους φυγάδες της πόλης που κατέφευγαν σε εμάς... 
Συναντήσαμε ένα άτομο που είπε ότι ήταν ο Αυστριακός υποπρόξενος. Πήραμε αυτόν και την οικογένειά του μαζί μας για την δική του προστασία, για να διασφαλιστεί ότι ούτε ο πληθυσμός ούτε τα στρατεύματα θα τον ενοχλήσουν. Τον ρωτήσαμε αν προτιμούσε να έρθει μαζί μας, ή να μείνει στην πόλη; Είπε ότι προτιμούσε να έρθει μαζί μας. Αργότερα, όταν είδε ότι έφθαναν τα ελληνικά στρατεύματα άλλαξε γνώμη και ήθελε να γυρίσει πίσω στην πόλη. Του επιτρέψαμε να κάνει έτσι.
Πριν φύγουμε από την πόλη ορισμένοι Βούλγαροι πολίτες ήρθαν και μου είπαν ότι περίπου 250 Βούλγαροι είχαν φυλακιστεί και σφαχτεί στο κτήριο του σχολείου. 
Οι φυγάδες που ήρθαν μαζί μας, μου είπαν ότι η έκρηξη που είχαμε ακούσει, προήλθε από ένα ελληνικό κατάστημα φυσιγγίων, το οποίο πυρπόλησαν οι ίδιοι οι Έλληνες. 
Ο άνεμος φυσούσε δυνατά από τα ανατολικά προς τα δυτικά, και από εκείνο το σπίτι, που ήταν στα ανατολικά της πόλης, φαίνεται να έχει αρχίσει η πυρκαγιά. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι οβίδες μας προκάλεσαν την πυρκαγιά. Το έχουμε δοκιμάσει πολλές φορές αυτό. (Οι οβίδες μας) δεν προκαλούν φωτιά σε σπίτια».

f.b: Georgios Bartzoudis - ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΛΙΣΤΡΑΤΗΣ