Του Γιώργου Λεκάκη
Στους προϊστορικούς χρόνους στο χωριό που σήμερα ευρίσκεται στην τοποθεσία Λιμάνι του Φούρνου > Scalo di Furnu / Furno - και στην συνέχεια στην Εποχή του Χαλκού – έχουν βρεθεί κατάλοιπα από ναυτικούς ελληνικής καταγωγής - ήδη από τον 18ο - 17ο αι. π.Χ. Πρόκειται για διάφορα κειμήλια, όπως μυκηναϊκά κεραμικά από την Ιθάκη και την Κεφαλονιά, αναθηματικά αγαλματίδια, και ιερό χώρο αφιερωμένο στην λατρεία της θεάς Θάνας[1].
Ο Φούρνος ευρίσκεται στα βόρεια της πόλεως του Porto Cesareo. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1963. Αρχαιολογικές έρευνες ξεκίνησαν το 1969. Το πρωτοϊστορικό χωριό είχε καλύβες, και περιβαλλόταν από τείχος ύψους περίπου 2,5 μ. Οι ψαράδες R. και Fr. Colelli και ο Al. Euprerio μια μέρα Οκτωβρίου του 1932 βρήκαν στην θάλασσα του Πόρτο Σεζάρεο, ανάμεσα στο νησί της Μάλβα και σε αυτό της Τσιάνκα, ένα άγαλμα που αντιπροσωπεύει τον θεό τρισμέγιστο Ερμή-Θωθ / Θουτ / Thout, που σίγουρα χάθηκε σε ναυάγιο κάποιου σκάφους, μάλλον εξ Αιγύπτου. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών". Ο τοπικός θρύλος, αποδίδει το αγαλματίδιο σε κάποια... Ρουθ, μια σαμάνα και μουσικό από την Αφρική, η οποία έζησε στην περιοχή περίπου 10.000 χρόνια! Το άγαλμα εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο της Magna Graecia στον Τάραντα.[2]
Στην ρωμαϊκή εποχή ονομαζόταν Portus Sasinae, όταν ήταν σημαντικό λιμάνι για το εμπόριο αγροτικών προϊόντων, από τις πλούσιες περιοχές της ενδοχώρας.
Και ακόμη αργότερα ονομάσθηκε Λιμάνι του Καίσαρα - Πόρτο Σεζάρεο / Porto Cesareo (στην σαλεντιανή[3] διάλεκτο Cisaria) ή Cesárea Romana είναι μια πόλη στην ιταλική επαρχία του Λυκείου / Λέτσε στην Απουλία της Μεγάλης Ελλάδος / Κάτω Ιταλίας, στην ανατολική ακτή του κόλπου του Τάραντα, στον 40ό παράλληλο [40°16′N 17°54′E] στο Ιώνιο Πέλαγος.
Χάρη στην εγγύτητά του στην Via Trajana Salentina, είχε στρατηγικό ρόλο ιδιαίτερης σημασίας στο εμπόριο Ελλάδος-Κάτω Ιταλίας-Σικελίας.
Η ακτή χαρακτηρίζεται από πολλά ακρωτήρια, νησίδες και υφάλους. Μεταξύ των αυτών ιδιαίτερη σημασία έχει το μεγαλύτερο νησί, Isola dei Conigli (Κουνελονήσι), και τα Isola della Malva, Testa, Mojuso[4], Lo Scoglio, κ.ά.
Κοντά στον Torre Chianca[5] (παρακάτω φωτογραφία), η ζώνη C της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής του Porto Cesareo, περίπου 100 μ. από την ακτή και σε 5 μ. βάθος, υπάρχουν πέντε μονολιθικές αρχαίες ελληνικές στήλες (παραπάνω φωτογραφία), από μάρμαρο Καρύστου[6], που φυλάσσονται (;) από τον αμμώδη βυθό της θάλασσας…
Ανήκουν σε ένα αρχαίο πλοίο, που ερχόταν από το νησί της Εύβοιας, τον 2ο αιώνα μ.Χ.
Ο στήλες - μήκους 9 μ. και με διαμέτρου 0,70 - 1 μ. - προέρχονται από τα λατομεία / κοιτάσματα της Καρύστου, από όπου κατά την ρωμαϊκή κατοχή, οι Ρωμαίοι έπαιρναν άφθονο μαρμαρο!
Η ιστορικο-αρχαιολογική αξία είναι τεράστια. Βρέθηκαν το 1960.
Η πρόσβαση σε αυτά τα απομεινάρια αρχαίου ναυαγίου διευκολύνεται από μια πολύ προσιτή διαδρομή. Αρκεί να μην υπάρχουν σκάφη τριγύρω τους…
Από το ναυάγιο, πιθανότατα θύμα μιας βίαιης καταιγίδας, που επανεμφανίσθηκε το 1960, σήμερα έχουν απομείνει μόνον οι κολώνες. Οι αμφορείς και τα τούβλα, που βρέθηκαν σε αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο, φυλάσσονται στο Αραγωνικό Κάστρο του Τάραντος Απουλίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Παραπέμπει στην λατρεία του Θενάτα Διός, στο επίνειον της Κνωσού, την Αμνισό (Ηρακλείου) Κρήτης. Αλλά, Θάνα είναι και το όνομα μιας πόλεως της Αρκαδίας (ίσως και της Λήμνου - νυν Θάνος), καθώς επίσης και θέση στα Μελιανά Πρέβεζας Ηπείρου. Θάνα είναι επίσης υποκοριστικό της Αθανασίας.
Το ιερόν του Θενάτα Διός τεκμηριώνετών, ως αποζημίωση για την ανακάλυψη του αρχαιολογικού ευρήματος - Βλ. S. Muci.
[3] Η διάλεκτος που ομιλείται στο Porto Cesareo είναι η ελληνική διάλεκτος του Salento, στην κεντρική της παραλλαγή, που αντιστοιχεί στην διάλεκτο grico του Lecce. Είναι γεμάτη από επιρροές, που αποδίδονται στις κυριαρχίες και τους λαούς που εγκαταστάθηκαν σε αυτές τις περιοχές ανά τους αιώνες, όπως οι Μεσσαπείς Κρήτες, άλλοι Έλληνες, κλπ.
[4] Σε αυτό το 1971, ο καθηγητής P. Parenzan (από το Μουσείο Θαλάσσιας Βιολογίας) βρήκε την ένα σπάνιο είδος ίριδος, την Iris revoluta.
[5] Μεγαλοπρεπής πύργος-παρατηρητήριο, που εκτίσθη το 1569. Έχει ύψος 18 μ. και πλευρές μήκους 15,60 μ. η κάθε μία. Εκτίσθη από τους Ισπανούς, για να προστατεύσει την πόλη από τις επιθέσεις των Σαρακηνών πειρατών. Ο Πύργος είναι εύκολα προσβάσιμος από τους τουρίστες και σε εξαιρετική κατάσταση διατήρησης.
[6] Οι Ρωμαίοι το είπαν marmor carystium και cipollino = κρεμμυδόπετρα. Εξορύσσετο σε πολλές τοποθεσίες στην νοτιοδυτική ακτή της Ευβοίας, μεταξύ Στύρων και Κάρυστου. Είχε ευρυτάτη χρήση στην αρχαία Ελλάδα. Υπάρχουν ακόμη εκεί αρχαία λατομεία με ορυχεία άνω των 100 μ.!
Για πρώτη φορά εξήχθη στην Ρώμη τον 1ο αιώνα π.Χ. Στην «Φυσική Ιστορία» ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος λέει πώς χρησιμοποιήθηκαν στήλες από αυτό το μάρμαρο στο σπίτι του Claudius Mamurra, ο οποίος ήταν μηχανικός του Ιουλίου Καίσαρα στους Γαλλικούς Πολέμους. Τα λατομεία της Ευβοίας επιτάχτηκαν και έγιναν αυτοκρατορική ιδιοκτησία κατά την ρωμαϊκή κατοχή. Το μάρμαρο έγινε κοινό σε όλην την Ρώμη κατά την αυτοκρατορική περίοδο. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως για κίονες, κυρίως λείους, όπως οι κίονες του πρόναου του ναού του Αντωνίνου και της Φαυστίνας στο Φόρουμ της Ρώμης. Χρησιμοποιήθηκε επίσης και στην γλυπτική, όπως σε έναν κροκόδειλο της Canopus στην βίλλα Αδριανού στο Tivoli, γιατί το χρώμα του έφερνε στο χρώμα του δέρματος του κροκόδειλου. Συνέχισε να εξορύσσεται και να χρησιμοποιείται και στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι τον 5ο αιώνα μ.Χ.
ΠΗΓΗ: Fr. P. Pizzileo, Itinerari Narrativi in Puglia, 10.7.2024. Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου