Τα αρχαία αριστουργήματα της ελληνικής αργυροχρυσοχοΐας δείχνουν ότι οι μεταλλοτεχνίτες εγνώριζαν άριστα την δόλωση του χρυσού

  Της Μαρίας Παπαθανασίου(*), ομοτίμου καθηγήτριας Ιστορίας των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Μαθηματικών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Υπήρχε διαδεδομένη η πίστη ότι όποιος κατείχε την φιλοσοφική λίθο μπορούσε να μετατρέψει τα αγενή μέταλλα σε ευγενή, δηλ. σε άργυρο και σε χρυσό.

Τα αριστουργήματα της ελληνικής αργυροχρυσοχοΐας από τα βάθη των χιλιετιών δείχνουν ότι οι μεταλλοτεχνίτες γνώριζαν άριστα την δόλωση του χρυσού, δηλαδή το ανακάτεμα με άλλα μέταλλα σε σωστές αναλογίες για να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα καθώς και την τεχνική της επιχρύσωσης και της επαργύρωσης.

Οι φιλόσοφοι υιοθετούν τις πρακτικές των χρυσοτεχνιτών και με γνώμονα το αξίωμα της συμπαθείας των μερών του κόσμου, όπως παραδίδει η Στωική Φιλοσοφία, επιδιώκουν να φτάσουν στην αθανασία έχοντας κάνει μέρος του εαυτού τους χρυσό – αθάνατο.

Όπως ο χρυσός δεν οξειδώνεται, ο πρακτικός φιλόσοφος κατ’ αναλογία, κρατώντας την φιλοσοφική λίθο συμβολικά κρατά τον κόσμο στα χέρια του και εισέρχεται στην αθανασία.

Διότι η φιλοσοφία δεν είναι τίποτα άλλο από το να προσπαθείς να ομοιάσεις στο Θείον, όσο αυτό είναι δυνατόν στον άνθρωπο, όπως μας παραδίδει ο Στέφανος ο Αλεξανδρεύς.

(*) Η κ. Μ. Παπαθανασίου είναι ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Μαθηματικών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), με γνωστικό αντικείμενο την Ιστορία των Θετικών Επιστημών. Εσπούδασε στο Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ και κατόπιν στο Τμήμα Μαθηματικών. Διδάκτωρ Μαθηματικών Επιστημών, με διδακτορική διατριβή «Κοσμολογικαί και κοσμογονικαί αντιλήψεις εις την Ελλάδα κατά την Β’ χιλιετηρίδα π.Χ.». Είναι επίσης πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ. Διδάκτωρ Βυζαντινολογίας του Πανεπιστημίου Humboldt (Βερολίνο), με διδακτορική διατριβή «Stephanos von Alexandreia und sein alchemistisches Werk». Εργάσθηκε ως αστρονόμος στο Ιδρυμα Ευγενίδου (1971-1982), όπου υπήρξε μαθήτρια και στενή συνεργάτις του αστρονόμου Κ. Χασάπη έως το τέλος της ζωής του το 1972. Τα έτη 1982 – 2013 εργάσθηκε ως μέλος ΔΕΠ στο Τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ (1982-2013). Οι έρευνες και οι δημοσιεύσεις της αφορούν στην αρχαία ελληνική φυσική φιλοσοφία (ιδιαιτέρως την Ορφική), τις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία, την αστρονομία και αρχαιοαστρονομία, την πρώιμη χημεία, τις απόκρυφες επιστήμες στην αρχαιότητα και την βυζαντινή εποχή. Στο πλαίσιο των επιστημονικών ερευνών της έχει δώσει διαλέξεις ως προσκεκλημένη ομιλήτρια σε επιστημονικά σεμινάρια σε ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

ΠΗΓΗ: Ομιλία της  Μαρίας Παπαθανασίου(*) – Φρυκτωρίες, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.