Πάνω από 1.000 χρόνια μετράει η παρουσία των Αρμενίων στην Ελλάδα

  – Του Κρικόρ Τσακιτζιαν

Οι Αρμένιοι έχουν συνεχή παρουσία στην Ελλάδα πάνω από 1.000 χρόνια. Το ερώτημα είναι πώς εμφανίστηκαν στον Ελλαδικό χώρο και πότε ακριβώς ; 

Από το 823 οι Άραβες Σαρακηνοί, οι οποίοι ήταν πειρατές προερχόμενοι από την Ανδαλουσία, περιοχή την οποία έθεσαν υπό την κυριαρχία τους για περισσότερο από 900 χρόνια, κατέλαβαν και την Κρήτη, όπου μέχρι εκείνη την περίοδο ανήκε στο Βυζάντιο. 

Οι Άραβες κατακτητές, έφτιαξαν το κέντρο διοίκησής  τους στο σημερινό Ηράκλειο της Κρήτης, το οποίο μετονόμασαν σε Χάνδακα. Άρχισαν να οχυρώνουν την πόλη με μεγάλα κάστρα, τα οποία περιελάμβαναν στο εξωτερικό μέρος των τειχών τους μεγάλες οχυρωματικές τάφρους. Από το Χάνδακα ορμώμενοι έκαναν επιδρομές στα νησιά του Αιγαίου και είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος του Βυζαντινού στόλου, αλλά και των κατοίκων των νησιών που ήταν στη σφαίρα επιρροής του Βυζαντίου. 

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Β΄, κατά το έτος 960 μ. Χ.  αποφασίζει να απελευθερώσει την Κρήτη από τους Άραβες και να περάσει και πάλι η μεγαλόνησος στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. 

Ανέθεσε την ανακατάληψη του νησιού στο Μάγιστρο στρατηγό Νικηφόρο Φωκά, ο οποίος μετά το θάνατο του Ρωμανού Β΄, παντρεύτηκε τη Θεοφανώ σύζυγο του Ρωμανού και έγινε με τη σειρά του Αυτοκράτορας του Βυζαντίου. 

Ο Νικηφόρος Φωκάς γεννήθηκε στην Καππαδοκία και ήταν Αρμένιος. 

Η μητέρα του ήταν Αρμενικής καταγωγής. Αρμένιοι ήταν και οι πρόγονοι του πατέρα του, που ήταν η γνωστή στρατιωτική οικογένεια της δυναστείας των Φωκάδων από την Καππαδοκία. 

Ο μάγιστρος στρατηγός, έφτιαξε ένα εκστρατευτικό σώμα αποτελούμενο από 70.000 στρατιώτες, προερχόμενοι όλοι τους από τις περιοχές του Βυζαντίου, ανάμεσά τους και 10.000 Αρμένιοι. Επιβιβάστηκαν όλοι τους στο Βυζαντινό στόλο που αποτελούνταν από περίπου 3.500 πλοία, τα οποία εκτός από τους στρατιώτες μετέφεραν προμήθειες για το στράτευμα, βαρύ οπλισμό, όπως τους καταπέλτες, αλλά και πολλά άλογα για το ιππικό. Προορισμός τους ήταν η Κρήτη. Αποβιβάστηκαν στο βόρειο τμήμα του νησιού και μετά από πολύμηνες μάχες και πολιορκίες των οχυρών της πόλης, στις 7 Μαρτίου του 961 κατάφεραν να κάμψουν την αντίσταση των Αράβων και κατέλαβαν το Χάνδακα. Με την κατάληψη του Χάνδακα έγιναν μεγάλες λεηλασίες από τους Βυζαντινούς οι οποίες έμειναν στην ιστορία για τις αγριότητές τους. Στη συνέχεια οι Βυζαντινοί κατάφεραν και εκδίωξαν τους Άραβες από ολόκληρη την Κρήτη. Κατά τις μάχες οι απώλειες των Αρμενίων ήταν περίπου 2.000 με 3.000 στρατιώτες. 

Οι υπόλοιποι 7.000 έως 8.000 Αρμένιοι, αποτέλεσαν μέρος της μόνιμης Βυζαντινής στρατιωτικής δύναμης που παρέμεινε για τα υπόλοιπα χρόνια στο νησί, μετά την αποχώρηση του Αρμένιου Μάγιστρου Στρατηγού Νικηφόρου Φωκά, ο οποίος λίγο αργότερα έγινε ο επόμενος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, για να δολοφονηθεί στις 10 Δεκεμβρίου του 969 από τον ανιψιό του, Ιωάννη Α΄ Τσιμισκή, επίσης Αρμένιο, ο οποίος και ανέλαβε το θρόνο του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου.  

Από εκείνη την περίοδο, δηλαδή το 961 μ.Χ. οι Αρμένιοι έχουν μόνιμη παρουσία στο νησί και μάλιστα επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την Κρήτη. Δημιούργησαν δικές τους οικογένειες και τις δικές τους κοινότητες. Έχτισαν τις εκκλησίες τους και έφτιαξαν τις δικές τους επιχειρήσεις. Η παρουσία τους ήταν έντονη στην Κρήτη και στη συνέχεια ορισμένοι από αυτούς με τα χρόνια, μετακινήθηκαν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. 

Σήμερα μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητος και ιστορικά αποδεδειγμένα, βάσει των πηγών, πως η παρουσία των Αρμενίων στην Ελλάδα μετράει 1.060 χρόνια και ίσως είναι ο λαός με τη μακροβιότερη παρουσία στον Ελλαδικό χώρο. 

Σήμερα στην Κρήτη ζουν περίπου 3.500 Αρμένιοι, ενώ στο Ηράκλειο βρίσκεται η αρχαιότερη Αρμενική εκκλησία της Παναγίας Θεοτόκου που είναι 353 ετών. 

politispress.gr