12 πιθανές θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος βρέθηκαν σε υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στην θάλασσα της νότιας Νάξου!

 

Για τρίτη χρονιά συνεχίστηκε η υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στη θαλάσσια περιοχή της νότιας Νάξου σε συνεργασία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων με το Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Ναυτικό Μουσείο του Όσλο.

Η έρευνα ξεκίνησε από το 2016 με στόχο τον εντοπισμό και την τεκμηρίωση των ενάλιων αρχαιοτήτων και ιδιαίτερα των αρχαίων λιμένων της θαλάσσιας περιοχής κατά μήκος των νοτίων ακτών του νησιού, από το Αλυκό μέχρι τον Πανορμο(*).

Στην φετινή έρευνα πεδίου, που διήρκησε από 2-10 Μαΐου 2018, ερευνήθηκαν εκτεταμένοι θαλάσσιοι χώροι μεγάλου βάθους, ολοκληρώνοντας έτσι το τριετές πρόγραμμα της συνεργατικής έρευνας.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας πραγματοποιήθηκαν διασκοπίσεις βυθού με ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης (side scan sonar) 680 KHz. Οι θέσεις με μορφολογικές ανωμαλίες (στόχοι) που σημειώθηκαν κατά τις πορείες του σόναρ, στη συνέχεια ελέγχονταν με τη χρήση υποβρύχιου τηλεκατευθυνόμενου οχήματος (Remote Operated Vehicle), το οποίο παρείχε την απεικόνιση του στόχου σε οθόνη υπολογιστή. Με τον τρόπο αυτό καταγράφηκε σε χάρτη η μικρο-τοπογραφία μιας σημαντικής θαλάσσιας έκτασης, η οποία παρέμενε μέχρι σήμερα ανεξερεύνητη.

Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ένα παραδοσιακό καΐκι, που έχει την ικανότητα διατήρησης της σταθερής χαμηλής ταχύτητας πλεύσης (1,5 κόμβους), την οποία απαιτούσαν οι πολύωρες διασκοπίσεις με την ηχοβολιστική τορπίλη.

Συνολικά έγινε σάρωση θαλάσσιας έκτασης 6,2 τ.χλμ. με τον ηχοβολιστή και παρατηρήθηκαν 15 περιοχές με το υποβρύχιο όχημα ROV. Καταγράφηκαν 12 πιθανές θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Επίσης εντοπίστηκαν δυο θέσεις, η μια στη θαλάσσια περιοχή ανοικτά του Πανόρμου και η άλλη έξω του Ακρωτηρίου Μονή, με διάσπαρτη κεραμική προερχόμενη κυρίως από αμφορείς ρωμαϊκών και υστερο-ρωμαικών χρόνων.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση των αρχαιολόγων Δρ. Αγγ. Σίμωσι από πλευράς του ΥΠΠΟΑ και του Δρ. Sv. Ahrens από το Ναυτικό Μουσείο του Όσλο, με επιστημονικούς υπεύθυνους την καταδυόμενη αρχιτέκτονα-μηχανικό της ΕΕΑ Αικ.  Ταγωνίδου και του Νορβηγού αρχαιολόγου και υπεύθυνου μηχανιμάτων Fr. Kvalø. Επίσης συμμετείχε ο κατασκευαστής και χειριστής του ROV, J.-Gr. Kmerian. Σημαντική υπήρξε η βοήθεια του κ. Μαν. Μπαρδάνη από το τοπικό καταδυτικό κέντρο «Naxos Diving», όπως επίσης και του καπετάνιου του σκάφους της έρευνας κ. Γ. Μπαρδάνη.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, 31.5.2018. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.6.2018.

Με θέα τα Κουφονήσια...

(*) ή Πάνερμος, γνωστός για την αρχαια ακρόπολη του Πανόρμου (κοινώς Κορφάρι των Αμυγδαλιών ή Κάστρο Πανόρμου). Μια καταπληκτική τοποθεσία μιας των πρώτων προϊστορικών πόλεων και εμπορικών σταθμών των Κυκλάδων. Λείψανα από την Νεολιθική και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Σημαντική οδός ανεφοδιασμού για τον ιερό χώρο των Δασκαλιών Κέρου, που κείται ακριβώς απέναντι.

Η σωζόμενη ακρόπολις είναι Εποχής Χαλκού (2500 - 2200 π.Χ.). Σώζονται αποθήκες, και ένα δαιδαλώδες οικοδόμημα 22 δωματίων με την πεντάπυργο οχύρωσή του!

Το μονοπάτι ξεκινά από τον Πάνερμο. Δέκα λεπτά μετά το ξωκκλήσι της Αγίας Τριάδας δεξιά, ανηφορίζει μονοπάτι για την κορυφή του λόφου. Εξαιρετική θέα! Το ρέμα στα δυτικά προσέφερε πρόσβαση σε νερό.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις" (απόσπ.).

arxeion-politismou.gr