Πάνω από 40 κυκλικοί πέτρινοι σχηματισμοί με αποτεφρωμένα λείψανα παιδιών αποκαλύφθηκαν στη Νορβηγία

 

Οι αρχαιολόγοι που εργάζονται σε ένα μεγάλο πεδίο ταφής στη νοτιοανατολική Νορβηγία ανακάλυψαν 40 κυκλικούς πέτρινους σχηματισμούς που περιείχαν αποτεφρωμένα οστέινα λείψανα, κυρίως παιδιών, τοποθετημένα στο κέντρο. [Credit: Museum of Cultural History]

Αρχαιολόγοι από το Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας του Όσλο ανακάλυψαν ένα μοναδικό πεδίο ταφής στο Fredrikstad της νοτιοανατολικής Νορβηγίας. Ο χώρος, που περιλαμβάνει πάνω από 40 κυκλικούς λίθινους σχηματισμούς, περιέχει κυρίως τα αποτεφρωμένα λείψανα παιδιών, που χρονολογούνται πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια.

Η ανασκαφή, με επικεφαλής την Guro Fossum, ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2023 στο πλαίσιο μιας έρευνας για τους αρχαίους οικισμούς της λίθινης εποχής. Απροσδόκητα, η ομάδα έπεσε πάνω σε πέτρινους σχηματισμούς που αποκαλύφθηκε ότι ήταν ταφικοί κύκλοι. Αυτοί οι κύκλοι, που βρίσκονταν μόλις 5-10 εκατοστά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, περιείχαν αποτεφρωμένα ανθρώπινα λείψανα, κυρίως μικρών παιδιών. Οι πέτρινοι σχηματισμοί διέφεραν από στρογγυλά έως ωοειδή σχήματα, καθένα από τα οποία είχε διάμετρο από ένα έως δύο μέτρα.

«Σκεφτήκαμε ότι πρόκειται για τάφους», δήλωσε η Fossum. «Όταν αποκαλύψαμε τον έναν μετά τον άλλο, καταλήξαμε σε 41 στρογγυλούς πέτρινους σχηματισμούς».

Τα οστά που βρέθηκαν σε αυτούς τους τάφους ήταν ως επί το πλείστον παιδιά ηλικίας μεταξύ βρεφικής ηλικίας και έξι ετών, ενώ πολλά λείψανα έφεραν σημάδια καύσης. Η ανάλυση έδειξε ότι ο χώρος ταφής χρησιμοποιήθηκε μεταξύ 800 και 400 π.Χ., καλύπτοντας τη σκανδιναβική Εποχή του Χαλκού και την προ-ρωμαϊκή Εποχή του Σιδήρου. Αυτή η παρατεταμένη χρήση υποδηλώνει ότι οι θάνατοι δεν προκλήθηκαν από μία μόνο επιδημία ή φυσική καταστροφή.

Η ανάλυση έδειξε ότι ο χώρος ταφής χρησιμοποιήθηκε μεταξύ του 800 και του 400 π.Χ., καλύπτοντας τη Σκανδιναβική Εποχή του Χαλκού και την Προρωμαϊκή Εποχή του Σιδήρου. [Credit: Museum of Cultural History]

«Η χρονολόγηση δείχνει ότι ο χώρος ταφής χρησιμοποιήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε δεν μπορεί να πέθαναν όλοι στην ίδια φυσική καταστροφή ή στο ίδιο ξέσπασμα ασθένειας ή επιδημίας», δήλωσε η Fossum στη νορβηγική υπηρεσία ειδήσεων NTB.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν επίσης θραύσματα κεραμικής, μια πιθανή πόρπη και διάφορα άλλα αντικείμενα μέσα στους τάφους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ποσότητα των οστών που ανακτήθηκαν από κάθε τάφο ήταν ελάχιστη, κυμαινόμενη από 0,1 έως 240 γραμμάρια, αποτελώντας πρόκληση για τους οστεολόγους που μελετούν τα λείψανα. Τα περίτεχνα κατασκευασμένα κεραμικά αγγεία, που κάποτε συγκρατούσαν τα λείψανα, είχαν θρυμματιστεί με την πάροδο του χρόνου.

«Υπήρχε κάτι το ιδιαίτερο σε ολόκληρη την περιοχή. Οι τάφοι είναι πολύ κοντά ο ένας στον άλλο. Πρέπει να βρίσκονταν σε ένα ανοιχτό τοπίο, με δρόμους κοντά, οπότε όλοι θα τους γνώριζαν. Οι λάκκοι μαγειρέματος και οι εστίες φωτιάς που βρέθηκαν γύρω από τον χώρο υποδηλώνουν ότι γίνονταν συγκεντρώσεις και τελετές σε σχέση με τις ταφές», δήλωσε η Fossum.

Ένας ανοιχτός τάφος, με αποτεφρωμένα λείψανα και υπολείμματα της νεκρικής πυράς στο κέντρο. [Credit: Guro Fossum / Museum of Cultural History]

Κάθε πέτρα που χρησιμοποιήθηκε στους σχηματισμούς προήλθε από διαφορετικές τοποθεσίες και τοποθετήθηκε σχολαστικά, υποδηλώνοντας υψηλό επίπεδο φροντίδας και προσπάθειας για την κατασκευή αυτών των τάφων.

«Όταν ήρθαν τα αποτελέσματα της ανάλυσης, έγινε κατανοητό: επρόκειτο για τάφους μικρών παιδιών. Αυτό έγινε με τόση φροντίδα», εξήγησε η Fossum.

Η ανακάλυψη του ταφικού πεδίου έχει προκαλέσει σημαντικό ενδιαφέρον λόγω της σπανιότητάς του και των συναισθηματικών του προεκτάσεων. Σύμφωνα με τον Håkon Reiersen, αναπληρωτή καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Stavanger, ο χώρος προσφέρει μια βαθιά σύνδεση με την παγκόσμια ανθρώπινη εμπειρία της απώλειας και του πένθους, αναδεικνύοντας ότι οι αρχαίοι λαοί τιμούσαν τους νεκρούς τους με τρόπους που έχουν απήχηση στα σύγχρονα έθιμα.

«Αυτή η ανακάλυψη είναι εξαιρετική για τον όγκο των δεδομένων που παρέχει σχετικά με τις ταφικές πρακτικές των νηπίων στην αρχαία Νορβηγία. Το υψηλό ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας σε εκείνη την ιστορική περίοδο πιθανώς συνέβαλε στη δημιουργία ενός χώρου αφιερωμένου αποκλειστικά στα παιδιά», σημείωσε ο Reiersen.

Μια εναέρια λήψη από drone αποτυπώνει αρκετούς από τους τάφους από ψηλά.
[Credit: Guro Fossum / Museum of Cultural History]

Η Fossum και η ομάδα της παρατήρησαν ότι οι τάφοι παρουσίαζαν μια ισότιμη προσέγγιση, χωρίς σημαντικές διαφορές στη μεταχείριση ανδρών, γυναικών και παιδιών. Αυτή η ομοιομορφία στις μεθόδους ταφής, στα κτερίσματα και στους τάφους υποδηλώνει μια κοινωνία που εκτιμούσε την κοινότητα και την ισότητα.

Η επόμενη φάση της έρευνας περιλαμβάνει την ανάλυση των θραυσμάτων κεραμικής που βρέθηκαν στην περιοχή για να αποκαλυφθούν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις πρακτικές και τις πεποιθήσεις της αρχαίας κοινωνίας. Η Fossum εξέφρασε την περιέργειά της για το περιεχόμενο των αγγείων, σημειώνοντας ότι δεν χρησιμοποιούνταν όλα για τη φύλαξη καμένων οστών.

Παρά τον πλούτο των πληροφοριών που έχουν ήδη συγκεντρωθεί από την περιοχή αυτή, πολλά ερωτήματα παραμένουν. Οι λόγοι πίσω από τις συγκεκριμένες ταφικές πρακτικές, η πολιτιστική σημασία των λίθινων κύκλων και οι πεποιθήσεις γύρω από τον θάνατο και τη μετά θάνατον ζωή σε αυτή την αρχαία κοινότητα αποτελούν αντικείμενο συνεχών εικασιών και μελετών.

Πηγή: archaeologynews