Βρέθηκε τάφος Ελληνίδας εταίρας «που συντρόφευε την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου» – Ο σπάνιος καθρέφτης που έλυσε το μυστήριο

  Φωτογραφία αρχείου: Petros Giannakouris /AP

Γράφει η Ελένη Μπορμπόλη

Πώς οι αρχαιολόγοι συνέδεσαν τον τάφο της νεαρής γυναίκας στο Ισραήλ, με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τη βοήθεια ενός σπάνιου καθρέφτη.

Μια μεγάλη ανακάλυψη έκανε ομάδα αρχαιολόγων στο Ισραήλ, βόρεια της Ιερουσαλήμ, καθώς εντόπισαν έναν εντυπωσιακό τάφο που ανήκε σε μια Ελληνίδα γυναίκα, η οποία θεωρείται πως ήταν εταίρα υψηλά ιστάμενου προσώπου κατά την ελληνιστική περίοδο.

Όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας «Daily Mail», «2.300 χρόνια μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, βρέθηκε ένας τάφος όπου περιέχονται οι στάχτες μιας νεαρής γυναίκας. Ανακαλύφθηκε επίσης ένας σπάνιος καθρέφτης σε κουτί, που μοιάζει σαν να φτιάχτηκε χθες».

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η γυναίκα αυτή ήταν εταίρα, μια «συνοδός πολυτελείας» από την αρχαία Ελλάδα, η οποία προσέφερε στους εκλεκτούς πελάτης της «όχι μόνο σεξουαλικές υπηρεσίες, αλλά και συντροφιά, καθώς και πνευματική διέγερση». Σε αντίθεση με πολλές γυναίκες της εποχής, οι εταίρες διέθεταν ευρεία μόρφωση και συμμετείχαν σε συζητήσεις καλλιεργημένη μωβ ανθρώπων, αλλά και σε συγκεντρώσεις όπου τυπικά δε λάμβαναν μέρος γυναίκες, όπως ήταν τα συμπόσια.

Εάν η υπόθεση των επιστημόνων από το πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ είναι σωστή, τότε πρόκειται για τον πρώτο τάφο εταίρας που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Παράλληλα, ο τάφος αυτός αποτελεί και την πιο πρώιμη απόδειξη αποτέφρωσης στο Ισραήλ κατά την ελληνιστική περίοδο.

Οι ίδιοι πιστεύουν ότι μελλοντικά τεστ θα μπορούσαν να αποκαλύψουν με ακρίβεια ποιο στράτευμα συνόδευε η γυναίκα, αν και τόσο ο τάφος, όσο και τα λείψανα χρονολογούνται περί τα τέλη του 4ου ή τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.

Λαμβάνοντας υπόψη τη χρονολογία και την ελληνική καταγωγή της γυναίκας, οι αρχαιολόγοι πιθανολογούν πως ίσως ταξίδευε με το στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κατά τη διάρκεια της τεράστιας εκστρατείας του.

Ο καθρέφτης που έλυσε το μυστήριο

Όπως αναφέρει ο δρ. Stiebel, εκ των συγγραφέων της μελέτης, η ανακάλυψη αυτού του τάφου αρχικά γέννησε πολλές απορίες.

«Αυτό που μας έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση ήταν: τι γυρεύει ο τάφος μιας γυναίκας από την Ελλάδα στον αυτοκινητόδρομο που οδηγεί προς την Ιερουσαλήμ; [...] Τα αρχαιολογικά ευρήματα της ελληνιστικής περιόδου στην Ιερουσαλήμ είναι πολύ σπάνια», εξήγησε ο ίδιος.

Πέρα από τις στάχτες της γυναίκας, οι επιστήμονες βρήκα έναν σπάνιο καθρέφτη σε μορφή κουτιού, ο οποίος «ήταν ζωτικής σημασίας για να ξεδιπλωθεί το μυστήριο».

«Πρόκειται για τον δεύτερο καθρέφτη τέτοιου τύπου που έχουμε ανακαλύψει μέχρι στιγμής στο Ισραήλ. Συνολικά, μόνο 63 καθρέφτες αυτού του τύπου είναι γνωστοί. Πρόκειται για ένα αντικείμενο στο οποίο ελάχιστοι άνθρωποι θα είχαν πρόσβαση», είπε η Liat Oz, επικεφαλής των αρχαιολογικών ανασκαφών.

Όπως επισήμανε η ίδια, τέτοιοι καθρέφτες συνδέονται συνήθως με Ελληνίδες γυναίκες κατά την ελληνιστική εποχή, που τους λάμβαναν ως προίκα λίγο πριν τον γάμο τους -ή ως δώρο από τον πελάτη τους εάν ήταν εταίρες. Συχνά είχαν σκαλιστές διακοσμήσεις που αναπαριστούσαν εξιδανικευμένες φιγούρες γυναικών ή κάποιας θεάς, όπως η θεά του έρωτα, η Αφροδίτη.

Έτσι, οι αρχαιολόγοι γρήγορα κατάλαβαν ότι πιθανότατα η γυναίκα ήταν Ελληνίδα. Όμως, η απόσταση του τάφου από τα στρατόπεδα που υπήρχαν εκείνη την περίοδο στην χώρα και η εγγύτητά του με τον δρόμο, οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι δεν επρόκειτο για κάποια σύζυγο, αλλά για μια εταίρα. Πράγματι, οι Ελληνίδες σύζυγοι κατά την ελληνιστική περίοδο, σπάνια εγκατέλειπαν τον τόπο κατοικία τους για να ακολουθήσουν τον σύζυγό τους στην εκστρατεία του.

Όπως αναγράφεται στη μελέτη: «Το πιθανότερο είναι πως πρόκειται για τον τάφο μιας γυναίκας ελληνικής καταγωγής, η οποία συντρόφευε κάποιο υψηλά ιστάμενο μέλος του ελληνικού στρατού ή της κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ή πιθανώς κατά τη διάρκεια των πολέμων των Διαδόχων του».

Πηγή: ieidiseis