Ο ιερός πένθιμος μαϊντανός / πετροσέλινο αναφέρεται από την Γραμμική Β΄ ακόμη ως serino!!!

Του Γιώργου Λεκάκη

Το αρχαίο ελληνικό όνομά του, το συναντάμε στα μυκηναϊκά ελληνικά, ήδη από την Γραμμική Β (!) όταν ονομαζόταν se-rin-no!

Ο μαϊντανός / σέλινο / πετροσέλινο στην Γραμμική Β.

Απ’ αυτό το θαυματουργικό λαχανικό της φύσεως επήραν το όνομά τους πόλεις και ποταμοί της Ελλάδος, η Σέλινος της Κρήτης, της Σικελίας (Σέλινος/Σελινούς), κ.ά.

Τα πρώιμα δίδραχμα της Σελίνου εικονίζουν ένα φύλλο σελίνου, δίνοντάς τους μια ελκυστική εραλδική εμφάνιση, που θυμίζει τα φυτικά εμβλήματα που βρέθηκαν στην… Ιαπωνία!

Θαυμάσιοι οβολοί που εικονίζουν πετροσέλινο,

από την αρχαία ελληνική Σελινούντα Σικελίας.

Τον μαϊντανό τον χρησιμοποιούσαν ως διακοσμητικό στους τάφους, σε βραβεία αγώνων, κλπ. Συμβόλιζε τον θάνατο. Συνδέεται με την δυσοίωνη ιστορία θανάτου του Οφέλτη / Αρχέμορου (του βασιλιά Λυκούργου τηςΝεμέας), από το αίμα του οποίου, ξεπήδησε το πρώτον το φυτό! Γι’ αυτό και ιδίως στα Νέμεα, οι νικητές των αγώνων ετιμώντο με στεφάνια από μαϊντανό!

Ο μαϊντανός (πετροσέλινο το ήμερο > petroselinum crispum var. Neapolitanum, κοινώς rock-celery) ήταν βασικό συστατικό για την αρχαίαψαρόσουπα. Όχι μόνο για νοστιμιά, αλλά και γιατί η σούπα είναι ιδιαίτερη τροφή για ασθενείς, οπότε έβαζαν λίγες φέτες ρίζας μαϊντανού μέσα σε αυτήν για να δυναμώσουν. Επίσης, επειδή η ψαρόσουπα είναι πένθιμο φαΐ, όπως και σήμερα, συνοδευόταν από τον επίσης πένθιμο μαϊντανό… Και το κυρίως πένθιμο κέρασμα, τα κόλλυβα.

Στο άκουσμα και μόνο του ονόματός του, οι αρχαίοι Έλληνες, άκουαν και τηνΣελήνη...

Χρήση

Στην αρχαία Ελλάδα, εχρησιμοποιείτο ως αρωματικό βότανο και ως φάρμακο. Οι στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ξεψειριάζονταν, τρίβοντας τούφες μαϊντανού στα σημεία όπου με πολλή φαγούρα. Ήταν ένα από τα συστατι­κά του κώνειου (που ήπιε και ο Σωκράτης). Οι μονομάχοι στην Ρώμη «ντοπάρονταν» με μαϊντανό. Μαϊντανοστέφανο στο κεφάλι απορροφά τις αναθυμιάσεις του αλκοόλ. Γι’ αυτό και οι βαρελόφρονες και οι μάγκες της Παλαιάς Αθήνας, γύρναγαν από την ταβέρνα με ένα κοτσάνι μαϊντανού στο αυτί ή το μάσαγαν στα δόντια…

Είναι αντισπασμωδικό, διαλύει τα αέρια, διουρητικό, εμμηναγωγό, αποχρεμπτικό. Πολύ πλούσιος σε μεταλλικά άλατα (κάλιο, νάτριο, σίδηρο κ.ά.) και σε φυσικές βιταμίνες A, B2, C, χρήσιμος σε αναιμικά, αδύναμα, κουρασμένα, και ευαίσθητα άτομα, αυτά που μόλις ανάρρωσαν από ασθένεια.

Τσάι μαϊντανού, βοηθά στην υδρωπικία, τον ίκτερο, το άσθμα, τον βήχα, την χολολιθίαση, καταστέλλει ή ανακουφίζει από την δύσκολη την εμμηνόρροια.

Σέλινο και ο μαϊντανός περιέχουν το φλαβονοειδές απιγενίνη[1], που ίσως βοηθά στην πρόληψη της λευχαιμίας![2] Ωστόσο η απιγενίνη αντιδρά στην χημειοθεραπεία. Επομένως δεν πρέπει να καταναλώνεται από ασθενείς που υποβάλλονται ήδη σε αγωγή.

Τσάι σπόρων μαϊντανού σκοτώνει τα ζωύφια στο τριχωτό της κεφαλής. Ο χυμός του χρησιμοποιείται για την θεραπεία της επιπεφυκίτιδας και της φλεγμονής των βλεφάρων (βλεφαρίτιδα). Φύλλα του συνιστώνται για εξωτερική εφαρμογή στους μώλωπες.

Δεν πρέπει να λαμβάνεται καθόλου εάν υφίσταται φλεγμονή των νεφρών. Η υπερβολική κατανάλωση μαϊντανού πρέπει να αποφεύγεται από τις έγκυες.

Τέλος, ο μαϊντανός λαϊκώς λέγεται και περσέμολο, περσίμουλο, μαντανός, μανδανός, μαιδανός, μακεδονήσιο, μακεδονήσι, μυρώνι, κ.α.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Απιγενίνη υπάρχει στο σέλινο, τον μαϊντανό, το κόκκινο κρασί, το έμβαμμα τομάτας κ.ά. φυτικά τρόφιμα, και ίσως προστατεύει και από τον καρκίνο των ωοθηκών.

[2] Βλ. ομάδα του Μάικελ Πεπέλενμπος στο Πανεπιστημίου του Γκρόνινγκεν Ολλανδίας, 28.1.2010.

arxeion-politismou.gr