Αντιψυκτικό ηλιακού θερμοσίφωνα – ο σιωπηλός δολοφόνος

Μοιραία προχειρότητα

Ένα στοιχείο της εγκατάστασης ηλιακού θερμοσίφωνα (ή άλλου ηλιοθερμικού συστήματος) στο οποίο δεν δίνεται συχνά η πρέπουσα σημασία, είναι το αντιψυκτικό υγρό στο κλειστό κύκλωμα.

Η επιλογή του αντιψυκτικού γίνεται πολλές φορές πρόχειρα και είναι πιο πιθανό η αγορά του να γίνει από ένα π.χ. χρωματοπωλείο ή μάντρα δομικών υλικών, παρά από εξειδικευμένο κατάστημα ειδών θέρμανσης, πράγμα που όπως θα δούμε παρακάτω μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνο, και δεν θα ρισκάραμε σε καμία περίπτωση αν γνωρίζαμε τις συνέπειες του.

Στα μη εξειδικευμένα καταστήματα, μπορεί να βρει κανείς αντιψυκτικά υγρά εντελώς ακατάλληλα για χρήση με ηλιακούς θερμοσίφωνες, όπως σκευάσματα με βάση την αιθυλαινογλυκόλη, χημική ουσία ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία του ανθρώπου (σύμφωνα με το δελτίο ασφάλειας υλικού MSDS) και χρησιμοποιείται στην παραγωγή αντιψυκτικού για αυτοκίνητα και μηχανές εσωτερικής καύσης.

Η αιθυλαινογλυκόλη είναι φθηνή (<1€ / lt) και πολλές φορές πωλείται σαν αντιψυκτικό για ηλιακό θερμοσίφωνα, ακόμη και επίσημα από χημικές βιομηχανίες οι οποίες προφανώς λόγω άγνοιας περί των μηχανολογικών θεμάτων και κανονισμών συστήνουν την χρήση της αιθυλαινογλυκόλης σαν αντιψυκτικό για ηλιακούς θερμοσίφωνες.

Ηλιακός θερμοσίφωνας και προδιαγραφή καταλληλότητας τροφίμων

Μια χαλασμένη μπαταρία κουζίνας με διαρροή από το ζεστό στο κρύο αρκεί για να διαρρεύσει νερό από τον ηλιακό μας θερμοσίφωνα στο ποτήρι που πίνουμε.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι ηλιακοί θερμοσίφωνες πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς και τις οδηγίες καταλληλότητας τροφίμων, και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο γίνεται επισμάλτωση στους ηλιακούς θερμοσίφωνες αν δεν είναι ανοξείδωτοι.

Το αντιψυκτικό υγρό βεβαίως δεν βρίσκεται στο νερό χρήσης του ηλιακού θερμοσίφωνα, αλλά στο κλειστό κύκλωμα, και έτσι δεν κινδυνεύουμε να πιούμε νερό με επικίνδυνο αντιψυκτικό.

Αυτό όμως συμβαίνει όσο ο ηλιακός μας είναι καινούργιος και δεν εμφανίζει πουθενά διαρροή.

Διότι με την πάροδο των ετών και την έλλειψη συντήρησης, δεν είναι καθόλου απίθανο ένας παλιός ηλιακός να εμφανίσει διαρροή από το κλειστό στο ανοικτό κύκλωμα και το νερό του ηλιακού να γεμίσει με αντιψυκτικό σε επικίνδυνες συγκεντρώσεις.

Η αιθυλαινογλυκόλη

Αν όλα τα παραπάνω τραγικά συμβούν, ο χρήστης του ηλιακού κινδυνεύει να πιει αιθυλαινογλυκόλη.

Η αιθυλαινογλυκόλη είναι χημική ουσία σε υγρή μορφή με ευχάριστη γεύση και οσμή, πίνεται μονορούφι, προκαλεί ευφορία και ευθύνεται για περίπου 60 θανάτους τον χρόνο μόνο στις ΗΠΑ.

MSDS Αιθυνελογλυκόλης by aenaos sa

Η θανατηφόρος δόση είναι περίπου 100ml (το 1/3 από ένα ποτήρι)  

Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από αιθυλαινογλυκόλη είναι:

• Σε διάστημα από 30 λεπτά της ώρας μέχρι και 12 ώρες οι ασθενείς παρουσιάζουν νευρολογικά προβλήματα, παραισθήσεις, σύγχυση, αποχαύνωση, μέθη τα οποία μπορούν να εξελιχθούν σε αποπληξία ή κώμα.
• Σε διάστημα από 12 έως 24 ώρες οι ασθενείς παρουσιάζουν καρδιοαναπνευστικές διαταραχές και οσφυαλγία.
• Στο επόμενο στάδιο οι ασθενείς παρουσιάζουν διαταραχές στο ουροποιητικό τους σύστημα, οξεία νεφρική ανεπάρκεια, λευκωματουρία, οξαλουρία, μικροσκοπική αιματουρία και άλλες πολύ σοβαρές επιπλοκές οι οποίες καταλήγουν στον θάνατο.

Η άγνοια είναι κακός σύμβουλος

Όπως αναφέρθηκε ήδη, η αιθυλαινογλυκόλη είναι υλικό φθηνό (τιμή < 1€ / lt) σε αντίθεση με την πολυπροπυλαινογλυκόλη που είναι υλικό ακριβό (τιμή > 5€ / lt)

Ειδικά στην σημερινή εποχή με τις πολιτικό-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας, είναι φυσικό ο μέσος «έμπορος ειδών θέρμανσης» στον οποίο οι «ειδικοί» προτείνουν δύο εναλλακτικές επιλογές, μία με 1€ / lt και μία με 5€ / lt να επιλέγει την πρώτη επιλογή αφού ούτε ο ίδιος ούτε ο παραγωγός των υλικών δεν γνωρίζουν τους κανονισμούς και τις προδιαγραφές των ηλιακών θερμοσιφώνων.

Έτσι, ο «έμπορος ειδών θέρμανσης» μπορεί άθελα του να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην οικογένεια που θα τον εμπιστευθεί.

Συμπεράσματα

Ο Αριστοτέλης κάποτε έγραψε «Επιλογή και όχι τύχη καθορίζει το πεπρωμένο σου» και από όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω θα πρέπει να έγινε φανερή η σπουδαιότητα της επιλογής του αντιψυκτικού υγρού που θα χρησιμοποιηθεί σε μια ηλιακή εγκατάσταση θέρμανσης νερού χρήσης.

Οι σοβαροί κίνδυνοι υγείας που διατρέχουμε επιβάλλουν να είμαστε αυστηροί στην επιλογή και τον έλεγχο του αντιψυκτικού υγρού που θα χρησιμοποιθήσουμε στην εγκατάσταση μας.

Όλα τα χημικά υλικά συνοδεύονται υποχρεωτικά από δελτία ελέγχου ασφάλειας που ονομάζονται MSDS και δεν είναι καθόλου υπερβολή να ζητάμε να δούμε και να διαβάσουμε το MSDS του αντιψυκτικού που θα χρησιμοποιήσουμε στην εγκατάσταση μας.

Γρηγόρης Μοναχός

Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ.

aenaos-sa.gr