ΤΟΛΜΗΣΤΕ ΝΑ ΘΙΓΕΤΕ ΤΑ ΚΑΚΩΣ ΚΕΙΜΕΝΑ,
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΚΩΣ ΥΠΟ-ΚΕΙΜΕΝΑ!
Του Πέτρου Ιωαννίδη, petrion18@gmail.com, καθηγητή φιλολόγου
ΑΠΕΚΔΥΘΕΙΤΕ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΤΟΛΜΙΑ!
ΘΑΡΣΕΙΝ ΧΡΗ· ΤΑΧ’ ΑΥΡΙΟΝ ΕΣΣΕΤ’ ΑΜΕΙΝΟΝ!
(Θεόκριτος, 3ος π.Χ., «ΕΙΔΥΛΛΙΑ», 44, στ. 41)
(= Χρειάζεται θάρρος, αύριο όλα θα είναι καλύτερα!)
Να θίγουμε τα κακώς κείμενα αλλά όχι γενικώς και αορίστως. Είναι εύκολο να κατηγορούμε το Σύστημα, τους Πολιτικούς, όμως δεν κατηγορούμε τίποτε με το όνομά του.
Το κακό έχει επώνυμο. Το κακό λέγεται αλλά δεν λέγεται επωνύμως ποιος προκαλεί ή δημιουργεί το κακό.
Καθήκον του έντιμου δασκάλου – παιδαγωγού και του εν γένει πνευματικού ανθρώπου είναι να αφυπνίζει κι όχι να υπνωτίζει… Να λειτουργεί ως ξυπνητήρι της ανθρώπινης συνείδησης. Να γίνεται σαν τον Σωκράτη «Οίστρος» (= Αλογόμυγα) και να ενοχλεί άρχοντες και αρχόμενους κρατούντες και κρατούμενους. Να είναι άριστος και όχι αρεστός. Ό,τι συχνά ευχαριστεί, σπάνια ωφελεί.
ΤΟΛΜΩΝΤΑΣ ΑΕΙ ΤΙ ΚΙΝΕΙΝ ΤΩΝ ΜΗ ΚΑΛΩΣ ΕΧΟΝΤΩΝ!
(Ισοκράτης, 436-338, «Ευαγόρας», 6-7)
(= Γιατί μερικοί έχουν γεννηθεί εκ φύσεως τόσο δύστροποι / αχρείοι, ώστε μπορούν να ακούνε με μεγαλύτερη ευχαρίστηση να επαινούνται εκείνοι για τους οποίους δεν ξέρουν ούτε καν αν υπήρξαν, παρά αυτοί, από τους οποίους συμβαίνει να έχουν οι ίδιοι ευεργετηθεί. Δεν πρέπει λοιπόν οι συνετοί/λογικοί άνθρωποι να υποτάσσονται σε αυτούς που σκέπτονται τόσο άσχημα, αλλ’ αυτούς πρέπει να τους αγνοούν/περιφρονούν και να συνηθίσουν να ακούνε τους άλλους, για τους οποίους και δίκαιον είναι να λένε και για άλλους λόγους και γιατί γνωρίζουμε ότι και οι τέχνες κι όλα τα άλλα προοδεύουν όχι από εκείνους που μένουν προσκολλημένοι στην υπάρχουσα κατάσταση, αλλά από εκείνους που διορθώνουν και τολμούν πάντοτε να ανακινούν / αναταράζουν κάτι από εκείνα που δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση).
Ο Λόγος του Μεγάλου ρητοροδιδάσκαλου Ισοκράτη και πολιτικού εκφραστή του Πανελληνισμού, αποτελεί εγκώμιο στη μνήμη του βασιλιά της Σαλαμίνας της Κύπρου, Ευαγόρα Α΄, (435-374), πατέρα του Νικοκλή, για να σκιαγραφηθεί η γενική εικόνα της προσωπικότητάς του.
Ο Ευαγόρας Α’ θεωρείται αξεπέραστο πρότυπο ηγεμόνα, του οποίου στόχος ήταν η προώθηση της ευημερίας του κράτους και των υπηκόων του από την καλλιέργεια του Ελληνικού Πολιτισμού. Αντικατέστησε το Κυπριακό Συλλαβητάριο με το Ελληνικό Αλφάβητο. Αγωνίστηκε για την Παγκυπριακή Ένωση όλων των κυπριακών βασιλείων. Ακολούθησε αντιπερσική πολιτική. Με τα σημερινά κριτήρια θα χαρακτηριζόταν ως υπερπατριώτης / υπερεθνικιστής που ήθελε η Κύπρος να ανήκει στους Κυπρίους, να είναι ανεξάρτητη και όχι διχοτομημένη. Γι' αυτό και τον δολοφόνησαν μαζί με το γιο του τον Πνυταγόρα. Στην πατρίδα μας εξ άλλου είθισται να δολοφονούν τους Ευ-πατρίδες και να κυβερνούν οι Δυσ-πατρίδες, οι οποίοι εξυπηρετούν το κοσμοσύστημα το οποίο τους προωθεί και τους αναδεικνύει.
Ο Αθηναίος ρήτορας Ισοκράτης απευθύνει 3 λόγους στο γιο του Ευαγόρα Νικοκλή που εμπεριέχουν ηθικές αξίες που εκλείπουν από την εποχή μας (Προς Νικοκλέα, Νικοκλής ή Κύπριοι, Ευαγόρας). Αξίζει να τους διαβάσετε.
Ο ΟΜΗΡΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ γιατί διδάσκει την Αρετή. Το αξιακό του σύστημα είναι η Αρετή. Ο αναγνώστης ταυτίζεται με αυτόν τον ήρωα που διαβάζει με αποτέλεσμα να αποκτά κι αυτός τη συμπεριφορά του και να προσπαθεί να του μοιάσει.
Ποιες είναι αυτές οι αρετές που προβάλλει ο Όμηρος; Ήθος, Ακεραιότητα, Εντιμότητα, Πειθαρχία, Φιλοπονία, Μέτρον, Εγκράτεια, Σωφροσύνη, Προνοητικότητα, Σεβασμός, Ευσέβεια, Κοσμιότητα, Καλαισθησία, Μεγαλοψυχία, Ανδρεία... Αυτές οι αρετές μαζί με πολλές άλλες απαρτίζουν αυτό που ονομάζεται ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Αυτές οι αρετές διαπλάθουν την ψυχή του ανθρώπου και είναι ο μοναδικός πλούτος που παίρνει μαζί του ο άνθρωπος όταν πεθαίνει.
ΕΚΑΣ Η ΑΔΡΑΝΕΙΑ, Η ΜΕΜΨΙΜΟΙΡΙΑ, Η ΜΟΙΡΟΛΑΤΡΙΑ, ο ΕΦΗΣΥΧΑΣΜΟΣ!
μας διδάσκει ο Όμηρος δια στόματος Πατρόκλου (= κλέος πάτρης - η δόξα της πατρίδας).
ΟΥΧ ΕΔΟΣ ΕΣΤΙ
(ΟΜΗΡΟΣ, ΙΛΙΑΣ, ραψωδία Λ΄, στ. 648)
(= επί λέξει, όχι κάθισμα, δεν είναι καιρός για να κάθομαι, να χάνω άσκοπα το χρόνο μου, δεν ευκαιρώ να καθίσω, ο καιρός με πιέζει).
(«Πάτροκλος δέ θύρῃσιν ἐφίστατο, ἰσόθεος φώς. Τόν δέ ἰδών ὁ γεραιός ἀπό θρόνου ὦρτο φαεινοῦ, ἐς δ᾽ἄγε χειρός ἑλών, κατά δ᾽ἑδριάασθαι ἄνωγε. Πάτροκλος δ᾽ἑτέρωθεν ἀναίνετο εἰπέ τε μῦθον· «οὐχ ἕδος ἐστί, γεραιέ διοτρεφές, οὐδέ με πείσεις»).
(ΟΜΗΡΟΣ, ΙΛΙΑΣ, ραψωδία Λ᾽, στ. 644 - 648)
(= Τότε ήρθε και στάθηκε στην είσοδο της σκηνής ο Πάτροκλος, ο ισόθεος άντρας. Όταν τον είδε ο σεβάσμιος γέροντας, σηκώθηκε από το λαμπερό του κάθισμα, τον έβαλε μέσα, πιάνοντάς τον από το χέρι, και του είπε να καθίσει. Ο Πάτροκλος από την άλλη μεριά αρνιόταν και είπε· «Δεν είναι καιρός να καθίσω, σεβάσμιε αρχοντογεννημένε, δεν θα μπορέσεις να με πείσεις»).
ΣΧΟΛΙΟ: Κάποια στιγμή εκεί που κάθισε ο Νέστορας στα πλοία των Αχαιών βλέπει τον Πάτροκλο να περνά. Τον είχε στείλει ο Αχιλλέας για να δει ποιος είναι εκείνος που μετέφεραν τραυματισμένο (ενν. τον Μαχάονα) στο στρατόπεδο. Ο Αχιλλέας είναι ένας στρατηγικός νους, δεν χάνει ποτέ τον πόλεμο από τα μάτια του. Απέχει αλλά γνωρίζει τα πάντα. Ο Νέστορας έχει μέρες να τον δει, γιατί ο Πάτροκλος μαζί με τους 2.500 Μυρμιδόνες έχει αποσυρθεί από τη μάχη και του φωνάζει: Πάτροκλε, έλα κάθισε να σε φιλέψω. Και τι απαντάει ο ήρωας Πάτροκλος: «οὐχ ἕδος», Ο Ευστάθιος, ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, 1115-1195/6, στις Παρεκβολές εις την «Ομήρου Ιλιάδα» μάς εξηγεί τι σημαίνει η φράση: «οὐ καιρός τοῦ καθέζεσθαι» και αναλαμβάνει προσωπικά ο ίδιος να ηγηθεί του πολέμου. Παίρνει την πολεμική εξάρτυση του Αχιλλέα και κατεβαίνει να πολεμήσει στο πεδίο της μάχης. Αποφασίζει να δράσει ο ίδιος. Δεν περιμένει από κανέναν άλλον να το κάνει. Αποφασίζει ο ίδιος να δώσει λύση στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί και το πληρώνει με τη ζωή του.
Την ίδια φράση «οὐχ ἕδος» (ΙΛΙΑΣ, ραψωδία Ψ´, στ. 205) χρησιμοποιεί και η αγγελιαφόρος των θεών Ίρις, όταν πηγαίνει στους δύο ανέμους στο Βοριά και τον Ζέφυρο, για να τους παρακαλέσει να έρθουν να ανάψουν την πυρά του νεκρού Πατρόκλου.
Άρα όχι μόνο οι άνθρωποι αλλά ούτε και οι θεοί δεν έχουν καιρό για χάσιμο. Εσείς έχετε; Η καθιστική ζωή δολοφονεί τους ανθρώπους και βλάπτει σοβαρά την υγεία τους. Ξε-καναπεδιαστείτε λοιπόν και άπιτε! Ο Αριστοτέλης δίδασκε τους μαθητές του περπατώντας (Περιπατητική Σχολή).
Η Αναγέννηση της Ελλάδας είναι Διαρκής Υπόθεση των Ελλήνων. Δεν ξεκινά από κανένα Σχολείο από κανένα Πανεπιστήμιο. Ξεκινά από μέσα μας! Εμείς οι ίδιοι οφείλουμε να επιμεληθούμε την Παιδεία που μας αρμόζει. Να αναλάβουμε δράση για την Παιδεία μας. Ο Όμηρος βρίσκεται εκεί και μας περιμένει! Δεν έχει σημασία τι δουλειά κάνετε, σε ποια ηλικία είστε, σε ποια συνοικία κατοικείτε, σε ποια χώρα του κόσμου. Σημασία έχει η αγωνία σας! Αυτό για το οποίο πραγματικά ενδιαφέρεστε. Αιώνες ολόκληρους, ατελείωτους βρίσκεται εκεί ο Όμηρος και σας περιμένει. Ανακαλύψτε τον! Γίνετε όμηροι του Ομήρου, αν θέλετε να είστε πραγματικά Ελεύθεροι!
Τα ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ είναι θεμελιώδη ιδρυτικά έργα όχι μόνο της Ελληνικής Λογοτεχνίας, αλλά και της Παγκόσμιας. Είναι έργα που στην επιφάνεια μοιάζουν να είναι ΠΑΡΑΜΥΘΙ. Όμως μόλις βουτήξει κανείς λίγο πιο κάτω θα διαπιστώσει ότι όχι μόνο δεν είναι ΠΑΡΑ-ΜΥΘΙ αλλά είναι ένας κόσμος ολάκερος, γεμάτος σύνθετα θέματα και μοτίβα διαθεματικά και διεπιστημονικά. Γεμάτα ειρωνεία, αλληγορία, ανθρωπολογική και ανθρωπογνωστική ωριμότητα.
Ο Όμηρος ήταν αγαπητός σε όλους τους μαθητές του Αριστοτέλη. Ο Κάσσανδρος ήξερε από στήθους πολλά αποσπάσματα από τα ομηρικά έπη. Φιλόμηρος αποδείχθηκε και ο Πτολεμαίος Α´ο Λάγου, ο Σωτήρ, ο Λαγίδης, 367-282. Την ιστορία μάς την παραδίδει ο Κλαύδιος ο Αιλιανός ο επονομαζόμενος ''Σοφιστής'', Ρωμαίος συγγραφέας που έγραψε στα ελληνικά, 175-235, στο έργο του «Ποικίλη Ιστορία», αποτελούμενο από 14 βιβλία. Ο Πτολεμαίος Α´ έφτιαξε ένα είδωλο του νεκρού Αλεξάνδρου, το στόλισε βασιλικά, κατασκεύασε και ένα πολυτελέστατο φέρετρο από ασήμι, χρυσάφι και ελεφαντόδοντο, το έβαλε πάνω σε μια περσική άμαξα και άφησε τον Περδίκκα, 365-321 να τρέχει πίσω του. Αντιθέτως το αληθινό σώμα του Αλεξάνδρου το έστειλε χωρίς στολίδια μέσα από κρυφούς και ερημικούς δρόμους. Όταν ο Περδίκκας τελικά κατάφερε να συλλάβει την πολυτελή άμαξα, κατάλαβε την απάτη αλλά ήταν πολύ αργά. Η ιστορία περιγράφεται στο 12ο βιβλίο, κεφ. 64, 1-40 της ''Ποικίλης Ιστορίας’' του Αιλιανού.
(= Ο αργυρότοξος Απόλλων πάλι έφτιαξε ένα είδωλο που είχε τη μορφή του Αινεία και τα ίδια όπλα, και γύρω στο είδωλο αυτό οι Τρώες και οι θεϊκοί Αχαιοί έσπαζαν γύρω στα στήθη ο ένας του άλλου και τις μεγάλες στρογγυλές ασπίδες, που ήταν από δέρματα βοδιού και τις μικρές τους τις ελαφριές).
Τα Ομηρικά 'Επη δεν γράφτηκαν για τους φιλολόγους, αλλά για τους στρατηλάτες. Ύψιστο παράδειγμα ο Μέγας Αλέξανδρος. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Εθνικής μας Εποποιίας, της Απώτατης Αρχαιότητας, μαζί με το Αργοναυτικά και με την Εκστρατεία του Διονύσου στην Ινδία. Πρέπει να αποσπάσουμε τον Όμηρο από τον φιλολογικό /σχολαστικισμό. Ο Όμηρος πρέπει να μπαίνει σε όλα τα σπίτια.
Ο Όμηρος είναι το ανάγνωσμα των Αρίστων, όλων των εποχών όπου και αν βρίσκονται αυτοί. Τα Ομηρικά Έπη δεν απευθύνονται σε μικρά παιδιά, είναι έργα ώριμης τελειότητας, κινούνται στο επίπεδο όχι των βασικών ενστίκτων αλλά των αξιών. Είναι από τα βιβλία εκείνα που μας πηγαίνουν πολύ μακριά, στα πέρατα της οικουμένης, όπως τον Μ. Αλέξανδρο, στα πέρατα της φαντασίας μας, στα πέρατα των δυνατοτήτων μας. Βουλιάζουμε στην παρακμή μέρα με τα μέρα. Η παρακμή είναι σαν ένα πηγάδι απύθμενο. Η μόνη διέξοδος είναι προς τα επάνω, προς το ανώτερο, το ισχυρό, το ευγενές, το κάλλος. Ό,τι είναι ανώτερο και ωραίο είναι αποτέλεσμα της λογικής σκέψης. Το κακό γίνεται εύκολα, δεν χρειάζεται να το προσπαθήσει κανείς, τον παρασύρει η βαρύτητα, η ευτέλεια, η ευκολία. Το καλό είναι πάντοτε προϊόν τέχνης, μόχθου και επίνοιας.
Απαιτείται κόπος για να μη βουλιάξουμε στην παρακμή και στην απαιδευσία. Αυτό που διακρίνει τους Έλληνες είναι η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ και βάση της Παιδείας αυτής ήταν, είναι και θα είναι ο ΟΜΗΡΟΣ. Δεν αρκεί να ισχυρίζεται κάποιος ότι είναι Έλλην. Ο καθείς μπορεί να είναι Έλλην στα χαρτιά. Αν είσαι Έλλην οφείλεις να μπορείς να το αποδείξεις. Πώς; Με την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, με την Ελληνική Παιδεία, χωρίς αυτήν η λέξη Έλλην είναι άνευ περιεχομένου. Με αυτήν, την Ελληνική Παιδεία παύει το όνομα να είναι ένα απλό όνομα και γίνεται τίτλος τιμής.
ΑΓΑΠΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ; ΑΠΟΔΕΙΞΕ ΤΟ!!!
ΠΗΓΗ: Από την στήλη του «ΕΤΥΜΟΛΟΓΩ ΑΡΑ ΥΠΑΡΧΩ - «ἄπιτε»!», 18.11.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.11.2023.
arxeion-politismou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου