Το περίφημο δαχτυλίδι του Μίνωα.

Το «Δαχτυλίδι του Μίνωα», θεωρείται ένα από τα καλύτερα δείγματα της κρητομυκηναϊκής σφραγιδικής και κοσμεί σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου στην προθήκη με τα δαχτυλίδια. Στην επιφάνεια του φέρει σύνθετη θρησκευτική παράσταση, που απεικονίζει μορφές της κρητομυκηναϊκής θεματολογίας,  δηλαδή δεντρολατρεία με καθιστή θεά, ουρανό, γη και θάλασσα αλλά κι ένα ιερό πλοίο που έχει μορφή ιππόκαμπου.

Το εν λόγω κόσμημα , που ο Εβανς βάφτισε δαχτυλίδι του Μίνωα, απασχόλησε ευρύτερα την αρχαιολογική έρευνα. Τα πρώτα χρόνια ανεύρεσης του πολλοί ερευνητές δεν ήταν σίγουροι για τη γνησιότητά του, κυρίως εξαιτίας της εικονογραφίας του. 

Όμως όσο περνούσαν τα χρόνια ήρθαν στο φως άλλα ευρήματα που είχαν πολλές συγγένειες με τις παραστάσεις του συγκεκριμένου δαχτυλιδιού κι έτσι άρχισε να αποκρυσταλώνεται η εικόνα της γνησιότητας του.

Στην αρχαία γραμματεία υπάρχει ένας μύθος για το δαχτυλίδι του Μίνωα , που καταγράφεται στην κρητική μυθολογία. Όταν συναντήθηκε ο Θησέας με τον Μίνωα, ο Μίνως απέδειξε αμέσως ότι είναι γιος του Δία, γιατί ζήτησε να πέσει ένας κεραυνός , πράγμα που έγινε αυθώρει και παραχρήμα. Και ο Μίνως απαίτησε από τον Θησέα να αποδείξει πως είναι γιος του Ποσειδώνα ρίχνοντας το δαχτυλίδι του στη θάλασσα και ζητώντας από τον Θησέα να του το φέρει πίσω. Η σωζόμενη αθηναϊκή εκδοχή του μύθου μας λέει πως ο Θησέας βούτηξε στη θάλασσα πως δελφίνια τον οδήγησαν στο παλάτι του Ποσειδώνα και την Αμφιτρίτης , πως πήρε το δαχτυλίδι και τέλος πως αναδύθηκε στον αφρό και το παρέδωσε στον Μίνωα.

Ποια είναι όμως η ιστορία αυτού του εκπληκτικού δαχτυλιδιού, που βρέθηκε πολύ παλιά για να χαθεί στη συνέχεια και να ξαναβρεθεί χτισμένο σ ένα τζάκι, μέσα σε ένα βαζάκι;

Tο περίφημο δαχτυλίδι, το  βρήκε πρώτη φορά, το 1928, ένα μικρό αγόρι, ο Μιχάλης Εμμ. Παπαδάκης, κοντά σε τάφο ιερού στην Κνωσό. Ο πατέρας του το παρέδωσε στον  ιερέα του χωριού, Νικόλαο Πολάκη.

 O Νικόλαος Πολάκης επιχείρησε να πουλήσει το δαχτυλίδι στον ανασκαφέα της Κνωσού. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους ο Έβανς δεν μπόρεσε να το αγοράσει γιατι ο ιερέας ζητούσε πολλά χρήματα, έτσι με την βοήεια όμως του Γκιγερόν έφτιαξε δύο αντίγραφα, από χρυσό και ήλεκτρο, που βρίσκονται στο μουσείο της Oξφόρδης.

O παπά-Πολάκης, πήγε μερικά χρόνια μετά, το 1933 ή 1934 στο Mουσείο του Hρακλείου, όπου υπηρετούσαν οι διαπρεπείς αρχαιολόγοι Nικόλαος Πλάτωνος και Σπύρος Mαρινάτος. O πρώτος το θεώρησε γνήσιο και πρότεινε να το κρατήσουν ενώ ο Mαρινάτος το απέρριψε ως κίβδηλο.

Λόγω της διαφωνίας του, το δαχτυλίδι επιστράφηκε στον ιερέα, όμως και  ο Πλάτωνος, κράτησε ένα αντίγραφο σε πλαστελίνη, το οποίο βρέθηκε στο προσωπικό του αρχείο. 

Αρκετά χρόνια αργότερα, όταν ο Nικόλαος Πλάτωνος ενδιαφέρθηκε ξανά για το δαχτυλίδι, ο ιερέας, είπε ότι το είχε δώσει στη σύζυγο του για να το φυλάξει και εκείνη το έχασε.

Από τότε, κανείς δεν ξαναείδε το μοναδικό αυτό δαχτυλίδι ενώ πολλοί αρχαιολόγοι έγραψαν μελέτες για αυτό, με βάση τα αντίγραφα που είχαν διασωθεί. 

Tελικά το δαχτυλίδι του Mίνωα δεν είχε χαθεί και παραδόθηκε στο Mουσείο από τον κληρονόμο του παπα-Πολάκη, Γ. Καζαντζή, συνταξιούχο αστυνομικό που διαμένει στην Aθήνα.

Ο ίδιος είχε δηλώσει τότε πως είχε μεν ακούσει οικογενειακές ιστορίες για το χαμένο δαχτυλίδι  αλλά δεν πίστευε ότι θα το έβρισκε τυχαία ανακαινίζοντας το σπίτι που κληρονόμησε. Ο κύριος Γ. Καζαντζής το παρέδωσε  στο  αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Για την ιστορία να πούμε πως η αγοραία αξία του εκτιμήθηκε στις 400.000 ευρώ, τιμή που ωστόσο διευκρινίστηκε πως δεν αφορά στην επιστημονική αξία του αντικειμένου που είναι τεράστια.

Το δαχτυλίδι περιγράφει με λεπτομέρειες και ο Έβανς στο βιβλίο του "Palace of Minos".

Μύθοι και Θρύλοι της Κρήτης