Η μόνη σωζόμενη αρχαία εικόνα του Φάρου της Αλεξάνδρειας!

Σε αυτό το αρχαίο μωσαϊκό έργο τέχνης, εικονίζεται ο περίφημος Φάρος της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. 

Το μωσαϊκό χρονολογείται από την προ-βυζαντινή περίοδο. 
Το σπάνιο αυτό μωσαϊκό του Φάρου της Αλεξάνδρειας, είναι η μόνη εικόνα, που απεικονίζει το σχήμα του!

Το μωσαϊκό ευρέθη στην αρχαία ελληνική πόλη Ολβία – μια από τις πολλές αρχαίες ελληνικές πόλεις που έφεραν αυτό το όνομα – της Κυρηναϊκής, νυν Κάστρο - Qasr Libya, στην έκταση της Λιβύης. 

Η πόλις ιδρύθηκε από τους Έλληνες τουλάχιστον από τον 4ο αιώνα π.Χ. 
H αρχαία ελληνική Ολβία είναι σήμερα μια μικρή πόλη στην βόρειο Λιβύη, περίπου 66 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Bayda.

Ο Φάρος αυτός, ήταν ένας γιγαντιαίος φάρος, και θεωρείται ακόμη ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου. 

Οι πέτρες και το δομικό υλικό του εξακολουθούν να ευρίσκονται στο ανατολικό λιμάνι της Αλεξανδρείας… 

Η Ακρόπολις του Qaitbay εκτίσθη από τα ερείπιά του…
Η πόλις Ολβία επλήγη επίσης έντονα από τις επιθέσεις των Βανδάλων και των Νουμιδίων, οι οποίοι κατέλαβαν τμήματα της Βόρειας Αφρικής, κατά το β΄ μισό του 5ου αιώνα μ.Χ. και το α΄ τέταρτο του 6ου αιώνα μ.Χ.

Αργότερα, ο αυτοκράτωρ του Βυζαντίου, Ιουστινιανός, αποκατέστησε τις πληγές της και την ονόμασε «Θεοδωριάδα», από την σύζυγό του, Θεοδώρα, η οποία μεγάλωσε στην γειτονική πόλη Απολλωνία. 

Δύο ψηφιδωτά στην ανατολική εκκλησία μαρτυρούν την ημερομηνία επανασύστασης της πόλεως: 539 μ.Χ.
Τα αρχαία ερείπια της Ολβίας ανασκάφηκαν μόλις την δεκαετία του 1950. 

Η βυζαντινή πόλις έχει ανασκαφεί εν μέρει, και έχουν εντοπισθεί δύο βασιλικές: Η δυτική και η ανατολική. 
Η ανατολική έχει γίνει διάσημη για τα υπέροχα ψηφιδωτά, που ανασκάφηκαν εκεί. 
Η πόλις έκανε ένα μουσείο με αυτά τα 50 ψηφιδωτά της βυζαντινής της περιόδου. Το «Βυζαντινό Μωσαϊκό Μουσείο» άνοιξε το 1972. 

Οι ανασκαφείς ήταν σίγουροι ότι υπήρχαν περισσότερες εκκλησίες στην περιοχή, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν ανασκαφεί…
Το μωσαϊκό εικονίζει έναν άνδρα-γίγαντα-Ήλιο επί του κατόπτρου του, στην κορυφή του κτηρίου του φάρου, ο οποίος είναι σε συνεργασία και συνεννόηση με έναν άλλον «φαροφύλακα», σε παρακείμενη φαροικία. 

Ο φαροφύλακας-Ήλιος μπήγει το σπαθί του στο κάτοπτρο.
 Ίσως έτσι ολοκληρώνει ένα κύκλωμα, και… ανάβει ο φάρος.
Διότι πουθενά δεν αναφέρεται καπνός ή φωτιά να εξέρχεται από τον φάρο.

Άρα, λοιπόν, τι έκαιγε αυτός ο φάρος, και έλαμπε;

 Τελικά τι έκαιγε ο Φάρος της Αλεξάνδρειας και φώτιζε, αφού… δεν έβγαινε καπνός;

Του Γιώργου Λεκάκη

arxeion-politismou.gr