Οι γίγαντες που παρασύρθηκαν από μια γοργόνα, από το νησί Ατλάντη

  Του Γιώργου Λεκάκη

Οι Burrafirth (παλαιοσκανδιναβικά: Borgarfjorðr = το φιόρδ με τον έναν πύργο / κάστρο < Borg < burg < πύργος), είναι μια λωρίδα γης, με λίγα σπίτια, στο νησί Unst, του νησαίου συμπλέγματος της Ατλάντης[1] της Σκοτίας, στον 60ό παράλληλο [60.80251°N 0.87981°W], στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό.

Χωρίζει το φιόρδ Burra Firth από την λίμνη του Cliff.

Το κάστρο στο Burrafirth ήταν κάποτε το σπίτι ενός γίγαντα, που ονομαζόταν Saxi, ο οποίος, μαζί με έναν άλλο γίγαντα, παρασύρθηκε μακριά από μια γοργόνα…

Το νησάκι Unst ετυμολογείται από το παλαιοσκανδιναβικό Ornyst, που σημαίνει «αετοφωλιά» και το οποίο έλκει την καταγωγή του από τις ελληνικές λέξεις όρνεο + εστία (> nest, κλπ.).

Πρώτη αναφορά στο νησαίο αυτό σύμπλεγμα γίνεται το 43 και το 77 μ.Χ., από τους Ρωμαίους συγγραφείς Π. Μέλα και Πλίνιο τον Πρεσβύτερος οι οποίοι αναφέρουν επτά νησιά ως Αιμοδαίαι και Ακμοδαίαι νήσοι.

Ο Τάκιτος (98 μ.Χ.), όταν περιέγραψε την ανακάλυψη και την κατάκτηση των Νήσων Ορκάδων / Αρκάδων (Όρκνεϊ), ανέφερε ότι ο ρωμαϊκός στόλος είδε «και την Θούλη».

Το χωριό Haroldswick, είναι ο βορειότερος οικισμός των Βρετανικών Νήσων.

Αξιοθέατα στο νησί είναι:

        - Οι μονήρεις λίθοι (> μενίρ, menhir) του Uyea Breck και του Bordastubble.

        - ο πυραμιδοειδής βράχος, με την τρυπητή του (βραχοαψίδα) – πιθανόν αρχαίο τοπόσημο για ναυτικούς.

        - το Κάστρο Muness (του 16ου αι.) που εκτίσθη από τον L. Bruce, ετεροθαλή αδερφό του R. Stuart, 1ου κόμη του Orkney.

        - Ο φάρος στο νησί Muckle Flagg, κοντά και ακόμη πιο βόρεια από το Unst, που κτίσθηκε το 1858 από τους D. και Th. Stevenson, πατέρα και θείο του συγγραφέα R. L. Stevenson. Το 1971 συμπεριελήφθησαν στον κατάλογο των αρχιτεκτονικών μνημείων κατηγορίας «Α».

Το νησάκι φημίζεται για την αλιεία ρέγγας και την ζυθοποιία του.

Κυριότερο έθιμο, στα νησιά Σέτλαντ είναι το Walhallau(*) / Up Helly Aa, όπου κατά την παράδοση, οι εντόπιοι ντύνονται με φορεσιές Βίκινγκ, κάνουν νυχτερινή πεζοπορία / λιτανεία με δάδες (όπως σε πολλές αρχαίες ελληνικές εορτές), καίνε μια βάρκα και οργανώνουν θορυβώδη γλέντια με χορό. Το κύριο μέρος του πανηγυριού πραγματοποιείται την τελευταία Τρίτη του Ιανουαρίου στο Lerwick, και στο Callivo (Παρασκευή του Φεβρουαρίου) και την δεύτερη Παρασκευή του Μαρτίου.

Άλλο ιδιαίτερο έθιμό τους, είναι ταφικό: Η επιτύμβια πέτρα είναι σε σχήμα καρίνας ανεστραμμένου πλοίου! Μπορεί να τις ιδεί ακόμη κανείς στο χριστιανικό παρεκκλήσι στο Framgord, του Sandwick.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Το λεξικον των παραδόσεων των λαών του κόσμου|.

Βιβλιογραφια: 

        - "Hermaness NNR". Scottish Natural Heritage, 1999.

        - Taylor Is. «Names and Their Histories: A Handbook of Historical Geography and Topographical Nomenclature», 1898.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Ατλάνδη, Ατλάντη > στα παλαιοσκανδιναβικά αναφέρονται ως Hjaltland (χάρτης Earl Harald of Shetland, 1190), λατινοποιημένο Hetlandensis, Hetland > αρχαϊκά ισπανικά: Setelanda > σκοτσέζικα γαελικά: Sealtainn > σκοτσέζικα: Shetland, Zetland > Σετελάνδη > ιρλανδική λογοτεχνία: Inse Catt (= Νησιά των Γάτων, από την φυλή Γάτων της βόρειας Σκοτίας). Οι κάτοικοί τους λέγονται Setelandés / Shetlanders.

(*) Η Valhöll ( Val < Βήλος, Ήλιος + hall > Valhalla, Βαλχάλλα) είναι η Αίθουσα των σφαγιασθέντων, ένα «λαμπερό φρούριο» του Όντιν [βλ. Μπεογούλφ], για τους μισούς απ’ όσους σκοτώνονται ένδοξα στην μάχη. Τους καλωσορίζει ο Μπράγκι. Συνοδεύονται από τις Βαλκυρίες. (Οι άλλοι μισοί πηγαίνουν στο Fólkvangr της θεάς Freyja).

Η Αίθουσα διαθέτει 540 θύρες, έχει τοίχους φτιαγμένους από λόγχες, στέγη από χρυσές ασπίδες και πάγκους από θώρακες. Είναι άπειρη: Υπάρχει χώρος για όλους όσους επιλεγούν, οι οποίοι ονομάζονται Αϊνχέργιαρ.

Μπροστά από την μεγάλη αίθουσα, στέκεται το χρυσό δένδρο Glasir. Γύρω διάφορα πλάσματα, όπως το ελάφι Eikþyrnir και η κατσίκα Heidrún, που βόσκουν στο φύλλωμα του δέντρου Læradr. Σε αυτό το κάστρο ζει και ένας κόκκορας, ο Gullinkambi.

Κάθε μέρα, οι σφαγιασθέντες πολεμιστές βοηθούν τον Οντίν στο Ράουναροκ, την γιγαντομαχία – την τελική μάχη των θεών εναντίον των γιγάντων. Προπονούνται στις πεδιάδες της Ασγάρδης. Την νύχτα επιστρέφουν στην Βαλχάλλα. Δειπνούν με ψημένο αγριογούρουνο πίνοντας μεθυστικό ποτό / ρόφημα.

Όσοι δεν καταφέρνουν να εισέλθουν στην Βαλχάλλα καταλήγουν στην κατοικία των νεκρών (Χελχάιμ), η οποία είναι ένα μέρος κάτω από τον Κάτω Κόσμο (Νιφλχάιμ), ή σε κάποιο άλλο μέρος. Όσοι χάνονται στην θάλασσα πηγαίνουν στην Αίθουσα του Έγκιρ, η οποία ευρίσκεται στον πάτο της θάλασσας.

ΠΗΓΗ: Σκανδιναβική μυθολογία.

arxeion-politismou.gr