Καθώς η πανδημία του κορωνοϊού σαρώνει την Ευρώπη και θέτει σε συναγερμό τις ΗΠΑ, το «σημείο μηδέν», εκεί όπου καταγράφηκαν τα πρώτα κρούσματα, στην Κίνα, μοιάζει να έχει «περάσει» τον κάβο της επιδημίας.
Στο κομμάτι εκείνο της χώρας όπου πρωτοπαρουσιάστηκε ο κορωνοϊός και το οποίο χτυπήθηκε περισσότερο από τα άλλα ο ημερήσιος αριθμός νέων κρουσμάτων έχει μειωθεί δραστικά, όπως και ο αριθμός των θανάτων, και ήδη θεραπευμένοι ασθενείς αρχίζουν να παίρνουν εξιτήριο από τα νοσοκομεία.
Πριν από μερικές ημέρες, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επισκέφθηκε την Ουχάν, την πόλη που χτυπήθηκε περισσότερο από την επιδημία του Covid-19. Η επίσκεψη έμοιαζε μάλλον αμήχανη: ο Σι Τζινπίνγκ κυκλοφορούσε παντού με χειρουργική μάσκα και οι κάτοικοι της πόλης δεν έκρυψαν την καχυποψία τους για το καθεστώς.
Ωστόσο, το συμβολικό της μέγεθος ήταν τεράστιο, καθώς ο «ισχυρός άνδρας» της Κίνας επισκέφθηκε αυτοπροσώπως το μέρος απ’ όπου ξεπήδησε μια νέα παγκόσμια απειλή στέλνοντας μήνυμα σε όλο τον κόσμο ότι η χώρα «νίκησε» τον κορωνοϊό.
Η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα που δείχνει να κερδίζει τη μάχη με την επιδημία. Η Νότια Κορέα, το Χονγκ Κονγκ και η Ταϊβάν, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, δείχνουν να έχουν κατορθώσει να ελέγξουν την εξάπλωση του ιού και να περιορίσουν σημαντικά τόσο τα κρούσματα όσο και τους θανάτους από Covid-19.
Την ίδια στιγμή χώρες όπως η Ιταλία βυθίζονται στον εφιάλτη της επιδημίας, ενώ και οι ΗΠΑ μοιάζουν να αδυνατούν έως τώρα να καταλήξουν σε μια ενιαία και οργανωμένη στρατηγική για να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού.
Ωστόσο, το «μεγάλο πείραμα» της Κίνας μοιάζει να αποτελεί την ισχυρότερη βάση για το τι μπορεί να γίνει με τον κορωνοϊό. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και ο... άλυτος γρίφος για τις χώρες της Δύσης, οι οποίες βλέπουν τι έκανε το Πεκίνο για να ελέγξει τη φονική ασθένεια, αλλά την ίδια ακριβώς στιγμή διαπιστώνουν ότι αδυνατούν να πράξουν το ίδιο, να λάβουν τα ίδια (ή, εν πάση περιπτώσει, παρόμοια) μέτρα και να τα τηρήσουν με την ίδια ευλάβεια και αυστηρότητα που τα τήρησε η Κίνα.
«Κοινωνικό πυρηνικό όπλο»
Όπως σημείωσε σε ένα «νήμα» στο Twitter, το οποίο έγινε «viral», o ελληνικής καταγωγής καθηγητής Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Yale Νικόλας Χρηστάκης, το Πεκίνο, μόλις αντιλήφθηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης, χρησιμοποίησε ένα «κοινωνικό πυρηνικό όπλο» για να εμποδίσει τον κορωνοϊό να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα σε μια χώρα ενάμισι δισεκατομμυρίου κατοίκων, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την Κίνα, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο.
Για να γίνει, όμως, το «όπλο» αυτό της Κίνας αποτελεσματικό, για να πετύχει το «πείραμα» σε μια τεράστια κλίμακα, η πολιτική ηγεσία της χώρας χρησιμοποίησε τρία πανίσχυρα «πυρομαχικά» που έχει στη διάθεσή της και τα οποία φαίνεται πολύ δύσκολο να τα έχει – ή και να τα χρησιμοποιήσει – άλλη χώρα.
Σύμφωνα με τον Ν. Χρηστάκη, τα «πυρομαχικά» αυτά είναι η δομή της πολιτικής εξουσίας στην Κίνα, ο «χαρακτήρας» του λαού της χώρας, ενώ άλλοι επιστήμονες προσθέτουν και τον... SARS.
Ως προς το πρώτο, ο Ν. Χρηστάκης τονίζει ότι το κινεζικό καθεστώς είναι σε μεγάλο βαθμό απολυταρχικό, όπερ σημαίνει ότι, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην επαρχία Χουμπέι έως σήμερα, το Πεκίνο μπόρεσε να επιβάλει ακραία μέτρα «κοινωνικής απόστασης» στους κατοίκους 13 πόλεων με συνολικό πληθυσμό άνω των 60 εκατομμυρίων.
Το σύνθημα «Μείνετε σπίτι» ουσιαστικά μετατράπηκε σε νόμο, οι εσωτερικές μετακινήσεις περιορίστηκαν σχεδόν σε μηδενικό βαθμό, οποιαδήποτε έξοδος από τα σπίτια γινόταν με ειδική άδεια, σε ορισμένες περιπτώσεις αστυνομία και στρατός... κάρφωναν πόρτες και ένας τεράστιος αριθμός εργαζόμενων κινητοποιήθηκε για να παρέχει στους πολίτες σε καραντίνα τα απαραίτητα.
Ακόμα και όταν έβγαιναν έξω, οι κάτοικοι της Ουχάν και των άλλων πόλεων σχημάτιζαν ουρές έξω από τα καταστήματα, όπου ο καθένας βρισκόταν σε απόσταση ενάμισι μέτρου από τον άλλο. Το Πεκίνο πήρε αυτά τα μέτρα με έναν και μοναδικό στόχο: να σταματήσει τις κοινωνικές επαφές των ανθρώπων, μέσω των οποίων μεταδίδεται ο ιός, και μοιάζει να τα έχει καταφέρει.
Συλλογική νοοτροπία
Σε δεύτερο επίπεδο, η κοινωνία της Κίνας είναι συνηθισμένη να λειτουργεί σε συλλογική βάση και οι πολίτες να ενεργούν με τρόπο ωφέλιμο για το κοινωνικό σύνολο.
Έτσι, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η καραντίνα, οι κάτοικοι των «κλειδωμένων» πόλεων ακολούθησαν τα μέτρα σχεδόν τυφλά (φυσικά, υπήρξαν και παρατράγουδα...) και φρόντισαν να τηρούν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις υποδείξεις ασφαλείας.
Από την τηλεργασία μέχρι τα μαθήματα μέσω Διαδικτύου, οι κάτοικοι των προσβεβλημένων περιοχών προσαρμόστηκαν στην «πραγματικότητα της επιδημίας» και, κατά τα φαινόμενα, η τακτική αυτή της πειθαρχίας δείχνει να παράγει ουσιαστικά αποτελέσματα.
Βεβαίως, το να... κλείνεις ολόκληρες πόλεις έχει και συνέπειες. Ο ίδιος ο Σι Τζινπίνγκ παραδέχθηκε ότι η παρατεταμένη απομόνωση μπορεί να προκαλέσει «ψυχολογικά προβλήματα» στους πολίτες, ενώ πολλές μικρές επιχειρήσεις στην επαρχία Χουμπέι κινδυνεύουν με αφανισμό.
Όσον αφορά το τρίτο «πυρομαχικό» της Κίνας, η επιδημία του SARS το 2002 είχε αφήσει πίσω της, εκτός από θύματα, και σημαντική πείρα στην αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων (όχι μόνο στην Κίνα και, επίσης, όχι μόνο ο SARS, αλλά και η επιδημία του MERS του 2012).
Η τεχνογνωσία από αυτές τις δύο επιδημίες επέτρεψε στους ειδικούς να λάβουν με μεγαλύτερη ταχύτητα τα απαραίτητα μέτρα και να δώσουν πιο ακριβείς οδηγίες για την τρέχουσα επιδημία του κορωνοϊού.
Εδώ, πάντως, πρέπει να επισημανθεί ότι υπάρχουν επιστήμονες (λοιμωξιολόγοι και επιδημιολόγοι) οι οποίοι εκτιμούν ότι, μόλις αρθούν τα μέτρα της καραντίνας, δεν αποκλείεται να παρατηρηθεί νέα σημαντική αύξηση στα κρούσματα, εφιστώντας την προσοχή των αρμοδίων.
Η προσέγγιση της Κορέας
Παρότι η Κίνα και η Κορέα βρίσκονται πολύ κοντά η μία στην άλλη, ο τρόπος αντιμετώπισης της επιδημίας Covid-19 δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο διαφορετικός.
Η κυβέρνηση της Σεούλ, μόλις αντιλήφθηκε τι συμβαίνει, προχώρησε σε μαζικούς ελέγχους του πληθυσμού για κορωνοϊό και έτσι, ύστερα από μια αρχική κορύφωση, η εξέλιξη της επιδημίας άρχισε να μοιάζει πιο ομαλή. Περισσότερα από 200.000 κιτ ελέγχου έχουν συγκεντρωθεί έως τώρα και τα στοιχεία τους όχι μόνο δείχνουν την εξέλιξη του ιού, αλλά χρησιμοποιούνται και ως προειδοποίηση για τους πολίτες.
Για παράδειγμα η Νότια Κορέα χρησιμοποίησε μια εφαρμογή για κινητά, η οποία ενημερώνει τους πολίτες για το πού βρίσκονται και τι κάνουν οι «μολυσμένοι» από τον ιό συμπολίτες τους, ώστε να λαμβάνουν τα μέτρα τους (ανεκδοτολογικά, η συγκεκριμένη εφαρμογή αποκάλυψε πολλούς... παράνομους δεσμούς στην ασιατική χώρα και τώρα αναμένονται οι συνέπειες, όταν περάσει η καταιγίδα της επιδημίας).
Φυσικά το σύστημα δεν είναι αλάνθαστο, όπως απέδειξε η διαβόητη, πλέον, «ασθενής 31», μια γυναίκα που το διάστημα από 6 έως 18 Φεβρουαρίου, οπότε ανακοινώθηκε ως το 31ο κρούσμα της ασθένειας στη χώρα, αν και είχε πρώιμα συμπτώματα του Covid-19, ήλθε σε επαφή με εκατοντάδες ανθρώπους.
Επίσης η κυβέρνηση της Σεούλ δυσκολεύτηκε πολύ να αντιμετωπίσει την άρνηση της Εκκλησίας του Ιησού να συνεργαστεί με τις αρχές και τα μέλη της να ελεγχθούν για τον ιό, γεγονός που προκάλεσε αύξηση των κρουσμάτων στη χώρα.
Ωστόσο η Νότια Κορέα δείχνει να πιστεύει σε μεγάλο βαθμό την προσέγγισή της στην αντιμετώπιση της επιδημίας, τόσο ώστε ο Πρόεδρος της χώρας Μουν Τζάε Ιν να προτείνει στον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ να πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη των ηγετών των G-20, ώστε η Νότια Κορέα να παρουσιάσει τη μέθοδό της και σε άλλους.
Οι δυσκολίες της Δύσης
Τα δύο «πετυχημένα» υποδείγματα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού, όπως προαναφέρθηκε, αποτελούν «γρίφο» για τις χώρες της Δύσης.
Από τη μία πλευρά η αυστηρή καραντίνα της Κίνας θεωρείται σχεδόν αδύνατον να επιβληθεί (η Ιταλία έφθασε σε σημείο κατάρρευσης για να λάβει ιδιαίτερα σκληρά μέτρα), τόσο επειδή δοκιμάζει τα όρια της δημοκρατίας όσο και διότι είναι δύσκολο να πειστούν οι πολίτες να πειθαρχήσουν (το παράδειγμα της Ελλάδας, και όχι μόνο, αρκεί...).
Παράλληλα το κόστος μιας μακροχρόνιας καραντίνας θεωρείται ανησυχητικά υψηλό, αν και μένει να φανεί ποια τελικά θα είναι τα μέτρα που θα λάβει η κάθε χώρα.
Από την άλλη πλευρά, το κορεατικό υπόδειγμα, αν και φιλελεύθερο, προϋποθέτει μεγάλη κινητοποίηση ανθρώπων και κεφαλαίου (οι Κορεάτες οργάνωσαν ακόμα και drive-thru ελέγχους για κορωνοϊό), αλλά και ισχυρή τεχνολογική υποδομή και σχετικό νομικό πλαίσιο, το οποίο προσαρμόστηκε μετά την επιδημία του MERS, ώστε να ευνοεί τον έλεγχο και τη συλλογή στοιχείων.
Επίσης οι Κορεάτες ανησυχούν για πιθανό κοινωνικό στιγματισμό τους αν κολλήσουν τον ιό, ενώ οι έλεγχοι αποκαλύπτουν κι άλλες εστίες μόλυνσης που αρχικά δεν είχαν εντοπιστεί. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο δρ Ν. Χρηστάκης, οι ΗΠΑ και οι υπόλοιπες χώρες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τον ιό με τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ
topontiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου