Amfipoli News: Η καταγωγή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Μακεδόνων

Σάββατο 27 Ιουλίου 2019

Η καταγωγή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Μακεδόνων


Τεκμηρίωση στα κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματολογίας (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Πλούταρχος, Αρριανός, Δημοσθένης, Πολύβιος, Ισοκράτης).
Ελένη Μιχαλοπούλου, Νομικός


ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Περί αυτονοήτων το παρόν σημείωμα. Επειδή, όμως, ο λόγος γίνεται όλο και πιο συχνά για τα αυτονόητα, είναι, ίσως, χρήσιμο, να εντρυφήσει κάποιος -για λίγο- σε αυτά. Μια πρόσφατη, για την καταγωγή του Αλέξανδρου και των Μακεδόνων, μελέτη μου στο έργο μεγάλων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Πλούταρχος, Αρριανός, Δημοσθένης, Ισοκράτης, Πολύβιος) οδήγησε στην τεκμηρίωση των γνωστών, κατά το μάλλον ή ήττον, επιχειρημάτων για το ζήτημα. Επειδή η σημειολογική αξία του ονόματος, ως λέξης, είναι σοβαρότερη υπόθεση από ό,τι θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος, -πολύ δε περισσότερο όταν πρόκειται για όνομα ιστορικό, πολύ-σημαντικό και εριζόμενο, όπως αυτό της Μακεδονίας, αξίζει να ρίξει κανείς μια προσεκτική ματιά σε αυτά που καταγράφουν οι ιστορικοί της αρχαιότητας.
Ι. Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Ξεκινώντας από τις απαρχές των αναφορών στον όρο ‘Έλληνες’ συγκρατούμε ότι ο Θουκυδίδης, από τους μεγαλύτερους ιστορικούς και πολιτικούς φιλόσοφους της ανθρωπότητας αναφέρει ότι πριν από τον Τρωικό πόλεμο δεν υπήρχε ο όρος ‘Έλληνες’ και ότι η πρώτη φορά που τον συναντούμε είναι στον Όμηρο, ως ονομασία εκείνων που εξεστράτευσαν εναντίον της Τροίας, από την Φθιώτιδα, υπό τον Αχιλλέα– ‘οι πρώτοι Έλληνες’ [1]. Στον Όμηρο, συνεχίζει ο Θουκυδίδης, οι ‘Έλληνες’ αναφέρονται με την ίδια έννοια που αναφέρονται οι ‘Αχαιοί’, οι ‘Αργείοι’, οι ‘Δαναοί’. Στα ομηρικά έπη δεν συναντάμε, άλλωστε, ούτε τον όρο ‘βάρβαροι’, επειδή δεν είχε ακόμη ξεχωρισθεί (πολύ περισσότερο καθιερωθεί, όπως έγινε αργότερα) ο όρος ‘Έλληνες’ «ως αντιθετική συνολική ονομασία» προς τους ‘βαρβάρους’[2], καταλήγει ο μεγάλος Έλληνας ιστορικός.
Στο πλαίσιο αυτού του δυισμού της αρχαίας ελληνικής γραμματολογίας (‘Έλληνες –βάρβαροι’), βάρβαροι ήσαν όσοι δεν ήσαν Έλληνες. Υπό την θεώρηση αυτή, όλες οι ιστορικές πηγές που έχουμε στη διάθεσή μας δείχνουν ότι οι Μακεδόνες ήσαν Έλληνες και όχι βάρβαροι. Και θα ήταν περίεργο να μην ήταν, καθώς η γενέτειρα των Ελλήνων, η Φθιώτιδα, βρισκόταν λίγα μόνο χιλιόμετρα νοτίως της Μακεδονίας. Από την Φθιώτιδα η ονομασία εξαπλώθηκε σε μεγάλη ακτίνα που συμπεριέλαβε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο. Θα ήταν πράγματι ανεξήγητο να εξαπλωθεί παντού εκτός από τις γειτονικές Ημαθία και Πιερία, η οποία βρισκόταν –πάντως- πολύ πιο κοντά από ό,τι π.χ.η Αθήνα.
Η χάλκευση της θεωρίας περί μη ελληνικότητας των Μακεδόνων στηρίχθηκε στο γεγονός ότι κατά την περίοδο της ακμής του ελληνικού κόσμου, οι Έλληνες του κέντρου, όπως υποστηρίζει ο Αλέξανδρος Ραγκαβής, διέκριναν τον εαυτό τους από εκείνους που ευρίσκοντο στην περιφέρεια (Μακεδόνες, Ηπειρώτες), επειδή οι τελευταίοι, λόγω επιμιξίας με άλλους λαούς, κατετάσσοντο σε ταπεινότερη βαθμίδα πολιτικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Ο Ραγκαβής υπογραμμίζει περαιτέρω, ότι η δωρική εισβολή και η Αμφικτιονία των Δελφών συνετέλεσαν στην επέκταση της επωνυμίας των Ελλήνων ‘επί πάσης της Ελληνικής φυλής[3]’.
Στην Ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου, για να ξαναγυρίσουμε στον Θουκυδίδη, και ειδικώτερα στο σημείο όπου περιγράφεται η εκστρατεία των Θρακών, υπό τον Σιτάλκη, εναντίον της Μακεδονίας, ορίζονται με ακρίβεια οι γεωγραφικές συντεταγμένες της “κάτω Μακεδονίας ... της νυν Μακεδονίας”, όπως την ονομάζει ο ιστορικός[4]. Όπως προκύπτει από τη μελέτη της περιγραφής, τους παλαιούς χάρτες και την σημερινή γεωγραφία, η περιοχή ορίζεται ως ο χώρος γύρω από την Πιερική λεκάνη, στις εκβολές του Αξιού, μέχρι το Παγγαίο και πέρα από τον Στρυμώνα στην οποία συμπεριλαμβάνονται η Πέλλα, η Χαλκιδική, η Βοττία (δίπλα στην Χαλκιδική) η Εορδαία (Αριδαία), η Αλμωπία, η Γρηστωνία (Γυρτωνία), η Μυγδωνία, ο Ανθεμούντας (κοντά στον Πολύγυρο) και άλλες ελληνικές περιοχές. Είναι ενδιαφέρον ότι Θουκυδίδης λέει ότι στους Μακεδόνες περιλαμβάνονται και έθνη ‘επάνωθεν’ όπως οι Λυγκησταί[5] και οι Ελιμιώται[6] τα οποία είναι συμμαχικά και ‘υπήκοα’ -υποτακτικά- της κάτω – ‘της νυν, όπως την χαρακτηρίζει, Μακεδονίας. Στους παλαιούς χάρτες οι εν λόγω περιοχές εντοπίζονται βορείως της σημερινής Πιερίας και Β.Α. της Μαγνησίας, εντός ελληνικού εδάφους. Προς βορράν της Λυγκεστίας, εντοπίζεται η Παιονία, (περιοχή στα σύνορα της Ελλάδος με την πΓΔΜ -εντός της ελληνικής επικράτειας), της οποίας, όπως λέει ο Θουκυδίδης, οι Μακεδόνες κυρίευσαν μία στενή λωρίδα που ακολουθεί τον Αξιό και φθάνει στην Πέλλα και την θάλασσα. Είναι αξιοσημείωτο ότι τους Παίονες –προφανώς εκείνους που δεν είχαν κυριεύσει οι Μακεδόνες- ο Αρριανός τους κατονομάζει βαρβάρους, από κοινού με τους Θράκες και τους Ιλλυριούς και τους Αγριάνες.[7] Το συμπέρασμα είναι ότι η Μακεδονία των χρόνων του Θουκυδίδη, “ής Αλέξανδρος[8] και ο υιός αυτού Περδίκκας ήρχεν” ήταν η περιοχή που είχε επίκεντρο την Πιερία, την Ημαθία και τη Χαλκιδική[9].

Συνεχίστε ΕΔΩ
Διαβάστε επίσης:



Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου