Αποκαλυπτήρια για έναν αμύθητο θησαυρό αρχαιοτήτων

Κάποια από τα συνολικά 96 αντικείμενα ύψιστης αρχαιολογικής σημασίας και αξίας από την συλλογή Τορλόνια που θα εκτεθούν τον ερχόμενο Μάρτιο στη Ρώμη.

Ένα μέρος της οικογενειακής συλλογής Τορλόνια, η οποία περιλαμβάνει συνολικά περισσότερα από 600 ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα, θα εκτεθεί σε λίγους μήνες για πρώτη φορά στο Παλάτσο Καφαρέλι της Ρώμης.

Μετά από δεκαετίες διαπραγματεύσεων με την ιταλική κυβέρνηση, η οικογένεια Τορλόνια, κάτοχος της μεγαλύτερης οικογενειακής συλλογής αρχαιοτήτων στον κόσμο, δέχτηκε να εκθέσει για πρώτη φορά ένα μέρος των αντικειμένων ύψιστης αρχαιολογικής σημασίας και αξίας. 

Όπως αναφέρουν οι New York Times, η έκθεση με τίτλο «The Torlonia Marbles. Collecting Masterpieces» [«Τα Μάρμαρα Τορλόνια. Συλλέγοντας Αριστουργήματα»] θα εκτεθεί στο Παλάτσο Καφαρέλι της Ρώμης, από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι τον Ιανουάριο του 2021, ενώ στη συνέχεια η έκθεση θα πραγματοποιήσει και μια μεγάλη παγκόσμια περιοδεία με στάσεις σε διάφορες μεγαλουπόλεις της υφηλίου. 

«Η αίγα που αναπαύεται», από ελληνικό μάρμαρο
 (Lorenzo de Masi/Fondazione Torlonia)

Προσβάσιμη μονάχα και λίγους κι εκλεκτούς, η συλλογή ήταν σχεδόν άγνωστη, σε σημείο να θεωρείται αστικός μύθος. Ακόμη και οι ακαδημαϊκοί τη γνώριζαν μόνο εκ της λίστας των αριστουργημάτων - που καταρτίστηκε το 1884.

Στο Παλάτσο Καφαρέλι θα εκτεθούν συνολικά 96 αγάλματα μιας συλλογής η οποία περιλαμβάνει περισσότερα από 600 αγάλματα αξίας περίπου 18 δισ. ευρώ.

Συνολικά, η οικογένεια έχει στην κατοχή της 2.000-3.000 γλυπτά διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία της Ιταλίας. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και σε κρατικό επίπεδο, δεν διαθέτουν μια τόσο μεγάλη συλλογή αρχαιοτήτων. 

Την έκθεση «Τα μάρμαρα της Τορλόνια» όπως αποκαλείται, έχει επιμεληθεί ένας από τους κορυφαίους αρχαιολόγους και ιστορικούς τέχνης της Ιταλίας, ο Σαλβατόρε Σέτις.

Ανάγλυφο λιμανιού και πλοίου από ελληνικό μάρμαρο
 (Lorenzo de Masi/Fondazione Torlonia)

Θα διαρκέσει έως τον Ιανουάριο του 2021 προτού περιοδεύσει στα πλέον φημισμένα μουσεία του κόσμου - η λίστα των οποίων δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα. Έπειτα, εκφράζεται η ελπίδα να φιλοξενηθούν μόνιμα σε ένα από τα μουσεία της Αιώνιας Πόλης.  

«Τα 96 αντικείμενα επιλέχθηκαν βάσει της ποιότητας, αλλά και της ιστορίας τους» εξηγεί η Carlotta Loverini Botta του Ιδρύματος Τορλόνια που διαχειρίζεται τη συλλογή. «Υπάρχουν αγάλματα του Απόλλωνα και της Αφροδίτης και μία υπέροχη συλλογή προτομών Ρωμαίων αυτοκρατόρων, μεταξύ αυτών του Αδριανού, του Κόμμοδου, του Βεσπασιανού και του Σκιπίωνα Αφρικανού» προσθέτει.

«Μιλάμε για μια συλλογή απίστευτης, εκθαμβωτικής ομορφιάς», είπε στην συνέντευξη Τύπου που δόθηκε πριν λίγα 24ωρα ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας, Ντάριο Φραντσεσκίνι.

Η Giustiniani Hestia, ένα εξαιρετικό μαρμάρινο γλυπτό, ελληνορωμαϊκό αντίγραφο ελληνικού χάλκινου αγάλματος

«Είναι αντικείμενα που κανείς ποτέ του δεν έχει θαυμάσει από κοντά, παρά μόνο σε φωτογραφίες. Ακόμη και εγώ είδα για πρώτη φορά αγάλματα που τα είχα θαυμάσει μόνο στα βιβλία αρχαιολογίας», σημείωσε από την πλευρά του ο επιμελητής της έκθεσης και καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Σαλβατόρε Σέτις. 

Πράγματι, η συντριπτική πλειονότητα των αριστουργημάτων αυτής της συλλογής βρίσκονταν για δεκαετίες στο απόλυτο σκοτάδι, απρόσιτα για το ευρύ κοινό. 

Η αμερικανική εφημερίδα κάνει ιδιαίτερη μνεία στην Giustiniani Hestia, ένα εξαιρετικό μαρμάρινο γλυπτό, ελληνορωμαϊκό αντίγραφο ελληνικού χάλκινου αγάλματος, περίπου του 470 π.Χ., το οποίο πήρε το όνομά του από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη του, μαρκήσιο Βιντσέντσο Τζουστινιάνι, γνωστό συλλέκτη έργων τέχνης, τραπεζίτη και διανοούμενο του 16ου -17ου αιώνα.

Είναι το μοναδικό γνωστό χάλκινο γλυπτό της πρώιμης κλασικής περιόδου, που αναπαράχθηκε σε φυσικό μέγεθος σε μάρμαρο για μια ρωμαϊκή συλλογή.

Η «Παιδίσκη του Βούλτσι», προτομή νεαρής γυναίκας, από τον 4ο π.Χ. αιώνα που βρέθηκε στη ομώνυμη πόλη που θεωρούνταν μια από τις μεγαλύτερες του Ετρουσκικού πολιτισμού.

Οι Τορλόνια είχαν μεταναστεύσει από τη Γαλλία στην Ιταλία τον 18ο αιώνα. Εργάστηκαν ως δανειστές χρημάτων και τραπεζίτες στη Ρώμη και έλαβαν τίτλο από το Βατικανό αφού χειρίστηκαν τα οικονομικά του.

Η οικογένεια ξεκίνησε το 1810 αγοράζοντας αγάλματα από οικογένειες ευγενών που είχαν ανάγκη από μετρητά ενώ άλλα αντικείμενα τα βρήκαν θαμμένα στα κτήματά τους γύρω από τη Ρώμη, μεταξύ των οποίων και ένα κτήμα που βρίσκεται κοντά στο αρχαίο λιμάνι.

Στον επίσημο ιστότοπο της συλλογής μπορείτε να δείτε και ένα κατατοπιστικό βίντεο με την πορεία των εργασιών αποκατάστασης των αντικειμένων. 

Πηγή: Protagon, LiFO