Η πόλη που ήθελε να κατασκευάσει ο Δεινοκράτης στο όρος Άθως

Ο Δεινοκράτης, ο στενός συνεργάτης του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είχε εκφράσει μία ριζοσπαστική άποψη στον Έλληνα στρατηλάτη για την τοποθεσία μίας νέας πόλης. Ήταν η πόλη την οποία ο Αλέξανδρος ήθελε να χτίσει και θα ήταν αντάξια των κατορθωμάτων του.

Ο Δεινοκράτης τότε του πρότεινε να χτίσει μία πόλη στο όρος Άθως το οποίο όμως θα είχε λαξευτεί έτσι ώστε να έχει την μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σύμφωνα με την αναφορά του Πλούταρχου στο «Περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου τύχης ἢ ἀρετῆς» ο Δεινοκράτης πρότεινε να κατασκευάσει στο όρος Αθως ένα γιγαντιαίων διαστάσεων άγαλμα με τη μορφή του Αλέξανδρου, το οποίο με το ένα χέρι θα κράταγε την πόλη και με το άλλο ένα κύπελλο που θα γέμιζε με τα νερά του βουνού και όταν ξεχείλιζε αυτά θα έτρεχαν στη θάλασσα.

Πάντα σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Αλέξανδρος απέρριψε την πρόταση γιατί ο Δεινοκράτης δεν είχε υπολογίσει τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων και την αδυναμία καλλιέργειας σιτηρών στην πόλη (η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ήταν πολύ γονιμότερη).

Την ίδια ώρα όμως ο Αλέξανδρος εξέφρασε το θαυμασμό του για τον καλλιτέχνη, η τολμηρή πρόταση του οποίου αποτέλεσε τη βάση για τη μετέπειτα σχέση τους. Ως γνωστόν ο Ροδίτης αρχιτέκτονας ήταν τελικά αυτός που ανέλαβε την τοπογραφική και πολεοδομική κατασκευή της Αλεξάνδρειας.

Ο Αλέξανδρος τον διόρισε υπεύθυνο της σχετικής μελέτης το 332 π.Χ. και ο Δεινοκράτης σχεδίασε την πόλη σε μορφή καννάβου (σε πλέγμα οριζόντιων και κάθετων γραμμών), η οποία και αποτέλεσε πρότυπο κατασκευής πόλεων κατά την ελληνιστική περίοδο.

Οχτώ χρόνια νωρίτερα είχε σχεδιάσει στη Βαβυλώνα το νεκρικό μνημείο του Ηφαιστίωνα, αδελφικό φίλο και στρατηγό του Μακεδόνα Βασιλιά, ενώ σε συνεργασία με τον με τον Παιώνιο και τον Δημήτριο, ανακατασκεύασαν τον ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσσο, ένα από τα επτά θαύματα της αρχαιότητας.

Ο Δεινοκράτης εργάστηκε και για τη δημιουργία ταφικού μνημείου για τον πατέρα του Αλέξανδρου, Φίλιππου Β’, το οποίο όμως δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Όπως δεν κατάφερε να βάλει σε εφαρμογή το μακράν πιο μεγαλεπήβολο σχέδιο του, αυτό της χάραξης του Ορους Αθως με τη μορφή του Αλεξάνδρου.

Πηγή: ellasellas.wordpress.com