Του Γιώργου Λεκάκη
Το Lullingstone είναι ένας αγροτικός οικισμός του Eynsford, στην περιοχή Επτά βελανιδιές / Sevenoaks του Κεντ της ΝΑ. Αγγλίας, ΝΑ. του Swanley, στον 51ο παράλληλο [51.35813°N 0.19318°E].
Μια ακρόπολη επί λόφου, της Εποχής του Σιδήρου, μαρτυρά κατοίκηση της περιοχής προ της αφίξεως των Ρωμαίων…
Το 1939 ανακαλύφθηκε μια «βίλα» του 82 μ.Χ. Υπήρχαν υποψίες για αυτήν από τα τέλη του 18ου αιώνα. Αλλά οι ανασκαφές δεν ξεκίνησαν, παρά μόνον το… 1949 (και διήρκεσαν 12 χρόνια).
Περιέχει μερικά από τα καλύτερα ανασκαμμένα ερείπια μιας βίλας αυτής της εποχής στην Βρετανία, στον ποταμό Darent, παραπόταμου του Τάμεση. Στην περιοχή έχουν βρεθεί άλλες 6 αρχαίες κατοικίες: Σε Crofton, Crayford και Dartford, κατά μήκος της αρχαίας διαδρομής της Watling Street (μεταξύ Λονδινίου (Londinium / Λονδίνο) και Portum Dubris (νυν Ντόβερ).
Θραύσματα και νομίσματα βρέθηκαν επίσης από τον 1ο αιώνα (έως το 43) μ.Χ.
Αλλά αυτό που εντυπωσιάζει είναι ένα αρχαίο μωσαϊκό δαπέδου, με βασικό θέμα την Αρπαγή της Ευρώπης, που ευρέθη στην παραπάνω έπαυλη στο Lullingstone, που δείχνει πόσο μακριά είχε φτάσει και διεισδύσει η αρχαία ελληνική παιδεία δια μέσου της μυθολογίας της…
Το μωσαϊκό του 330 - 360 μ.Χ. ευρίσκεται στο ημικυκλικό τρικλίνιο μιας βίλας η οποία εκτίσθη μεταξύ 1ου και 2ου αιώνα. μ.Χ. και ανακαινίσθηκε τον 4ο - 5ο αιώνα. Τα ψηφιδωτά της χρονολογούνται στον 4ο αιώνα.
Η πριγκήπισσα Ευρώπη του κρητικού μύθου παριστάνεται, ημίγυμνη, γυμνοστηθη, με βραχιόλια στους βραχίονες, εν μέσω κοσμηματος περιδεραίου, καθισμένη στην μια πλευρά του ταύρο[**]-Δία. Με το ένα χέρι κρατά τον λαιμό της και με το άλλο κρατά το φόρεμά της, φουσκωμένο από τον άνεμο. Έχει το ένα πόδι σηκωμένο, για να μην αγγίζει το νερό…
Ο λευκός[***] ταύρος[**] που πετά επάνω από την θάλασσα, συνοδεύεται από ένα ζευγάρι Ερώτων. Ο ένας από τους Έρωτες προσπαθεί να τον κρατήσει από την ουρά, για να μην τον αφήσει να πραγματοποιήσει την απαγωγή. Ο άλλος, με έναν αναμμένο πυρσό, σύμβολο αγάπης (ο έρως είναι φάνης / φάρος), προηγείται του ζώου, οδηγώντας το στον δρόμο και ενθαρρύνοντάς τον, με χαμόγελο και με χειρονομία, να συνεχίσει…
Επάνω από την σκηνή της απαγωγής υπάρχει μια επιγραφή στα λατινικά:
IUSTIUS AEOLIAS ISSET AD USQUE DOMOS»,
που σημαίνει «Εάν η Ήρα είχε δει τον ταύρο[**] να κολυμπά, θα είχε περισσότερους λόγους να πάει στα δωμάτια του Αιόλου».
Αυτή η επιγραφή παραπέμπει σε ένα γεγονός, που υπάρχει στην «Αινειάδα» του Βιργίλιου (1ος αιώνας π.Χ.).
Βάσει αυτού η Ήρα, σύζυγος του Διός, επισκέπτεται τις αίθουσες του ταμία των ανέμων, Αιόλου[*], ζητώντας του να σηκώσει θύελλα, ώστε να ναυαγήσει ο Αινείας, που βρισκόταν στην θάλασσα με τον στόλο του. Έτσι ήθελε να εκδικηθεί την απιστία του συζύγου της, ο οποίος την ίδια στιγμή βρισκόταν επίσης στο νερό, με την μορφή ταύρου[**].
Ένα άλλο ψηφιδωτό (παραπάνω εικόνα), εικονίζει τον επίσης αρχαίο ελληνικό μύθο του Βελλερεφόντη της Κορίνθου - τον οποίο όμως δεν αναφέρει ο Βιργίλιος… Εν μέσω λαβυρινθο-κυματο-μαιάνδρων, διονυσιακών καρδιών, φυτών τριγώνων, σταυρών, και ηλιογαμμαδίων (αποτροπαϊκών συμβόλων), καβαλά τον λευκό[***] Πήγασο και σκοτώνει την Χίμαιρα με ένα δόρυ (ως... άη Γιώργης ή άη Δημήτρης), περικυκλωμένος από 4 θαλάσσια πλάσματα ή δελφίνια. Η εικόνα πλαισιώνεται από 4 στρογγυλά μετάλλια, τα οποία περιέχουν παραστάσεις-προτομές των 4 εποχών (δημιουργήματα του Αιόλου[*]).
Διότι και ο Βελλερεφόντης έχει σχέση και με λευκό ταύρο[**] και με τον Αίολο[*]: Ο μάντης Πολύειδος του έδωσε οδηγίες για να αντιμετωπίσει την Χίμαιρα στην Καρία. Του είπε ότι χρειαζόταν ένα πανίσχυρο άγριο πτερωτό άλογο (τον Πήγασο). Αυτό θα μπορούσε να το αποκτήσει μόνον εάν κοιμόταν μια νύχτα στον ναό της θεάς Αθηνάς! Και το έκανε. Τότε θεά του παρουσιάσθηκε, έβαλε δίπλα του ένα χρυσό πέταλο ή χαλινάρι και του είπε «Κοιμήσου πρίγκηπα του Οίκου του Αιόλου[*], πάρε αυτό το πέταλο και δείξε το στον δαμαστή πατέρα σου, όταν του θυσιάζεις έναν λευκό ταύρο[**]». Ο Βελλεροφόντης προσπάθησε να πλησιάσει τον Πήγασο την ώρα που έπινε νερό σε μια πηγή. Ο Πολύειδος του έδειξε την πηγή: Την Πυρήνη στην ακρόπολη της Κορίνθου! Κατ’ άλλους, του έφερε τον ταύρο[**] η ίδια η θεά Αθηνά και μάλιστα δαμασμένο από τον πατέρα του Ποσειδώνα! Ο Βελλεροφόντης ανέβηκε στην ράχη του Πηγάσου και έσπευσε αμέσως να συναντήσει την Χίμαιρα για να την αντιμετωπίσει…[1] Έτσι μυθογράφηκε η είσοδος των Κορινθίων στην Μικρά Ασία…
Τέλος, στην οικία υπάρχει και ζωγραφική σε τοίχο, με θέμα τρεις Νύμφες, σε δωμάτιο που πιστεύεται ότι ήταν αρχαίο ιερό.
Οι μαρμάρινες προτομές από το αρχαίο ιερό, οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου και τα ταφικά αντικείμενα του μαυσωλείου σώζονται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Όλο αυτό προϋποθέτει γνώση της ελληνικής μυθολογίας και της λατινικής γλώσσας, αλλά και του έργου του Βιργίλιου… Άρα οι ένοικοι της επαύλεως ήταν καλλιεργημένοι άνθρωποι, που είχαν εξοικείωση με την ελληνική και ρωμαϊκή λογοτεχνία και μυθολογία…
Ευρέθησαν και διάφορα άλλα αρχαία αξιόλογα αντικείμενα:
- Δύο μαρμάρινες προτομές (βρέθηκαν στο κελλάρι) του 2ου αιώνα - έργα από την Ελλάδα (λένε Ανατολική Μεσόγειο). Ίσως πατέρας και γιος που κατείχαν διαδοχικά την βίλα. Ίσως ο αυτοκράτωρ Πέρτιναξ[2] (κυβερνήτης Βρετανίας πριν γίνει αυτοκράτωρ) και ο πατέρας του Publius Helvius Successus. Ίσως ήταν η εξοχική κατοικία του κυβερνήτη!
- ένα καμέο, που απεικονίζει την πτερωτή Νίκη να κρατά μια ασπίδα μπροστά από έναν θώρακα, που είναι μέρος ενός τροπαίου. Ένα από τα καλύτερα που έχουν βρεθεί ποτέ στην Βρετανία! Είναι φτιαγμένο από καρνέλιο λίθο. Ίσως η επίσημη σφραγίδα του Περτίνακος…
Στις αρχές του 4ου αιώνα δυτικά της επαύλεως κτίσθηκε ένα μαυσωλείο. Αποτελούνταν από ένα κεντρικό δωμάτιο με διάδρομο εισόδου γύρω του. Ομοιάζει με γαλλο-ρωμαϊκό ναό. Σε έναν λάκκο, στο κεντρικό δωμάτιο, βρέθηκαν δύο μολύβδινα φέρετρα, που περιείχαν τους σκελετούς ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Και πολυάριθμα κτερίσματα, μεταξύ των οποίων ένα χάλκινο αγγείο, τέσσερα υάλινα μπουκάλια, δύο μαχαίρια, δύο κουτάλια και ένας πίνακας επιτραπέζιου παιγνιδιού, με 30 υάλινα κομμάτια (πούλια)!
Την ίδια εποχή χτίστηκε δίπλα στην βίλα και ένας σιτοβολώνας (24,4 × 10,7 μ., ένας από τους μεγαλύτερους στην Βρετανία). Η κατασκευή είχε ένα υπερυψωμένο δάπεδο, για να επιτρέπει στον αέρα να κυκλοφορεί από κάτω!
Το αρχικό ύψος του υπογείου δωματίου έφτανε τα 2,43 μ.
Αναπαράστη της αρχαίας επαύλεως του Κεντ.
Γύρω στο 350, στην τραπεζαρία προστέθηκε αψίδα (διαστάσεων 6,25 × 4,88 μ.) και διακοσμήθηκε με ψηφιδωτό.
Γύρω στο 360/370 οι ιδιοκτήτες φαίνεται να εκχριστιανίστηκαν. Ένα δωμάτιο μετετράπη σε χριστιανικό παρεκκλήσι με τοιχογραφίες με χριστιανικά μοτίβα… Το ρωμαιοχριστιανικό παρεκκλήσι, παρουσιάζει μερικά από τα πρώτα στοιχεία του χριστιανισμού στην Βρετανία, αγιογραφίες αγίων και χριστόγραμμα!...
«Η χριστιανική οικιακή εκκλησία είναι μια μοναδική ανακάλυψη για την Ρωμαϊκή Βρετανία. οι τοιχογραφίες της είναι διεθνούς σημασίας για την χριστιανική ιστορία. Όχι μόνο παρέχουν μερικές από τις αρχαιότερες ενδείξεις της παρουσίας του χριστιανισμού στην Βρετανία, αλλά είναι επίσης ουσιαστικά μοναδικές στο είδος τους! Οι πλησιέστερες παράλληλες βρίσκονται σε μια οικιακή εκκλησία στην αρχαία μακεδονική ελληνική πόλη Δούρα – Ευρωπό, στην Συρία».[3]
Η βίλα υπήρχε μέχρι το 400 μ.Χ. περίπου. Κατεστράφη από πυρκαγιά και δεν ξανακτίσθηκε ποτέ...
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Fulford Μ. «Lullingstone Roman Villa Kent», εκδ. English Heritage, 2004.
- Meates W. G. «Η ρωμαϊκή βίλα στο Lullingstone, Kent», Kent Archaeological Society, Λονδίνο 1987 και β΄τόμος 1979.
- Neal D. S. «Lullingstone, Roman Villa», Λονδίνο, 1998.
[1] ΠΗΓΗ: Παυσανίας «Ελλ. περ.», 2.7.4. Απολλ, 2.7.4. Kerenyi 1959.
[2] Ο Publius Helvius Pertinax (126 – 193 μ.Χ.) ήταν υιός απελεύθερου από την Λιγουρία. Αρχικώς ήταν διδάσκαλος.
[3] ΠΗΓΗ: English Heritage, ο οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την συντήρηση του χώρου.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου