Οι «ζυγαριές της ψυχής». Γιατί οι αρχαίοι μέτραγαν «τι ψυχή θα παραδώσουν».

Οι χρυσοί ανάγλυφοι δίσκοι που τοποθετούνταν στον τάφο του νεκρού για να μετρήσουν το βάρος της ψυχής, ανάλογα με τις πράξεις του... 

O μεξικανός σκηνοθέτης Αλεχάνδρο Γκονζάλες Ιναρίτου στην  ομώνυμη ταινία του, επιχείρησε να μας πείσει ότι η ψυχή ζυγίζει 21 γραμμάρια, όσο και το βάρος που χάνει το σώμα αμέσως μετά τον θάνατο. Φαίνεται όμως ότι και οι αρχαίοι Έλληνες είχαν την ίδια αντίληψη. Πίστευαν πως κάθε ψυχή, ανάλογα με τις πράξεις της, αποκτά και διαφορετικό βάρος. Και για να της δώσουν την θέση που της άξιζε στον Κάτω Κόσμο, πρώτα έπρεπε να την ζυγίσουν. Ακριβώς αυτό τον ρόλο έχουν οι ζυγοί ψυχοστασίας που βρέθηκαν στους ταφικούς περιβόλους των πολύχρυσων Μυκηνών, του μυθικού βασιλείου του Αγαμέμνονα.

Λεπτεπίλεπτες και κατασκευασμένες από χρυσό είναι οι ζυγαριές του 16ου αιώνα π.Χ. που σήμερα εκτίθενται  στο Εθνικό Αρχαιολογικό μουσείο και οι οποίες αποκλείεται να χρησιμοποιούνταν για εμπορικούς σκοπούς. Αν παρατηρήσει κάποιος στα μικρά τους δισκάκια είναι χαραγμένες πεταλούδες με χάντρες στα φτερά τους ή λουλούδια με έξι πέταλα και θεωρούνται εξαίρετα δείγματα της υψηλής τεχνικής που είχε αναπτυχθεί στην πόλη που ίδρυσε ο Περσέας και πήρε το όνομά του. Η πεταλούδα στην ελληνική γλώσσα λέγεται ψυχή και συχνά μάλιστα χρησιμοποιείται για να απεικονίσει την ανθρώπινη ψυχή. Οι χρυσές ζυγαριές έμπαιναν στον τάφο του επιφανούς νεκρού για να ζυγίσουν την ψυχή του. Το θέμα είναι πως γινόταν η ψυχοστασία, καθώς η διαδικασία είναι γνωστή ήδη από τους Αιγυπτίους .

Στις τοιχογραφίες των αιγυπτιακών τάφων αλλά και στο Βιβλίο των Νεκρών, φαίνεται αμέσως μετά τον θάνατο η ψυχή κάθε αποθανόντος, να ζυγίζεται παρουσία του βασιλέως των νεκρών. Στην κορυφή της ζυγαριάς δεσπόζει το κεφάλι της θεάς Μάατ που σχετιζόταν με την τάξη και την αλήθεια. Το φτερό, σύμβολο της θεάς, καταλάμβανε τον έναν δίσκο και η καρδιά του νεκρού τον άλλον. Από την άλλη ο θεός της σοφίας και της γραφής Θωθ σημείωνε το αποτέλεσμα που έκρινε και την ευδαιμονία της ψυχής. Στον ελληνικό κόσμο, τουλάχιστον σύμφωνα με τον Όμηρο, πιστεύεται πως οι ζυγοί ψυχοστασίας είχαν και έναν διαφορετικό ρόλο. Στη χρυσή ζυγαριά του Διός τοποθετούνταν τα είδωλα ή οι κήρες – οι θανατικές μοίρες- των ανθρώπων και το αποτέλεσμα έκρινε ποιος θα έχανε τη ζωή του κατά την διάρκεια της μάχης.

Οι χρυσοί ανάγλυφοι δίσκοι που τοποθετούνταν στον τάφο του νεκρού για να μετρήσουν το βάρος της ψυχής, ανάλογα με τις πράξεις του... 

Η ψυχοστασία έχει περάσει και σε τραγωδίες του Αισχύλου, στην οποία η θεά Θέτις και η Ηώς ζύγιζαν τις ζωές των παιδιών τους. Επίσης και στη χριστιανική θρησκεία έχει περάσει η δοξασία της ψυχοστασίας, σύμφωνα με την οποία ο Αρχάγγελος Μιχαήλ κρατά ζυγαριά στην οποία ζυγίζονται οι ψυχές των νεκρών, ενώ ο διάβολος καραδοκεί για το αποτέλεσμα....