Ο «ακοίμητος φρουρός» του Τύμβου Καστά
Δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία πως ο Λέων της Αμφιπόλεως υπήρξε ο «ακοίμητος φρουρός» του Τύμβου Καστά στην αρχαία Αμφίπολη που αποκαλύπτεται, μέρα τη μέρα, από τη σκαπάνη των αρχαιολόγων.
Αρτιμελής και υπερήφανος, ο Λέων παρακολουθεί τις εργασίες. Εάν μπορούσε να μας απευθύνει τον λόγο, θα μας περιέγραφε την τιτάνια προσπάθεια που καταβαλλόταν, πριν από μία 75ετία περίπου, για τη δική του αναστήλωση.
Διότι, όπως γράψαμε, σημαντικές προσωπικότητες εργάστηκαν για να εξασφαλίσουν τα μέσα, αλλά την αναστήλωση ανέλαβε ένας και μόνον άνθρωπος, ο Αθηναίος γλύπτης και τότε διευθυντής του Γλυπτικού Εργαστηρίου του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Ανδρέας Ν. Παναγιωτάκης (1883-1957).
Τεμάχιο από την κεφαλή του λέοντα όπως είχε εναποτεθεί στον χώρο της αναστήλωσης.
Η αναστήλωση του γιγαντιαίου μνημείου υπήρξε επίτευγμα για την εποχή που πραγματοποιήθηκε. Ο υποδιευθυντής της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής Oscar Broneer (1894-1992) που ανέλαβε την ευθύνη, βρήκε τον καλύτερο σύμμαχο στο πρόσωπο του γλύπτη Ανδρ. Παναγιωτάκη.
Τον Αύγουστο 1936, αφού επισκέφθηκε την Αμφίπολη και απέρριψε την πρόταση να δημιουργηθεί μια μακέτα δύο έως δυόμισι μέτρα, ο καλλιτέχνης άρχισε να συμπληρώνει με πηλό τα κομμάτια που έλειπαν. Χρησιμοποιούσε ως βάση τα δώδεκα ογκώδη τεμάχια που διέθετε για να δημιουργήσει ένα πρόπλασμα σε φυσικό μέγεθος.
Μέχρι τελευταία ώρα εντοπίζονταν τεμάχια, όπως συνέβη με τη σιαγόνα του Λέοντος, την οποία βρήκε χωρικός σε λόφο κοντά στο μνημείο. Ανέκδοτες φωτογραφίες του προπλάσματος παραδίδουμε σήμερα στη δημοσιότητα.
Άποψη του χώρου κατά το πέρας των εργασιών.
Στη συνέχεια, το πρόπλασμα αυτό, χρησιμοποιήθηκε ως υπόδειγμα για την ευχερέστερη αναστήλωση των μεγάλων σε όγκο και βαρύτατων μαρμάρινων τεμαχίων.
Το γύψινο πρόπλασμα σε στέγαστρο που φτιάχτηκε επί τόπου και για τις ανάγκες της αναστήλωσης. Μπροστά με τη λευκή ποδιά ο γλύπτης Α. Παναγιωτάκης.
Σύμφωνα με όσα δήλωνε ο Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, τότε διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου των Αθηνών, ο Παναγιωτάκης με «κίνδυνο της υγείας και αυτής της ζωής, εργασθείς πολλάκις υπό τας χειρίστας καιρικάς συνθήκας, συνετέλεσεν έργον τιμών τα μέγιστα την σύγχρονον Ελλάδα».
Από τον Μάιο του 1937 ο Παναγιωτάκης άρχισε επί τόπου να κατασκευάζει τη βάση πάνω στην οποία έγινε η τοποθέτηση των μαρμάρινων τεμαχίων.
Αύγουστος 1937: Οι οπίσθιοι πόδες του Λέοντος και ο γλύπτης Α. Παναγιωτάκης.
Χρειάστηκαν μήνες σκληρής και κοπιώδους εργασίας, επιστράτευση μηχανικών μέσων και εθελοντών και δημιουργία πρόχειρης σιδηροδρομικής γραμμής για τις μεταφορές.
Όταν ανέθεταν την αναστήλωση του Λέοντος στον Ανδρ. Παναγιωτάκη, ο τελευταίος είχε να επιδείξει τριακονταετή προϋπηρεσία στις ανιδρύσεις μαρμάρινων και χάλκινων αγαλμάτων του Εθνικού Μουσείου.
Γόνος προεπαναστατικής οικογένειας των Αθηνών, ο Ανδρ. Παναγιωτάκης αφιέρωσε τη ζωή του στην τέχνη του και επιμελήθηκε σπουδαιότατων ευρημάτων. Από το χάλκινο άγαλμα του Διός ή Ποσειδώνος, τον Έφηβο των Αντικυθήρων, τον Κούρο της Φοινικιάς και τον Ιππέα του Αρτεμισίου, που βρίσκονται στην Αθήνα, μέχρι τον Ερμή του Πραξιτέλους και τη Νίκη, που βρίσκονται στην Ολυμπία.
Ο Λέων στην τελική φάση και ο γλύπτης καθισμένος στη βάση του.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών.
Όσο προοδεύουν οι εργασίες των αρχαιολόγων και των πάσης φύσεως επιστημονικών συνεργατών τους, ολοένα και περισσότερο αποκαλύπτεται η εμβληματική παρουσία του Λέοντος της Αμφιπόλεως, ο οποίος κοσμούσε την κορυφή του Τύμβου.
Γοητευτικά σενάρια ξετυλίγονται, ιστορικά τεκμήρια ξαναδιαβάζονται και ερμηνεύονται, ποικίλες απόψεις κατατίθενται. Το ίδιο συμβαίνει τα τελευταία περίπου ογδόντα χρόνια.
Από τότε που παρέδωσε ολοζώντανο στην αιωνιότητα ο Ανδρ. Παναγιωτάκης τον Λέοντα της Αμφιπόλεως, για να υπενθυμίζει, με τους σιωπηλούς βρυχηθμούς του τον τόπο των ένδοξων Μακεδόνων, τον οποίο θα λαμπρύνει ακόμη περισσότερο το μνημείο που έρχεται στο φως.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών.
Το γύψινο πρόπλασμα.
Πηγή: mikros-romios.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου