Διασκόπηση του λόφου Καστά, στην Μεσολακκιά, κοντά στην Αμφίπολη.
Γρηγόρης Ν. Τσόκας – Παναγιώτης Ι. Τσούρλος
Οι μέθοδοι γεωφυσικής διασκόπησης του υπεδάφους, εκτός της αναζήτησης κοιτασμάτων οικονομικής σημασίας για την οποία αναπτύχθηκαν και των γεωλογικών μελετών, εφαρμόζονται και στην εξερεύνηση αρχαιολογικών χώρων. Η χρήση τους γίνεται πρωτίστως με σκοπό τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση θαμμένων αρχαιοτήτων. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκαν ιδιαίτερες τεχνικές πρόσκτησης, επεξεργασίας και ερμηνείας των δεδομένων, ανεξάρτητα από τα άλλα πεδία εμπλοκής της συγκεκριμένης επιστημονικής οντότητας. Από δε τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η έρευνα επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη μεθόδων απεικόνισης του υπεδάφους. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα διαθέτουμε μεθόδους που είναι σε θέση να δώσουν απεικονίσεις του υπεδάφους, οι οποίες παράγουν εντυπωσιακά αποτελέσματα σε ορισμένες περιπτώσεις.
Είναι φανερό ότι οι γεωφυσικές μέθοδοι διασκόπησης επικουρούν την αρχαιολογική έρευνα προσφέροντας συνήθως εικόνα των θαμμένων αρχαίων αρχιτεκτονικών λειψάνων ή των θαμμένων κατασκευών σε μια περιοχή. Συνεπώς το αποτέλεσμά τους οδηγεί στην πληρέστερη σχεδίαση των ανασκαφών, στη συμπλήρωση των ανασκαφικών δεδομένων και στην επιτάχυνση της έρευνας. Δίνοντας έμφαση στην τελευταία δήλωση, μπορούμε να πούμε ότι με βάση το αποτέλεσμα της γεωφυσικής διασκόπησης, η ανασκαφική έρευνα μπορεί να κατευθυνθεί επιλεκτικά. Επιπλέον, τα όποια συμπεράσματα από την αρχική ανασκαφή, προεκτείνονται στη συνέχεια για όλη την περιοχή που κάλυψε η γεωφυσική διασκόπηση.
Αρχή των υπό συζήτηση μεθόδων είναι το γεγονός ότι οι φυσικές ή ανθρωπογενείς ανομοιογένειες στο υπέδαφος προκαλούν ανωμαλίες σε φυσικά ή τεχνητά πεδία. Η καταγραφή των πεδίων οδηγεί στην ανίχνευση των ανωμαλιών αυτών και επομένως κατ’ αρχή στον εντοπισμό της θέσης των ανομοιογενειών που τις προκάλεσαν. Στη συνέχεια, η μελέτη της μορφής και της έντασης των ανωμαλιών οδηγεί σε συμπεράσματα για τα χαρακτηριστικά των ανομοιογενειών (μορφή, βάθος ταφής, διαφορά τιμής φυσικών ιδιοτήτων με το περιβάλλον). Επί πλέον, μπορούν να κατασκευαστούν προσομοιώματα των υπεδάφιων αυτών δομών ή να γίνει κατ’ ευθείαν απεικόνιση τους.
Γενικά, η εφαρμογή των γεωφυσικών μεθόδων διασκόπησης γίνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και με μικρό κόστος. Υπό κατάλληλες συνθήκες, είναι δυνατή η διερεύνηση μεγάλων εκτάσεων. Οι μέθοδοι όμως αυτές μπορούν να εφαρμοστούν και για την επίλυση προβλημάτων που αφορούν κινδύνους που απειλούν την αρχαιολογική κληρονομιά όπως μελέτη των συνθηκών έδρασης των μνημείων, καθορισμός των υδάτινων γραμμών ροής που διαπερνούν αρχαιολογικούς χώρους, εντοπισμός ρωγματώσεων και παρακολούθηση της ανόδου υγρασίας σε τοιχοποιίες, κ.α. Επίσης, εφαρμόζονται σε εξειδικευμένα θέματα της αρχαιολογικής έρευνας όπως ο εντοπισμός ταφικών μνημείων ή άλλων κατασκευών που καλύπτονται από την τεχνητή επίχωση που δημιουργεί τους τύμβους, ο εντοπισμός κρυπτών ή ταφών μέσα σε μνημεία, ο εντοπισμός αρχαίων λειψάνων που υπόκεινται νεώτερων αρχαιοτήτων, κ.ο.κ.
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ
Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου