Γαλακτοκομία από την Νεολιθική εποχή στην Βόρεια Ελλάδα .

 

Προϊστορική ζωγραφική σε  βράχο : Κτηνοτρόφοι   βοοειδών, Tassili-n-Ajjer, στην Αλγερία -Πολύ νεώτεροι από αυτούς στην Βόρειο Ελλάδα 

Μια διεπιστημονική ομάδα  έχει ανακαλύψει ευρείας κλίμακας  στοιχεία και ενδείξεις προϊστορικής παραγωγής γάλακτος στη Νότια Ευρώπη ιδίως στην Βόρειο Ελλάδα 

Η διαπίστωση των υπολειμμάτων γάλακτος με ανάλυση των υπολειμμάτων λιπιδίων σε κεραμικά αγγεία με οστεο-αρχαιολογική ανάλυση σε πολύ πρώιμη Νεολιθική κεραμική (έβδομη χιλιετία π.Χ.) τόσο από τα ανατολικά όσο και δυτικά της περιοχής της Μεσογείου έρχεται σε αντίθεση με την πολύ χαμηλότερη ένταση σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπου τα οστά χοίρων βρίσκονται  σε υψηλότερες συχνότητες σε σχέση με άλλες περιοχές.
Στην περιοχή αυτή κυριαρχούσε η άποψη ότι  η σφαγή όλων των οικόσιτων μηρυκαστικών γινόταν
για  την παραγωγή κρέατος. Όμως τα υπόλοιπα μηρυκαστικά που δεν υπόκεινται σε σφαγή, (δεν βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες οστών  όπως των χοίρων) χρησίμευαν για την παραγωγή γάλακτος κάτι που δεν συναντάμε με τέτοια ένταση σε άλλες περιοχές της Μεσογείου .
Από εκεί λοιπόν πρέπει να άρχισε η οργανωμένη παραγωγή γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων για τον άνθρωπο.
Συνολικά, φαίνεται ότι το γάλα ή τα προϊόντα του γάλακτος,όπως τυριά και άλλα  ήταν ένα σημαντικό τρόφιμο, που μπορεί να έχει συμβάλει σημαντικά στη διάδοση αυτών των πολιτιστικών ομάδων παρέχοντας μια θρεπτική τροφή και ένα βιώσιμο προϊόν για τις πρόωρες αγροτικές κοινότητες

Η μελέτη αποκάλυψε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι κάνουν χρήση του γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων σε ολόκληρη την περιοχή της βόρειας Μεσογείου από την έναρξη της γεωργίας -. Περίπου 9.000 χρόνια πριν,

Η σημασία του κρέατος και παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων στην περιοχή της Νεολιθικής Μεσογείου παραμένει ένα θέμα συζήτησης, με τις προηγούμενες έρευνες να  δείχνουν ότι η έλξη για το γάλα μπορεί να ήταν η κινητήρια δύναμη για την εξημέρωση των μηρυκαστικών ζώων όπως οι αγελάδες, οι κατσίκες και πρόβατα.

Η μελέτη αυτή σε συνδυασμό με την απόδειξη της παρουσίας του γάλακτος και λίπους εκ των σφαγίων σε περισσότερα από 500 αγγεία μαζί με εξέταση των ηλικιών του θανάτου των εξημερωμένων ζώων που έχουν ανασκαφεί από 82 τοποθεσίες (ΔΕΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ) που χρονολογούνται από την έβδομη έως την  πέμπτη χιλιετία π.Χ..όπου  τα ευρήματα δείχνουν διαφορετικές εντάσεις στην  παραγωγή γάλακτος και μη παραγωγής γάλακτος αυτών των δραστηριοτήτων στην περιοχή της βόρειας Μεσογείου, με τα προφίλ της σφαγής των ζώων που αντικατοπτρίζονται από τα λίπη που ανιχνεύονται σε σκεύη όπως χύτρες εκείνης της περιόδου .

Προϊστορική ζωγραφική σε  βράχο : Κτηνοτρόφοι   βοοειδών, Tassili-n-Ajjer, στην Αλγερία -Πολύ νεώτεροι από αυτούς στην Βόρειο Ελλάδα 

Η έρευνα από τους Cynthianne Spiteri, Mélanie Roffet-Salque και Roz Gillis, ο οποίος ανέλαβε την ανάλυση κατά τη διάρκεια της έρευνας για το διδακτορικό τους στα πανεπιστήμια της Υόρκης και του Μπρίστολ, και το Centre National de la Recherche Scientifique, αντίστοιχα, βρήκε αυτά τα στοιχεία
Η Δρ Cynthianne Spiteri, δήλωσε: «κατά την έναρξη της παραγωγής τροφίμων στην περιοχή της βόρειας Μεσογείου, το γάλα ήταν ένας σημαντικός πόρος για αυτές τις πρώτες αγροτικές κοινότητες. ... " είναι πιθανό να έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παροχή μια τέτοια θρεπτική τροφή που μπορεί  να αποθηκευτεί ,ένα  προϊόν διατροφής το οποίο ήταν σε θέση να συντηρεί και να διατηρήσει αγρότες από πολύ παλιά με συνέπεια, την εξάπλωση της γεωργίας στη Δυτική Μεσόγειο ".

Η Δρ Mélanie Roffet-Salque, από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, δήλωσε:... « σε αυτό το έργο, έχουμε ενσωματώσει για πρώτη φορά τα αποτελέσματα των αναλύσεων των λιπιδίων από λίπη που προέρχονται από εκατοντάδες χύτρες με την ανασυγκρότηση στοιχείων των πραγματικών κοπαδιών σε δεκάδες τοποθεσίες, με βάση τα λείψανα των προβάτων, αιγών και βοοειδών

Προϊστορική ζωγραφική σε  βράχο : Κτηνοτρόφοι   βοοειδών, Tassili-n-Ajjer, στην Αλγερία -Πολύ νεώτεροι από αυτούς στην Βόρειο Ελλάδα 

Ο καθηγητής Richard Evershed, επίσης από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, πρόσθεσε: «Σε παλαιότερες εργασίες μας είχε αποδειχθεί ότι η χρήση του γάλακτος ήταν άκρως περιφερειακή στην Εγγύς Ανατολή στην 7η χιλιετία π.Χ., και αυτή η νέα διεπιστημονική μελέτη τονίζει περαιτέρω την ύπαρξη διαφορετικών χρήσεων των ζωικών προϊόντων στη βόρεια Νεολιθική Μεσόγειο.... "Η παραγωγή γάλακτος σαφώς ασκείται τόσο στα Ανατολικά όσο και στα  Δυτικά της στην περιοχή της Μεσογείου , αλλά εξακολουθεί να είναι εκπληκτικά μόλις ανιχνεύσιμη στη Βόρεια Ελλάδα, όπου τα λιπίδια από χύτρες και τα οστά ζώων λένε την ίδια ιστορία: παραγωγή κρέατος ήταν η κύρια δραστηριότητα και δεν είναι η παραγωγή γάλακτος ».
Όμως δέν είναι έτσι .Ο Dr Rosalind Gillis και ο Δρ Jean-Denis Vigne, αρχαιοζωολόγος  στο Centre National de la Recherche Scientifique στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι πρόσθεσε: ... «η επιλογή της αύξησης ορισμένων εδωδίμων ζώων για το γάλα τους θα έχει οπωσδήποτε  επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από το τοπίο γύρω από τις νεολιθικές κοινότητες. Για παράδειγμα, τραχιά εδάφη είναι πιο κατάλληλο τοπίο για τα αιγοπρόβατα και τα ανοικτά καλά ποτιζόμενα εδάφη  είναι καταλληλότερα για τα βοοειδή " .

Ο καθηγητής Oliver Craig, από το Πανεπιστήμιο της Υόρκης, δήλωσε ότι τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα σημαντικά καθώς ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην περιοχή αυτή σήμερα δεν μπορεί να χωνέψει το γάλα. Και πρόσθεσε:" Θεωρούμε ότι αυτό ήταν επίσης η αλήθεια πίσω στις αρχές της Νεολιθικής περιόδου, αν και αυτό μένει να επιβεβαιωθεί μέσω γενετικού ελέγχου των αρχαίων σκελετών. Παρά αυτήν την ανεπάρκεια, η έρευνά μας δείχνει ότι σίγουρα έχει αξιοποιηθεί το γάλα, διότι έχουν βρεθεί οργανικά κατάλοιπα στα δοχεία που το χρησιμοποιούσαν "

Η Δρ Roffet-Salque πρόσθεσε:" Αυτό που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι η δυσανεξία στη λακτόζη ήταν κάτι που σαφώς δεν αποτελεί εμπόδιο για τη χρήση του γάλακτος.
" το μεγάλο ερώτημα που παραμένει είναι το πώς ήταν το υπό επεξεργασία γάλα για να γίνει εύγευστο για αυτούς τους Νεολιθικούς αγρότες... "
Η μελέτη,  χρηματοδοτείται εν μέρει από το Συμβούλιο Έρευνας Φυσικού Περιβάλλοντος (NERC) και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με πληροφορίες από το  University of Bristol 

ellinondiktyo.blogspot.com