Τα σπάνια αρχαία βραχογλυφικά (Αθηνάς, Ερμού, Υγιείας και Ασκληπιού) της αρχαίας Αλυζίας Ακαρνανίας, ίσως έργα του Λυσίππου, κινδυνεύουν! Σχέση με τον Οδυσσέα της Ιθάκης

 

Κείμενο-φωτογραφίες του Βασίλη Δράκου, vassilis.d.drakos@gmail.com

Στους πρόποδες των Ακαρνανικών Ορέων, στην θέση Καστρί, τέσσερις φιγούρες σκαλισμένες στον βράχο είναι οι μοναδικοί κάτοικοι ενός αρχαίου οχυρού. 

Το Καστρί, η αρχαία ακρόπολις της Αλυζίας.

ΔΕΙΤΕ επίσης ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΥΖΙΑ από ψηλά, ΕΔΩ,

απ' όπου η παραπάνω φωτογραφία.

Η Αθηνά και ο Ερμής, η Υγεία και ο Ασκληπιός (αρχική φωτογραφία) αντιστέκονται πεισματικά στον αδυσώπητο Χρόνο και τολμούν να αποκαλύψουν με χάρη την ομορφιά και την καλαισθησία της αρχαίας Αλυζίας(*) Ακαρνανίας. Της Ακαρνανικής πολιτείας, που οι κάτοικοί της αγάπησαν με πάθος τις τέχνες - μα πιο πολύ απ’ όλες την γλυπτική.

Ιδρυτής της Αλυζίας, ο Αλυζεύς, γιος του Ικάριου και αδερφός της Πηνελόπης, της συζύγου του Οδυσσέα.

Η πόλη που ίδρυσε ο Αλυζεύς ήταν εξαιρετικής σημασίας για το θαλάσσιο εμπόριο, λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Στα μέσα του 5ου αιώνα συμμάχησε με την Αθήνα και ο δεσμός που δημιουργήθηκε συνέβαλε ακόμη περισσότερο στην ανάπτυξη της πόλης. 

Οι κάτοικοί της, που αριθμούσαν τους 30.000 σύμφωνα με τον Κικέρωνα, απολάμβαναν τις ίδιες ανέσεις με κάθε ευημερούσα πόλη. Την ασφάλεια που προσέφεραν τα δυνατά και ψηλά τείχη, τη παλαίστρα για να συντηρούν τη φυσική τους κατάσταση, τα λουτρά για την διατήρηση της υγείας, ευεξίας και φροντίδας του σώματός τους και το ναό του Απόλλωνα για την προσευχή τους και τις προσφορές τους ως ευγνωμοσύνη για το ευ ζην τους.

Η Αλυζία έφτασε στο απόγειο της ακμής της κατά τα ελληνιστικά χρόνια. Κάλεσαν τον Λύσιππο, τον διάσημο γλύπτη της εποχής και έναν από τους καλλιτέχνες της αυλής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, να φιλοτεχνήσει τα αγάλματα που κόσμησαν κάθε γωνιά της πόλης. Τα πιο γνωστά του έργα ήταν οι δώδεκα άθλοι του Ηρακλή, που βρίσκονταν στο λιμάνι της πόλης, δίπλα από το τέμενος του Ηρακλή.

     Πολλοί από τους σύγχρονους μελετητές και αρχαιολόγους πιθανολογούν πως τα βραχογλυφικά του αρχαίου οχυρού της Αλυζίας δημιουργήθηκαν και εκείνα από τον Λύσιππο, παρά το γεγονός πως ο γνωστός γλύπτης φιλοτεχνούσε κατά κύριο λόγο μπρούτζινα γλυπτά.

Τα βραχογλυφικά της Αλυζίας σε ζωγραφική αναπαράσταση

από το βιβλίο του Heuzey

«Le Mont Olympe et L’ Acarnanie»

(Το βουνό Όλυμπος και η Ακαρνανία), Παρίσι, 1860.

Όμως, τι κι αν αυτά τα βραχογλυφικά είναι εξαιρετικά σπάνια στον ελλαδικό χώρο. Τι κι αν τα φιλοτέχνησε ο Λύσιππος, που τα έργα του τα θαυμάζουμε μόνο από ρωμαϊκά αντίγραφα. Τι κι αν ο Οδυσσέας μαζί με άλλους μνηστήρες συμμετείχαν σε αγώνα δρόμου, σ’ αυτά τα ακαρνανικά εδάφη για να αποκτήσουν την κόρη του Ικάριου, την όμορφη Πηνελόπη. Οι επίσημοι φορείς, όπως έχουν πράξει και σε άλλες περιπτώσεις, έχουν εγκαταλείψει την Αλυζία και τα βραχογλυφικά της στο έλεος των καιρικών συνθηκών και των επίδοξων αρχαιοκαπήλων…

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.7.2024.

Η επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Πολιτσιμού,

ΔΕΝ αναφέρει την Αλύζια!!!

(*) Η Αλυζία / Αλυζεία / Αλλυτία ή/και Κανδήλα στον 38ο παράλληλο [38°42′34″N 20°57′08″E] ήταν πόλις και  λιμάνι, με γνωστό ιερό (τέμενος) του Ηρακλέους. Ένας Ρωμαίος στρατηγός "μετέφερε" αργότερα τα έργα του ναού και τους 12 άθλους του Ηρακλέους, στην Ρώμη... Οικοδομικό υλικό από αυτό χρησιμοποιήθηκαν αργότερα (2ος μ.Χ. αι.) για την ανέγερση ενός ηρώου (μαυσωλείου), τα ερείπιά του οποίου, με την σειρά του, είναι και σήμερα ορατά στις ΒΔ ακτές του όρμου του Μύτικα, στην θέση Βούλκος.

Το 375 π.Χ. έγινε εδώ ναυμαχία μεταξύ των Αθηναίων (υπό τον Τιμόθεο) και των Λακεδαιμονίων (υπό τον Νικόλοχο). Οι Αθηναίοι βγήκαν νικητές. Έκτισαν Τρόπαιο στην Αλυζεία – αλλά και οι Λακεδαιμόνιοι έστησαν το δικό τους στα κοντινά νησιά του Ιωνίου!

Ο Κικέρων ανέφερε ότι η απόσταση μεταξύ της νήσου Λευκάδος και της Αλυζείας είναι 120 στάδια – όσο είναι η σημερινή απόσταση μεταξύ του Κόλπου της Κανδήλας και της νήσου Λευκάδος.

Η Αλυζία έδωσε και κυβερνήτη της Αιγύπτου: Ήταν ο Αριστομένης ο Ακαρνάν, επί Πτολεμαίων Μακεδόνων, ως επίτροπος του ανήλικου Πτολεμαίου Ε' του Επιφανούς.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

- Βυζάντιος Στέφ. Εθν. s.v.

- Διόδωρος «Βιβλ.», 15,36,5.

- Έφορος.

- Θουκυδίδης «Ιστ. Πελοπ. Πολέμου», 7.31.

- Κικέρων Fam. 16.2.

- Ξενοφών. Ελλ. 5.4, 5.65-66.

- Πλίν. «Φυσ. Ιστ.». 4.2.

- Πολύαινος «Στρατηγικά» 3,10,4 και 3,10,12.

- Πτολεμαίος Κλ. 3.14.

- Σκύλαξ, σελ. 13.

- Στράβων «Γεωγρ.», 450, 452, 459, εκδ. Isaac Casaubon. Στράβ. X,2,22.

- Murray, W. M. κ.ά. «Alyz(e)ia: a Pleiades place resource», στο Pleiades: A Gazetteer of Past Places, 2019.

arxeion-politismou.gr