Άφωνοι οι αρχαιολόγοι: Ανακάλυψαν σπάνια κολυμβήθρα σε κρύπτη εκκλησίας

  Andrea Hörentrup- Κρατικό Γραφείο Σαξονίας-Άνχαλτ για τη Διατήρηση Μνημείων και Αρχαιολογίας

Μία εκπληκτική ανακάλυψη έκαναν οι αρχαιολόγοι που βρήκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών μία κολυμβήθρα σε κρύπτη εκκλησίας.

Όταν ο Όθωνας κυνηγούσε τον Έλγιν

Η κολυμβήθρα της μεσαιωνικής, Οθωνικής Δυναστείας του 10ου αιώνα, ανακαλύφθηκε σε κρύπτη της εκκλησίας St. Servantii στην μικρή πόλη Κβέντλινμπουργκ, της Γερμανίας. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι το αρχαιότερο εύρημα τετραλοβής κολυμβήθρας -σταυροειδούς σχήματος, στα βόρεια των Άλπεων.

Σύμφωνα με την Κρατική Υπηρεσία για τη Διατήρηση των Μνημείων και Αρχαιολογίας της Σαξονίας-Άνχαλτ, είναι πιθανόν, πολλά εξέχοντα μέλη της Δυναστείας των Οθωνιδών να είχαν μυηθεί στον Χριστιανισμό, βαπτιζόμενα στο συγκεκριμένο σημείο. Ανάμεσα στα μέλη αυτά, περιλαμβάνονται, ο Δούκας Ερρίκος Α’ της Βαυαρίας (περ. 922-955), η Ματθίλδη (955-999), η κόρη του αυτοκράτορα Όθωνα του Μέγα και κόρη της αυτοκράτειρας Αδελαΐδας,  και η πρώτη ηγουμένη του Αββαείου του Κβέντλινμπουργκ, και η Αδελαΐδα Α’ (977-1044), η κόρη του αυτοκρατορικού ζεύγους, Όθωνα Β’ και της Θεοφανούς Σκλήραινας.

Σπουδαία ανακάλυψη για την τέχνη και την ιστορία της αρχιτεκτονικής

Στη δυτική περιοχή της κρύπτης της εκκλησίας του Κβέντλινμπουργκ, οι αρχαιολογικές μελέτες αποκάλυψαν ένα τετράλοβο σχήμα λαξευμένο στον ψαμμίτη, να βρίσκεται στον κεντρικό άξονα του δωματίου, το οποίο είχε βάθος περίπου 0.50 μ. και πλάτος 2 μ. Το αποτέλεσμα της διεπιστημονικής μελέτης της αρχαιολογίας, της κατασκευαστικής, της ιστορίας της τέχνης, της επιστήμης της συντήρησης και αποκατάστασης έργων τέχνης, με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων τεκμηρίωσης, αναγνωρίστηκε ως το σημείο όπου βρισκόταν μία κολυμβήθρα για χριστιανική βάφτιση.

Θέα στην κρύπτη προς τους βασιλικούς ταφικούς χώρους. Η θέση της κολυμβήθρας του 10ου αιώνα φαίνεται σε πρώτο πλάνο. Φωτογραφία: Andrea Hörentrup- Κρατικό Γραφείο Σαξονίας-Άνχαλτ για τη Διατήρηση Μνημείων και Αρχαιολογίας

Περίτεχνη επένδυση του κοιλώματος όπου βρισκόταν η κολυμβήθρα

Οι τοίχοι του κοιλώματος, το οποίο δημιουργήθηκε τον 10^ο αιώνα, πριν από την κατασκευή της κρύπτης, ήταν περίτεχνα επενδεδυμένοι με κομμάτια γύψου που είχαν παρθεί από τον προηγούμενο όροφο. Αυτή η επίστρωση, υποβάσταζε τη βαπτιστική κολυμβήθρα, η οποία δεν έχει διασωθεί, αλλά οι ειδικοί υποθέτουν ότι ήταν κατασκευασμένη από υψηλής ποιότητας υλικό. Αργότερα, κατά τον 10^ο αιώνα, η βάση της ενισχύθηκε και αυξήθηκε σε ύψος, για άγνωστο ακόμη λόγο. Από άποψη τέχνης και ιστορίας της αρχιτεκτονικής, το γεγονός ότι, το πρόσφατο εύρημα αποτελεί την παλαιότερη ένδειξη βαφτιστικής, τετράλοβης κολυμβήθρας, είναι τεράστιας σημασίας.

Η θέση της κολυμβήθρας στο εσωτερικό του ιερού

Επιπλέον κρίσιμη είναι η θέση της, για την ανασκευή της αρχιτεκτονικής ιστορίας του Stiftsberg. Το δωμάτιο στο οποίο βρισκόταν αρχικά η κολυμβήθρα, πρέπει να ήταν το δωμάτιο των λαϊκών στρωμάτων μέσα στο ιερό κτίριο. Δεν υπάρχει ένδειξη ότι, την περίοδο αυτή υπήρχε στην περιοχή κάποιο ανάκτορο. Η κολυμβήθρα, ανήκε σε μία εκκλησία και χρονολογείται στις πρώτες δεκαετίες της μεσαιωνικής ιστορίας του Stiftsberg της Οθωνικής περιόδου, για την οποία μέχρι στιγμής, ελάχιστα είναι γνωστά.

Το μυστήριο της βάπτισης

Αν και, οι  τόποι και οι ημερομηνίες θανάτου των μελών των οικογενειών της άρχουσας τάξης, αναφέρονται συχνά σε σύγχρονες γραπτές πηγές, δεν έχουν διασωθεί πληροφορίες σχετικά με το μυστήριο της βάπτισης. Αυτό σημαίνει ότι, το σημερινό αρχαιολογικό εύρημα, αποτελεί εξαιρετικά σπάνιο δείγμα υλικού  και τεκμήριο της τέλεσης του χριστιανικού μυστηρίου της βάπτισης. Σύμφωνα με τον Ρωμαιό-γερμανικό κανόνα του 10^ου αιώνα, σε αντίθεση με σήμερα, το βάπτισμα γινόταν μία φορά τον χρόνο, το Μεγάλο Σάββατο, ως συλλογική βάπτιση βρεφών ή νηπίων, με την εμβάπτιση τους στο νερό.

Οι υποψήφιοι για τη βάπτιση, βυθίζονταν στο νερό της λεκάνης με την  μορφή σταυρού, στην προκειμένη περίπτωση, με τα κεφάλια τους να κοιτούν, πρώτα προς την ανατολή, μετά προς τον βορρά και τέλος, προς τον νότο. Διατυπωνόταν επίσης, η δήλωση της βάπτισης  «σε βαπτίζω εις το όνομα του Πατρός, του Υιού, και του Αγίου Πνεύματος». Η τελετή γινόταν υπό το φως των κεριών και το άναμμα του θυμιάματος, καθώς και συνοδεία λειτουργικής μουσικής και λιτανείας. Λίγες ημέρες αργότερα, το Σάββατο πριν από τη Λευκή Κυριακή (τη δεύτερη Κυριακή του Πάσχα), απομακρυνόταν το βαπτιστικό ένδυμα από τους νεοφώτιστους και, το νερό του ενδύματος αποστραγγιζόταν στην κολυμβήθρα.

Άποψη του Stiftsberg στο Quedlinburg. Φωτογραφία: Κρατικό Γραφείο Σαξονίας-Άνχαλτ για τη Διατήρηση Μνημείων και Αρχαιολογίας, Juraj Lipták.

Μνημείο της UNESCO

Η εκκλησία του St. Servatii, στο Stiftsberg του Κβέντλινμπουργκ, χτίστηκε τον 11^ο και 12^ο αιώνα. Μαζί με το γειτονικό κάστρο και την παλιά πόλη, η εκκλησία St. Servatii, έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 1994.

enikos.gr