Τα νομίσματα της Μακεδονίας

Ένα από τα πολύ χαρακτηριστικά πολιτιστικά στοιχεία του Μακεδονικού Ελληνισμού είναι τα νομίσματα.

Οι πληροφορίες τις οποίες μας παρέχουν τα Μακεδονικά νομίσματα, όπως και άλλα νομίσματα φυσικά, είναι εξαιρετικά σημαντικές και αφορούν στοιχεία ιστορικά, πολιτικά, θρησκευτικά, κοινωνικά, τέχνης, καλλιτεχνικά, αθλητικά, φυσικής ιστορίας κ.τ.λ.

Επίσης, μας δίνουν πολύ σημαντικές πληροφορίες για τη γλώσσα και την καταγωγή των ανθρώπων οι οποίοι τα χρησιμοποιούσαν.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, οι αυτόνομες πόλεις στη Μακεδονία εξέδιδαν δικά τους νομίσματα.

Η τελειότητα των Μακεδονικών νομισμάτων του τρίτου τετάρτου του 5ου π.Χ. αιώνα των πόλεων Μένδης, Ακάνθου, Θάσου, ως και των Αβδήρων, Μαρώνειας, Αίνου της Θράκης, υπερβαίνει την τέχνη κάθε άλλης Ελληνικής πόλεως.

Επίσης, το κράτος των Μακεδόνων στο οποίο υπαγόταν οι διάφορες φυλές και πόλεις έκοψε και κρατικά νομίσματα.

Όλα τα νομίσματα, τα οποία έχουν βρεθεί στις πόλεις αυτές, έχουν στον εμπροσθότυπο και στον οπισθότυπο στοιχεία από την Ελληνική Ιστορία, την Ελληνική Μυθολογία και επιγραφές των πόλεων αυτών με Ελληνικά γράμματα. Επίσης, τα νομίσματα των βασιλέων απεικόνιζαν τη μορφή και το όνομα του βασιλιά, ο οποίος έτσι αναγνωριζόταν από το λαό.

Τα πρώτα Μακεδονικά νομίσματα κόπηκαν επί Αλεξάνδρου του Α΄ (497;- 454). Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πω, ότι το όνομά του είναι φυσικά γραμμένο με ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, όπως και τα νομίσματα όλων των άλλων βασιλέων της Μακεδονίας.

Στον οπισθότυπο των νομισμάτων του Αλεξάνδρου του Α΄ υπάρχει η επιγραφή ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ σε τετράγωνο.

Ας το σκεφθεί λίγο όποιος διαβάσει αυτό το κείμενο. Μιλάμε για πεντακόσια χρόνια π.Χ. Οι Μακεδόνες γράφουν με ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ επί των νομισμάτων τους.

Τα νομίσματα αυτά τα χρησιμοποιεί ο λαός της Μακεδονίας στις συναλλαγές του και μέσω αυτών γνωρίζει και τη μορφή του ηγέτη του. Ποια γλώσσα να μιλούσαν άραγε οι Μακεδόνες ; Δεν είναι και πολύ δύσκολο το ερώτημα ώστε να απαιτεί δυνατούς λύτες.

Οι πόλεις οι οποίες εξέδωσαν νομίσματα και τα χαρακτηριστικά των νομισμάτων τα οποία εξέδωσαν, όπως και οι βασιλείς οι οποίοι εξέδωσαν νομίσματα είναι οι εξής :

  ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΠΟΛΕΩΝ

Αιγαί

Στο χώρο των Αιγών έχουν βρεθεί νομίσματα, των ετών 500-480 π.Χ., αργυροί στατήρες και μικρότερα αργυρά νομίσματα (αργυρά τριημιώβολα, δηλαδή νομίσματα ενός και ημίσεως οβολού) με ίδιες παραστάσεις. Το θέμα τους, στην εμπρόσθια όψη παριστά τράγο γονατίζοντα και βλέποντα οπίσω (ο τράγος του Καράνου, ιδρυτού του βασιλείου των Αιγών). Στην οπισθία όψη πάρχει έγκοιλο τετράγωνο, διαιρεμένο σε τέσσερα μέρη.

Αίνεια

Προ του 500 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΙΝΕΙΑΣ και ο Αινείας μεταφέρων τον Αγχίση και η σύζυγός του Κρέουσα μεταφέρουσα τον Ασκάνιο. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο διαιρεμένο στα τέσσερα.

Το 500-424 π.Χ. εξέδωσε αργυρά τετράβολα και διώβολα. Έμπροσθεν η κεφαλή του Αινείου. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο.

Το 424-350 π.Χ. εξέδωσε αργυρά τετράβολα. Έμπροσθεν η κεφαλή του Αινείου ή της Παλλάδος με Αθηναϊκό κράνος και ελαία. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΙΝΕΙΑΣ με έγκοιλο τετράγωνο ή η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΙΝΕΙΑΤΩΝ με ταύρο.

Άκανθος

Το 480-465 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν λέων επί της ράχης ταύρου, κατασπαράσσων αυτόν. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο.

Το 465-424 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα και τριώβολα. Έμπροσθεν λέων κατασπαράσσων ταύρο και ονόματα αρχόντων. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΚΑΝΘΙΟΝ ή ΑΚΑΝΘ.

Εξέδωσε, επίσης, αργυρά διώβολα. Έμπροσθεν η κεφαλή της θεάς Αθηνάς, φέρουσας Αθηναϊκό κράνος. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΚΑΝ, με κάθε γράμμα σε κάθε τεταρτημόριο του εγκοίλου τετραγώνου.

  

Άμφαξις ή Αμφοξίτις

Από το 196-168 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν Μακεδονική ασπίς ή κεφαλή Ηρακλέους με δοράν λέοντος. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΑΜΦΑΞΙΩΝ και ρόπαλο με στέφανο από φύλλα δρυός.

Αμφίπολις

Το 424-358 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα και τετράβολα. Έμπροσθεν κεφαλή Απόλλωνος με σύμβολο μέλισσο, τρίποδα, Βοιωτική ασπίδα, στάχυ, καρκίνο, κύνα. Όπισθεν εντός εγκοίλου τετραγώνου η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΜΦΙΠΟΛΙΤΕΩΝ ή ΑΜΦΙ και σύμβολο λαμπάδα.

Απολλωνία

Το 400-350 π.Χ. είχε εκδώσει χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή νεαρού ατόμου εστεμμένη με κισσό. Όπισθεν αμφορέας και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ.

Άρναι

Το 392-379 π.Χ. (χρόνος Χαλκιδικής συμπολιτείας), είχε εκδώσει αργυρούς οβολούς. Έμπροσθεν κεφαλή δαφνοστεφούς Απόλλωνος. Όπισθεν λύρα και επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΡΝ.

Αφύτις

Το 424-358 π.Χ. είχε εκδώσει χάλκινα μικρά νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή Άμμωνος Διός με κέρατα κριού. Όπισθεν κάνθαρος ή δύο αετοί και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΦΥΤΑΙΩΝ ή ΑΦΥ.

Δίκαια ή Δικαιόπολις

Το 500-450 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράβολα, διώβολα και οβολούς. Έμπροσθεν αγελάδα ή αλέκτωρ ή ταύρος. Όπισθεν, τέσσερα ή περισσότερα τριγωνικά έγκοιλα.

Από του 400 π.Χ. είχε εκδώσει χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή γυναικός.

Όπισθεν ταύρος και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΔΙΚΑΙΟΠΟΛ.

Ηιών

Το 500-437 π.Χ. είχε εκδώσει μικρά νομίσματα από ήλεκτρο και αργυρά νομίσματα.

Το 480 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρές δραχμές. (Η δραχμή είχε 6 οβολούς). Έμπροσθεν χήνα με το μικρό της. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο.

Ακόμη είχε εκδώσει αργυρά τριημιώβολα. Έμπροσθεν χήνα που κοιτάζει πίσω.

Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο.

Επίσης, είχε εκδώσει αργυρούς οβολούς. Έμπροσθεν δύο χήνες με τα κεφάλια στραμμένα πίσω. Όπισθεν, έγκοιλο τετράγωνο.

Θέρμη

Τα νομίσματα που είχε εκδώσει η Θέρμη περί το 510-480 π.Χ. ήταν αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν ο Πήγασσος, ιστάμενος ή καλπάζων, με κύνα υπ΄

αυτόν. Όπισθεν έγκοιλον τετράγωνο.

Επίσης, είχε εκδώσει αργυρά τετράβολα και αργυρά ημιώβολα (1/2 του οβολού) με παρόμοιες παραστάσεις.

Τα κατά την Ρωμαϊκή περίοδο νομίσματά της είναι χάλκινα και φέρουν επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΜΗΤΡΟ-ΠΟΛΙΣ.

Ίχναι

Περί το 490 π.Χ. εξέδωσαν αργυρά οκτάδραχμα. Έμπροσθεν δύο βόδια, ιστάμενα το ένα δίπλα στο άλλο, το ένα με το κεφάλι χαμηλωμένο, το άλλο ψηλά. Μεταξύ τους γυμνή ανδρική φιγούρα με τα χέρια του επί των βοών, ως και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΙΧΝΑΙΟΝ. Όπισθεν τροχός με τέσσερις ακτίνες με έγκοιλο τετράγωνο.

Μετά το 480 π.Χ. εξέδωσαν αργυρούς στατήρες και αργυρά τετράδραχμα. Στην εμπρόσθια όψη του στατήρος παριστάνεται οπλισμένος πολεμιστής φορών κράνος και συγκρατών άλογο. Όπισθεν τροχός με τέσσερις ακτίνες.

Κάψα ή Σκάψα

Προ του 480 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράβολα νομίσματα.

Κοτούσα ή Σκοτούσα

Μετά το 168 π.Χ. είχε εκδώσει χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή γενειοφόρου Ηρακλέους. Όπισθεν ρόπαλο και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΚΟΤΟΥΣΑΙΩΝ.

Λητή

Ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα έκοβε δικό της νόμισμα, αργυρούς στατήρες και ημιστατήρες. Έμπροσθεν γυμνός Σάτυρος, με πόδα, ώτα και ουράν ίππου, ή Σάτυρος γονατιστός. Όπισθεν έγκοιλον τετράγωνο διαιρεμένο σε τέσσερα τριγωνικά μέρη.

Από το 500-480 π.Χ., οι ίδιοι εμπροσθότυποι. Όπισθότυπος με επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΛΕΤΤΑΙΟΝ.

Εξέδωσε επίσης αργυρά τριημιώβολα με αντίστοιχες προς τις ανωτέρω παραστάσεις.

Μεθώνη

Είχε εκδώσει χάλκινα νομίσματα την περίοδο 400-354 π.Χ. Στον εμπροσθότυπο κεφαλή γυναικός. Στον οπισθότυπο παριστάνεται λέων θραύων λόγχην και υπάρχει επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΜΕΘ..

Μένδη

Το 500-400 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα νομίσματα, τετράβολα ή ημιόβολα. Έμπροσθεν όνος προ αμπέλου, επί δε της ράχεως αυτού κόραξ ραμφίζων την ουράν του, ή ημισέληνος και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΜΙΝ ή ΜΙΝΑΟΝ ή ΜΙΝΔΑΙΟΝ. Όπισθεν τέσσερα ή περισσότερα έγκοιλα τρίγωνα.

Το 424-358 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα, δίδραχμα και τετράβολα.

Νεάπολις

Το 510-411 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρούς στατήρες. Έμπροσθεν κεφαλή Γοργόνας. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο, διαιρεμένο διαγωνίως σε τέσσερα τρίγωνα.

Από το 411-350 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρές δραχμές και αργυρά τριημιώβολα (ημίδραχμα). Έμπροσθεν κεφαλή Γοργόνας. Όπισθεν κεφαλή Αφροδίτης με στεφάνι και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΝΕΟΡ.

Όλυνθος

Προ του 500 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν τέθριππο οδηγούμενο υπό ηνιόχου. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο.

Από το 479-392 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα, τετράβολακαι διώβολα. Έμπροσθεν τέθριππο ή ίππος καλπάζων. Όπισθεν ιπτάμενος αετός μετά όφεως εις τους όνυχάς του ή το ράμφος.

Από το 392-379 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρούς στατήρες. Έμπροσθεν κεφαλή δαφνοστεφούς Απόλλωνος. Όπισθεν λύρα και ονόματα αρχόντων και επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ.

Ορθαγόρεια

Από το 400-350 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τριώβολα και αργυρούς περσικούς στατήρες. Έμπροσθεν κεφαλή της Αρτέμιδος. Όπισθεν Μακεδονικό κράνος, επί του οποίου αστήρ και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΟΡΘΑΓΟΡΕΩΝ.

Ουρανόπολις

Περί το 300 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα και δραχμές. Έμπροσθεν ήλιος, σελήνη και άστρα ή ακτινοβολούσα σφαίρα ηλίου, ή ήλιος ως ακτινωτό άστρο. Όπισθεν η ουράνια Αφροδίτη καθήμενη επί σφαίρας και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΟΥΡΑΝΙΔΩΝ ή ΟΥΡΑΝΙΔΩΝ ΠΟΛΕΩΣ.

Ποτίδαια

Από το 500-429 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα, τετράβολακαι διώβολα. Έμπροσθεν το Ελληνικό γράμμα Π = Ποσειδών, έφιππος κρατών τρίαινα ή γυμνός ιππέας ή κεφαλή Παλλάδος. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο, ή κεφαλή γυναικός ή επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΠΟΤ και Πήγασος.

Σερμύλη

Περί το 500 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν γυμνός ιππέας μετά λόγχης και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΣΕΡΜΥΛΙΚΟΝ. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο, διαιρεμένο σε τέσσερα μέρη.

Σκιώνη

Από το 480-421 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράβολα. Έμπροσθεν κεφαλή νεαρού μετά ταινίας ή το εμπρόσθιον σώμα λέοντος και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΣΚΙΟΝ. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο, μόνο ή με ασπίδα και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΣΚΙΟ.

Μετά το 421 π.Χ. είχε εκδώσει μικρά χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή νεαρού μετά ταινίας ή κεφαλή Αφροδίτης. Όπισθεν ένα ή δύο περιστέρια και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΣΚΙΩ ή ΣΚΙΩΝΑΙΩΝ.

  

Στάγειρος

Τα νομίσματα της Σταγείρου αποτελούν την αρχαιότερη πηγή της ιστορίας της, χρονολογούνται από τα μέσα περίπου του 6ου π.Χ. αιώνα και είναι από τα ομορφότερα και σπανιότερα του αρχαίου κόσμου.

Τα αργυρά τετράδραχμα της Σταγείρου αποτελούν αληθινά καλλιτεχνικά δημιουργήματα. Στην κύρια όψη τους φέρουν παράσταση κάπρου που δέχεται επίθεση λιονταριού. Είχαν εκδοθεί και υποδιαιρέσεις των τετραδράχμων, δηλαδή

δίδραχμα, δραχμές, οβολοί.

Στα δίδραχμά της εικονίζεται ολόκληρος κάπρος.

Σε αργυρή δραχμή που εκδόθηκε το 500 π.Χ., στον εμπροσθότυπο εικονίζεται

ημίτομο κάπρου (το μισό σώμα του) ενώ στον οπισθότυπο έγκοιλο τετράγωνο.

Σε οβολούς εικονίζεται μόνο το κεφάλι του κάπρου. Το γεγονός ότι ο κάπρος εικονίζεται σε όλα τα νομίσματα της πόλης φανερώνει ότι αποτελούσε το σύμβολό της.

Τορώνη

Περίπου το 500-424 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τετράδραχμα και τριώβολα. Έμπροσθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΤΕ ή ΗΕκαι αμφορέας επί του οποίου βότρυς και οινοχόη. Όπισθεν αβαθές έγκοιλο τετράγωνο, ή εντός αυτού το εμπρόσθιον σώμα αιγός.

Από το 424-420 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρά τριώβολα και οβολούς. Έμπροσθεν γυμνός Σάτυρος προσβλέπων οινοχόη ή πελαργός βυθίζων το ράμφος του σε οινοχόη. Όπισθεν επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΤΕ ή ΤΕΡΩΝΑΟΝ, πέριξ ή εντός εγκοίλου τετραγώνου ή κεφαλή αιγός στο έγκοιλο.

Τράγιλος

Από το 450-400 π.Χ. εξέδωσε μικρά αργυρά νομίσματα. Έμπροσθεν στάχυς σίτου, βότρυς, κεφαλή Ερμού μετά πετάσου. Όπισθεν επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα TRAI ή ΤΡΑΙ σε έγκοιλο τετράγωνο ή μεταξύ των τεσσάρων ακτίνων τροχού.

Το 400-350 π.Χ. εξέδωσε μικρά χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή Ερμού μετά πετάσου. Όπισθεν ρόδο και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΤΡΑΙΛΙΟΝ.

  

Φίλιπποι

Από του 358 π.Χ. είχε εκδώσει αργυρούς στατήρες, δραχμές και ημίδραχμα. Έμπροσθεν κεφαλή Ηρακλέους. Όπισθεν τρίπους και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΦΙΛΙΠΠΩΝ.

  ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, εκτός των πόλεων και το Μακεδονικό κράτος εξέδωσε νομίσματα. Κατά την βασιλεία του :

Αλεξάνδρου Α΄ (495-452 π.Χ.)

Εκδόθηκαν αργυρές δραχμές, οβολοί, διώβολα, τετράβολα και ασημένιο οκτάδραχμο. Έμπροσθεν όρθιος γυμνός ιππέας κρατών δύο λόγχες στο αριστερό του χέρι, πλησίον και αριστερά του ίππου και φορών καυσίαν. Όπισθεν έγκοιλο τετράγωνο και εντός αυτού τετράγωνο χωρισμένο σε τέσσερα μικρότερα τετράγωνα. Περιμετρικά των τεσσάρων τετραγώνων η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ. (Καυσία λεγόταν το χαρακτηριστικό πλατύ καπέλο των Μακεδόνων. Το φορούσαν οι Μακεδόνες βασιλείς περιτυλίσσοντάς το με λευκό διάδημα. Η λέξη προέρχεται από τη λέξη καύση από την οποία και η λέξη καύσων. Η καυσία λοιπόν ήταν το καπέλο που τους προστάτευε από τον καύσωνα. Ένεκα της καυσίας οι Πέρσες αποκαλούσαν τους Μακεδόνες ';Iαουνα τακαμπαρα';'; ';Υauna takabara';'; δηλαδή ';Ίωνες με καπέλο όμοιο με ασπίδα';';, ';Έλληνες με καπέλο όμοιο με ασπίδα';';).

Επίσης, επί του Αλεξάνδρου Α΄ και περί το 495-494 π.Χ., εκδόθηκαν αργυρά οκτάδραχμα με τις εξής παραστάσεις. Στον εμπροσθότυπο εικονίζεται ιππέας επί του ίππου κρατών δόρατα στο αριστερό χέρι και το χαλινάρι στο δεξί. Στα πόδια του αλόγου κάτω από το σώμα του εικονίζεται μικρός σκύλος. Στον οπισθότυπο εικονίζεται έγκοιλο τετράγωνο και εντός αυτού τετράγωνο χωρισμένο σε τέσσερα μικρότερα τετράγωνα. Περιμετρικά των τεσσάρων τετραγώνων η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ.

Περδίκκα Β΄ (452-413 π.Χ.)

Εκδόθηκαν αργυρά τετράδραχμα, τρίβολα, τετράβολα και διώβολα. Έμπροσθεν ιππέας με δύο λόγχες, ή ίππος ή κεφαλή γενειώντος Ηρακλέους. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΠΕΡΔΙΚ και κράνος, ή εμπρό-σθιον μέρος λέοντος ή ρόπαλο και τόξο σε έγκοιλο τετράγωνο.

Αρχελάου Α΄ (413-399 π.Χ.)

Εκδόθηκαν αργυροί στατήρες, διώβολα και οβολοί. Έμπροσθεν ιππέας φορών καυσίαν και χλαμύδα με δύο λόγχες, ή λεοντοκεφαλή. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΡΧΕΛΑΟ μετά του εμπροσθίου μέρους αιγός, ή ίππου, αετού σε έγκοιλο τετράγωνο.

Αμύντα Β΄ (392-390 π.Χ.)

Εκδόθηκαν αργυροί στατήρες και μικρά χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή εφήβου με ταινία ή κεφαλή κερασφόρου Πανός, φορών καυσίαν και χλαμύδα με δύο λόγχες ή λεοντοκεφαλή. Όπισθεν ίππος ή λύκος ή ασπίδα και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΜΥΝΤΑ.

Παυσανίου (390-389 π.Χ.)

Εκδόθηκαν αργυροί στατήρες. Έμπροσθεν κεφαλή νεανίου με ταινία, ίππος ιστάμενος και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΠΑΥΣΑΝΙΑ.

Αμύντα Γ΄ (389-383 π.Χ., πρώτη βασιλεία)

Εκδόθηκαν αργυρά διώβολα και χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή γενειώντος Ηρακλέους. Όπισθεν ίππος ή αετός ή έμπροσθεν μέρος ταύρου και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΠΑΥΣΑΝΙΑ.

Αμύντα (389-383 π.Χ., δεύτερη βασιλεία)

Εκδόθηκαν αργυροί στατήρες και μικρά χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν ιππέας ακοντίζων ή κεφαλή νεαρού Ηρακλέους. Όπισθεν λέων θραύων ακόντιον ή αετός καταβροχθίζων όφιν και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΜΥΝΤΑ.

Περδίκκα Γ΄ (365-359 π.Χ.)

Εκδόθηκαν αργυροί στατήρες και χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή νεαρού Ηρακλέους. Όπισθεν ίππος ή λέων θραύων λόγχην ή αετός βλέπων οπίσω και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΠΕΡΔΙΚΚΑ.

Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.)

Εκδόθηκαν χρυσοί στατήρες και υποδιαιρέσεις αυτών: 1/2, 1/4, 1/8, 1/12. Έμπροσθεν κεφαλή δαφνοστεφούς Απόλλωνος ή κεφαλή Ηρακλέους μετά δοράς λέοντος. Όπισθεν διάφορα σύμβολα : τρίαινα, ρόπαλο, κάνθαρο, μηρός αιγός κ.τ.λ. και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΦΙΛΙΠΠΟΥ.

Εκδόθηκαν επίσης, αργυρά τετράδραχμα, οβολοί, διώβολα, τριώβολα. Έμπροσθεν κεφαλή Διός, ή Απόλλωνος ή Αρτέμιδος ή Ηρακλέους. Όπισθεν γυμνός αναβάτης παίς επί κέλητος, ή γενειών Μακεδόνας ιππέας φέρων καυσίαν και χλαμύδα και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΦΙΛΙΠΠΟΥ.

  

Αλεξάνδρου του Μεγάλου (336-323 π.Χ.).

Το 336-334 π.Χ. εκδόθηκαν αργυρά νομίσματα, δραχμές, τετράδραχμα, οβολοί και διώβολα. Έμπροσθεν κεφαλή Διός, ή κεφαλή Απόλλωνος με μακρά κόμη, ή κεφαλή νεαρού Ηρακλέους. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΛΕΞΑΝΔΟΥ και αετός επί κεραυνού.

Μετά το 334 π.Χ. εκδόθηκαν χρυσά νομίσματα, διστατήρες, στατήρες και διαιρέσεις του στατήρος. Έμπροσθεν κεφαλή Παλλάδος με κορινθιακό κράνος κοσμούμενο με λοφίο, όφιν, γρύπα ή σφίγγα. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (σπανίως ΒΑΣΙΛΕΩΣ) και πτερωτή Νίκη κρατούσα τρόπαιο ή σκήπτρο και τόξο.

Εκδόθηκαν επίσης αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν κεφαλή νεαρού Ηρακλέους. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (σπανίως ΒΑΣΙΛΕΩΣ) και Ζευς καθήμενος επί θρόνου, κρατών αετόν και στηριζόμενος επί σκήπτρου. Τα αργυρά τετράδραχμα απετέλεσαν το πιο διαδεδομένο νόμισμα της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αργυρά τετράδραχμα είχαν εκδοθεί από τα νομισματοκοπεία της Αμφιπόλεως, της Πέλλας, της Μιλήτου, της Αλεξανδρείας της Αιγύπτου, της Δαμασκού και της Βαβυλώνος.

Εκδόθηκαν επίσης χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή νεαρού Ηρακλέους ή Παλλάδος ή Απόλλωνος ή Ποσειδώνος. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ με Νίκη, ιππέα, τόξο, βέλος, φαρέτρα, ασπίδα, πρώρα.

Φιλίππου Γ΄ (Αρριδαίου 323-316 π.Χ.).

Εκδόθηκαν νομίσματα όμοια προς τα του Αλεξάνδρου, με επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΦΙΛΙΠΠΟΥ ή ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ.

Αλεξάνδρου Δ΄ (υιού της Ρωξάνης 323-311 π.Χ.).

Κασσάνδρου (316-297 π.Χ.).

Εκδόθηκαν χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή Ηρακλέους ή Απόλλωνος. Όπισθεν τρίπους, ίππος, λέων, βέλος και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΟΥ.

Στα νομίσματα αυτά υπάγονται και τα επί της βασιλείας του Κασσάνδρου χάλκινα νομίσματα με το όνομα του στρατηγού Ευπολέμου (314-313 π.Χ.). Έμπροσθεν τρεις Μακεδονικές ασπίδες. Όπισθεν ξίφος μετά ζώνης και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΕΥΠΟΛΕΜΟΥ.

  

Αντιγόνου (306-301 π.Χ.), πατρός του Δημητρίου του Πολιορκητού.

Εκδόθηκαν αργυρά τετράδραχμα, τα λεγόμενα τέτραχμα αντιγόνεια.

Έμπροσθεν κεφαλή Ηρακλέους. Όπισθεν Ζευς αετοφόρος και η επιγραφή με

τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ.

Δημητρίου Πολιορκητού (306-283 π.Χ.).

Εκδόθηκαν χρυσοί στατήρες. Έμπροσθεν κεφαλή Παλλάδος, του Δημητρίου, με κέρατα ταύρου, Νίκη σαλπίζουσα και κρατούσα τρόπαιον επί πρώρας. Όπισθεν Νίκη, οπλίτης, Παλλάδα, Πρόμαχος και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ.

Εκδόθηκαν επίσης αργυρά τετράδραχμα και δραχμές. Έμπροσθεν Νίκη, κεφαλή κερασφόρου Δημητρίου. Όπισθεν Ποσειδών σείων τρίαιναν ή καθήμενος επί βράχου και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ.

Πύρρου (287-272 π.Χ.).

Εκδόθηκαν χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν Μακεδονική ασπίδα με το μονόγραμμα με τα Ελληνικά γράμματα ΠΥΡ στο κέντρο. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙ ασπίδα με το μονόγραμμα ΠΥΡ με Ελληνικά γράμματα εντός στεφάνου εκ φύλλων δρυός.

Αντιγόνου Γονατά (277-239 π.Χ.) ή Αντιγόνου Δώσωνος  (229-220 π.Χ.).

Εκδόθηκαν αργυρά τετράδραχμα και δραχμές. Έμπροσθεν κεφαλή Ποσειδώνος ή Μακεδονική ασπίδα επί της οποίας κεφαλή κερασφόρου Πανός. Όπισθεν πρώρα επί της οποίας ο Απόλλων γυμνός καθήμενος και κρατών τόξο ή Αθηνά Αλκίς, κραδαίνουσα κεραυνόν και κρατούσα ασπίδα και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ.

Δημητρίου Β΄ (239-229 π.Χ.).

Εκδόθηκαν χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν Μακεδονική ασπίδα και μονόγραμμα με τα Ελληνικά γράμματα ΔΗΜΗΤΡΙ. Όπισθεν η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ.

Φιλίππου Ε΄ (220-179 π.Χ.).

Εκδόθηκαν αργυρά τετράδραχμα. Έμπροσθεν κεφαλή εστεμμένου βασιλιά ή κεφαλή Περσέως, με φρυγικό σκούφο. Όπισθεν Αθηνά Αλκίς πάνοπλος με ασπίδα και κεραυνό και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ.

Εκδόθηκαν επίσης χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή Διός, Ποσειδώνος, Ηλίου, Ηρακλέους. Όπισθεν ασπίδα με άστρο επ΄ αυτής και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑ ΦΙ (ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ).

Περσέως (178-168 π.Χ.).

Εκδόθηκαν αργυρά δίδραχμα. Έμπροσθεν κεφαλή του βασιλιά Περσέως με διάδημα. Όπισθεν αετός επί κεραυνού ή άρπα και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΕΡΣΕΩΣ.

Εκδόθηκαν επίσης χάλκινα νομίσματα. Έμπροσθεν κεφαλή του ήρωος Περσέως ή κεφαλή νεαρού Ηρακλέους. Όπισθεν αετός, ιππέας στεφανώνων ίππον, άρπα και η επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑ ΠΕ (ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΕΡΣΕΩΣ).

Όλα τα νομίσματα τα οποία έχουν βρεθεί έχουν αποτυπωμένα

Ελληνικά γράμματα και Ελληνικά θέματα.

Οι Βαρδαρίτες και όσοι άλλοι αμφιβάλλουν για την Ελληνικότητα των Μακεδόνων, δεν είδαν ποτέ ;

1. Το αργυρούν τετράδραχμο του Φιλίππου Β΄  (359-336 π.Χ.) με το Δία δαφνοστεφανωμένο και το Φίλιππο έφιππο με καυσία.
2. Το στατήρα της Νεαπόλεως (530-450 π.Χ.) με το Γοργόνειον και το εγκόλπιο τετράγωνο.
3. Το τετράδραχμο της Ακάνθου (424-380 π.Χ.) με το λέοντα και το εγκόλπιο τετράγωνο.
4. Το στατήρα της Λήτης (530-480 π.Χ.) με το Σάτυρο κρατώντα νύμφη και το εγκόλπιο τετράγωνο.
5. Το τετράδραχμο των Χαλκιδέων (433-348 π.Χ.) με το θεό Απόλλωνα δαφνοστεφανωμένο και στην άλλη όψη κιθάρα.
6. Το τετράδραχμο της Μένδης της Χαλκιδικής (450-405 π.Χ.) με το θεό Διόνυσο επί ίππου και στην άλλη όψη άμπελο και τον ήλιο το έμβλημα των Μακεδόνων.

Οι χρυσοί Φίλιπποι, τα πρώτα Ελληνικά χρυσά νομίσματα, εκτόπισαν τους Δαρεικούς και έφθασαν μέσω Γαλατίας έως και τη Μεγάλη Βρετανία, όπου απετέλεσαν πρότυπο για τη Βρετανική νομισματοκοπία κατά τους προρωμαϊκούς χρόνους.

Το χρυσό στατήρα του Φιλίππου με παράσταση άρμα με δύο άλογα και την επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΦΙΛΙΠΠΟΥ δεν το είδαν ποτέ ;

Το νόμισμα του Λυσιμάχου με τη θεά Αθηνά και τη Νίκη και την επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΛΥΣΙΜΑΧΟΥ, το νόμισμα του Λυσιμάχου με το Μέγα Αλέξανδρο ως υιό του Άμμωνος, το τετράδραχμο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το οποίο στην εμπροσθία του όψη έχει κεφαλή του Ηρακλή με λεοντή δεν τα είδαν ποτέ ;

Επίσης δεν είδαν ποτέ ένα νόμισμα του Φιλίππου Β΄, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Δημητρίου, του Αντιγόνου, του Πύρρου ή του Περσέως, όπου όλα τα γράμματα είναι Ελληνικά ;

Αν έστω και μερικά από τα παραπάνω στοιχεία δει κανείς, δεν είναι δυνατόν να επιμένει ότι οι Μακεδόνες ήταν κάτι διαφορετικό από τους άλλους Έλληνες και ότι, άλλοι, εκτός των Ελλήνων είναι δυνατόν να είναι Μακεδόνες.

Το συμπέρασμα το οποίο προκύπτει και από τα ανωτέρω είναι :

Οι Μακεδόνες είναι μόνο Έλληνες.

Οι Βαρδαρίτες δεν είναι Μακεδόνες.

Βιβλιογραφία : ΔΟΓΑΣ Ι. ΜΗΝΑΣ

stratigos123.pblogs.gr