Οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας

 

Οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας χτίστηκαν , σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες, γύρω στα 604 - 562 π.Χ. στο σημερινό Ιράκ, 50 χιλιόμετρα νότια της σημερινής πόλης της Βαγδάτης. Εκείνος που τους έχτισε ήταν, σύμφωνα με τους περισσότερους, ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορας ο ΙΙενώ σύμφωνα με κάποιες άλλες, λιγότερο αξιόπιστες πηγές, ήταν η θρυλική βασίλισσα Σεμιραμίς (810 π.Χ.).

Λέγεται λοιπόν ότι ο Ναβουχοδονόσορας δημιούργησε το εκπληκτικό αυτό κατασκεύασμα προς τιμήν της γυναίκας του Αμύτις (κόρης του βασιλιά της Μηδίας), ώστε να της θυμίζουν οι κήποι τη βλάστηση των βουνών της πατρίδας της (της Μηδίας, του σημερινού Ιράν) που τόσο της έλειπε.

Να σημειώσουμε εδώ πως κανένας αρχαίος ιστορικός δεν ισχυρίζεται ότι είδε τους Κήπους, αλλά οι ίδιοι αναπαράγουν αφηγήσεις -αληθινές ή φανταστικές- στρατιωτών και επισκεπτών. Η πραγματική υπόσταση του κτιρίου αυτού δεν αποδείχτηκε ποτέ. Οι περιγραφές των κήπων προέρχονται από τους Έλληνες ιστορικούς όπως ο Διόδωρος ο Σικελός και ο Βέροσος ενώ τα βαβυλωνιακά αρχεία δεν δίνουν στοιχεία πάνω σ' αυτό το θέμα.

Στην πόλη της Βαβυλώνας, έχουν ανακαλυφθεί επιγραφές και πλάκες από τον καιρό του Ναβουχοδονόσορα με περιγραφές του παλατιού του, της πόλης της Βαβυλώνας και των τειχών της. Παρ' όλα αυτά δεν ανακαλύφθηκε ούτε μία πλάκα όπου να αναγράφεται ο,τιδήποτε σχετικά με την κατασκευή ή ακόμα και την ύπαρξη των επιβλητικών, ωστόσο, αυτών κήπων.

Με πληροφορίες που συνέλεξαν ο αρχαίος Έλληνας γεωγράφος και ο Φίλωνας του Βυζαντίου, περιγράφουν τους Κήπους: "Ο κήπος είναι τετραγωνισμένος και κάθε πλευρά του έχει μήκος τέσσερα πλίθρα. Αποτελείται από τους θολωτούς υπόγειους θαλάμους που βρίσκονται στα σταθερά θεμέλια που έχουν κυβικό σχήμα.

Η άνοδος στις ταράτσες και στα μπαλκόνια γίνεται μέσω ενός κλιμακοστασίου ... Στους κρεμαστούς κήπους καλλιεργούνται φυτά επάνω από το επίπεδο της γης και οι ρίζες των δέντρων ριζώνουν μέσα σε υπερυψωμένα μικρά μπαλκόνια παρά στη γη. Ολόκληρο το κατασκεύασμα στηρίζεται σε πέτρινες κολόνες ...

Τα ρεύματα του νερού σχηματίζονται από την ανυψωμένη ροή των πηγών και χύνονται προς τα κάτω σχηματίζοντας κανάλια. Αυτά τα νερά απλώνονται σε ολόκληρο τον κήπο ποτίζοντας τις ρίζες των φυτών και κρατώντας όλη την περιοχή υγρή. Έτσι, το χορτάρι είναι μονίμως πράσινο και τα φύλλα των δέντρων μεγαλώνουν σταθερά επάνω στα κλαριά των δέντρων ...

Πρόκειται περί ενός έργου τέχνης της βασιλικής πολυτέλειας και αυτό που το κάνει εντυπωσιακό είναι το ότι όλη αυτή η τεχνητή καλλιέργεια κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των θεατών.... Στην πλευρά των σκαλοπατιών υπάρχουν μηχανές ύδατος με τη βοήθεια των οποίων κάποιοι που έχουν διοριστεί ρητώς για το σκοπό αυτό, είναι διαρκώς απασχολημένοι με το να αυξάνουν το νερό από τον Ευφράτη στον κήπο ...

Σύμφωνα με το Διόδωρο το Σικελό, οι πολυεπίπεδοι αυτοί κήποι στηρίζονταν σε μια περίπλοκη κατασκευή από χοντρούς τοίχους από τούβλα, πέτρινες κολόνες για θεμέλια, και δοκούς από φοινικόδεντρα σε πυκνή διάταξη. Με το χώμα που είχαν βγάλει όταν άνοιξαν την τάφρο μέσα στην οποία θα έχτιζαν το λαμπρό οικοδόμημα, οι βαβυλώνιοι έπλασαν τούβλα και τα έβαλαν να ψηθούν σε τεράστιους φούρνους.

Με τη βοήθεια ζεστής πίσσας -αντί για τσιμέντο- έχτισαν τα εσωτερικά τοιχώματα της τάφρου και στη συνέχεια τον τοίχο του οικοδομήματος, στεγανοποιώντας το στη συνέχεια ανά 30 στρώματα με πίσσα και πλέγματα από καλάμια.

Στην κορυφή του τείχους, κατασκεύασαν πύργους του ενός ορόφου, αφήνοντας στην απόσταση που χώριζε κάθε πύργο ένα διάστημα αρκετά πλατύ ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί με άνεση μια άμαξα με τέσσερα άλογα. Στα πλάγια του τείχους εκείνου που δε βρισκόταν προς τη μεριά του ποταμού Ευφράτη είχε ανοιχθεί τάφρος κατά μήκος του τείχους, τάφρος η οποία τροφοδοτούνταν με νερό από τον ποταμό.

Για να επιτύχουν στο να διατηρούν ζωντανό και δροσερό τον κήπο σε μια περιοχή όπου σπανίως έβρεχε, ένας ολόκληρος θαυμαστός μηχανισμός πρέπει να είχε στηθεί από τους μηχανικούς του βασιλιά. Για να έρχεται το νερό από τον κοντινό Ευφράτη και να διαχέει όλα τα κλιμακωτά επίπεδα του κήπου, έπρεπε το πότισμα να ξεκινά από τα επάνω προς τα κάτω.

Για το λόγο αυτό, πρέπει να χρησιμοποιήθηκε μια υπερυψωμένη δεξαμενή στην οποία το νερό έφτανε με ένα μηχανισμό που αποτελούνταν από δύο πολύ μεγάλους τροχούς, ο ένας σε υψηλότερο επίπεδο από τον άλλο και οι οποίοι συνδέονταν μεταξύ τους με μια αλυσίδα.

Σκλάβοι κινούσαν τους τροχούς, και κάδοι που ήταν συνδεμένοι με τους τροχούς βυθίζονταν στα νερά του ποταμού, έπαιρναν νερό και το μετέφεραν ανοδικά στην υπερυψωμένη δεξαμενή.Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό! Μια δροσερή όαση 24 περίπου μέτρων ψηλής στο μέσον μιας αφιλόξενης ξηρής γης.

Μια όαση πολυεπίπεδων κήπων με ανθισμένα εξωτικά φυτά που ο Ναβουχοδονόσορας είχε εισάγει από ξένες χώρες. Ένα επιβλητικό οικοδόμημα με εκατοντάδων ειδών δέντρα και φυτά να ξεχειλίζουν από μπαλκόνια και πεζούλια.

Μέχρι σήμερα οι αρχαιολόγοι προσπαθούν να συλλέξουν νέες πληροφορίες σχετικά με του κρεμαστούς κήπους. Σε πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της αρχαίας Βαβυλώνας στο Ιράκ, η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε τα θεμέλια του παλατιού των βασιλιάδων. Δίπλα σχεδόν, βρέθηκε ένα κτίριο με θόλους, με χοντρούς τοίχους και με αρδευτικό σύστημα.

Κάποιοι αρχαιολόγοι υποστήριξαν ότι πρόκειται σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους για τους κρεμαστούς κήπους, ωστόσο η πολύ μεγάλη απόστασή του από τον Ευφράτη δεν επιτρέπει ανάλογο συμπέρασμα, αφού ο Στράβων περιγράφει πως οι κρεμαστοί κήποι βρίσκονταν δίπλα στον ποταμό.

Ωστόσο, άλλη αρχαιολογική έρευνα εντόπισε στις όχθες του ποταμού πυκνούς όγκους τοίχων που πιθανόν να χτίστηκαν προκειμένου να συγκρατήσουν ταράτσες και μπαλκόνια σαν εκείνα που περιγράφονται στις αρχαίες αναφορές σχετικά με τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας.