Ήταν η ιερότερη και αρχαιότερη πόλη των Αρκάδων. Ήταν μια πόλη γεμάτη φως. Άλλωστε βρίσκεται στο όρος Λυκαιο (λεγόταν και Όλυμπος), που σημαίνει << φωτεινό>> και δεσπόζει στον Πελοποννησιακό χώρο προσφέροντας μοναδική θέα.
Ιδρύθηκε από τον μυθικό βασιλιά Λυκαωνα γιο του Πελασγού και της νύμφης Κυλλήνης. Ο Πελασγός βγήκε από τη γη και είναι ο πρώτος άνθρωπος , γενάρχης των ανθρώπων.
Σύμφωνα με τις παραδόσεις η πόλη εθεωρείτο σαν η αρχαιότερη στην ηπειρωτική γη και στα νησιά. Τη Λυκοσουρα επισκέφτηκε ο Παυσανίας και μάλιστα έγραψε ότι είναι η πρώτηπόλη που είδε ο Ήλιος. Συγκεκριμένα έγραψε:
“Από όλες τις πόλεις που εμφάνισε η γη στην ήπειρο και στα νησιά , η Λυκοσουρα είναι η αρχαιότερη και αυτή είδε πρώτη ο Ήλιος, από αυτή δε εδώ έχουν μάθει οι άλλοι άνθρωποι να φτιάχνουν πόλεις”.
Είναι δηλαδή η πρώτη πόλη του κόσμου μας.
Ενδείξεις και αναφορές σε αρχαία ελληνικά κείμενα, συγκεκριμένα από τους: Πλούταρχος, Οβίδιος, Δημόκριτος, Αναξαγόρας, στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου, o Στέφανος Βυζάντιος, ο Ευστάθιος εκκλησιαστικός συγγραφέας και φιλόσοφος, το λεξικό του Σουιδα και το λεξικό του Ησύχιου Αλεξανδρεως μας λένε ότι: κάποτε η Σελήνη δεν υπήρχε στον ουρανό και μάλιστα για να δηλώσουν την πανάρχαια εποχή που ιδρύθηκε η Λυκοσουρα, λένε ότι ιδρύθηκε τότε που δεν υπήρχε Σελήνη στο ουρανό. Γενικά τους αρχαίους Αρκάδες τους αποκαλούσαν << προσεληνους η προσεληναιους>>, επειδή υπήρξαν στην περιοχή αυτή πριν εμφανιστεί η Σελήνη στο ουρανό.Σήμερα μερικοίεπιστήμονες πιστεύουν και έχουν αποδείξεις ότι η Σελήνη είναι ένα σκάφος.
Σύμφωνα με τον Παυσανία , πριν τον Λυκαωνα και την ίδρυση της Λυκοσουρας, οι άνθρωποι ζούσαν στην ύπαιθρο και σε σπήλαια και ο πατέρας του Λυκαωνα ο Πελασγός, τους εμαθε να φτιάχνου καλύβες και να φορανε δέρματα ζώων ως ρούχα. Ο Λυκαωνας κατάστησε τη Λυκοσουρα έδρα των βασιλέων της Αρκαδίας. Από το 370 π.Χ οι Λυκοσουροι μετοίκισαν στην Μεγάλη Πόλη (Μεγαλόπολη). Έπειτα αποστατούν από την Μεγαλόπολη και επιστρέφουν παλι στην πόλη τους και καταφεύγουν στο ιερό της Δέσποινας. Οι υπόλοιποι Αρκάδες σεβόμενοι το ιερο της Δέσποινας δεν τους τιμώρησαν και τους άφησαν να παραμείνουν στην πολη τους.
Η αρχαία πόλη είναι κτισμένη σε λοφο κοντα στο σημερινό χωριο Λυκοσουρα. Σήμερα σώζονται ελάχιστα λείψανα του τείχους της ακρόπολης του 4ου και 5ου αι. π.Χ.
Η θέση της πόλης είναι προνομιακή και δείχνει ότι δεν επιλέχτηκε τυχαία από τον ιδρυτή της Λυκαωνα. Παρείχε στους κατοίκους της ένα πολύ καλο κλιμα και προστασία από το βορια. Ηταν κοντα στον καμπο που προσφερόταν να θρέψη τους κατοίκους της, αλλα το κυριότερο ισως ηταν ότι μπορουσε να οργανωθεί αριστη άμυνα λογο του ανάγλυφου του εδάφους της περιοχής, αλλα και της θεας προς το λεκανοπέδιο της Μεγαλοπολεως , οπου θα ερχόταν και ο τυχον εχθρός.Το γεγονός ότι η Λυκοσουρα κτίστηκε τοσο παλια ( 10.000 – 8.000 π.χ) το βεβαιώνει το συνολο της πρωτόγονης αγροτικης λατρειας, με ιδιότητες θεων πρωταρχικού περιεχομένου, αρχέγονες παραστάσεις, ξόανα, λατρευτικό τυπικό κ.τ.λ..
Η αρχαια πολη είναι θαμμένη κατω από τα βατα , κατω από τα ποδια μας. Εδώ υπηρχε ένα συμπλεγμα ναων με σημαντικότερο το ιερο της Δέσποινας, το αλσος της Δέσποινας, λουτρα, βωμός, το ιερο και αγαλματα του Πανα, αγάλματα της Αθηνας, του Απόλλωνα, της Αφροδίτης, του πατέρας της Δεσποινα του Ιππιου Ποσειδώνα και το ιερο της Αθηνάς.
Το ιερο της Δεσποινας βρίσκεται ανατολικά στον λοφο Τερζη, ακριβώς στο σημείο που γυρίστηκε το πιο πάνω video. Η Δεσποινα γεννήθηκε στο Λυκαιο ορος όταν η Προολυμπια Δήμητρα περασε από εκει ψαχνοντας την κορης της Περσεφόνη. Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης της θεάς την είδε ο Προολυμπιος Ποσειδώνας και την ερωτεύτηκε.
Η Δημητρα για να αποφύγει τον Ποσειδώνα ο οποιος προκαλούσε παντοτε φασαρίες και ανακατωσούρες, μεταμορφώθηκε σε φοράδα, ο Ποσειδώνας καταλαβαίνοντας το τέχνασμα της, μεταμορφώθηκε σε άλογο. Από την ένωση των δυο θεων κοντα στο πόταμο Λάδωνα, γεννήθηκε μια κόρη που το όνομα της θεωρούνταν μυστικο.
Το αληθινό της όνομα το κατείχαν μονο οι μυημένοι. Ο Όμηρος αναφέρει ότι το ιδιαίτερο όνομα της ηταν Περσεφόνη και η Δέσποινα σε άλλες περιοχές λέγονταν Περσεφόνη.
Αν και κάποιοι την ταύτιζαν με την Κορη, αυτή η θεα με το ανομολόγητο ονομα, εξακολουθούσε να συγγενεύει με την αρχαία φύση της Άρτεμης.
Μεσα στο ιερο της Δέσποινας το δάπεδο στολίζονταν από ένα μωσαϊκό και μια ιερή ελαφίναπεριδιάβαινε σε αυτό το ιερο σαν σε ένα κηπο καταμεσής του δασους. Ο λαος την επικαλούνταν με τα προσωνυμία Άνασσα, Ποδνια η απλα Δέσποινα. Τη Δέσποινα ανέθρεψε ο Τιτάνας Άνυτος. Το αγαλμα της θεας που κατείχε αυτόν το ναο ειχε καθαρά ανθρωπινή μορφή. Το 1889 έγιναν ανασκαφές και ηρθε στο φως και ηρθε στο φως τα ερείπια του Δωρικού πρόστυλου και εξαστήλου ναού της Δέσποινας.
Συμφώνα με την περιγραφή του Παυσανία μεσα στον ναο υπήρχε το σύμπλεγμα της Δήμητρας μαζι με την Δέσποινα εργο του μεσσηνιου γλύπτη Δαμοφώντα. Τα διάφορα μέρη του ναου συγκοινωνούσαν με σιδερένιες πόρτες των οποίων οι χαραγές φαίνονται ακόμη στο κρηπίδωμα του δαπέδου. Μεσα στον ναο υπήρχαν τα αγάλματα Κουρητών και Κορυβαντων τα οποία όμως δεν αναφέρει ο Παυσανίας.
Την εποχή που ήρθε ο Παυσανίας δεν βρήκε πόλη αλλα ερείπια και ισως ελαχίστους κατοίκους, γι’ αυτό και περιορίζεται στην περιγραφή μνημείων.
Ο τόπος αυτός είναι παραφορτωμένος με δύναμη και εδώ πολλά είναι τα παράδοξα που συμβαίνουν. Όταν έβγαινε κάνεις από το ιερο συναντούσε στα δεξια ένα καθρέπτη στηριγμένο στο τοιχο. Όταν κοιτούσε μεσα δεν έβλεπε την μορφή του αλλά τα αγάλματα των θεών, πράγμα που συνέβαινε από την ανάλογη θέση του καθρέπτη.
Η πιο λαϊκή εκδοχή λέει ότι κοιτάζοντας κάνεις σε αυτόν τον καθρέπτη βλέπει τον εαυτό του πολύ αμυδρά η καθόλου. Δηλαδή εδώ έχουμε να κάνουμε , όπως και στο ιερό του Λυκαιου Δια, με ένα ισως προμήνυμα θανάτου.
Είναι γνωστή στους αρχαίους προγονούς μας, η δοξασία ότι το να μην βλέπει κάνεις στον καθρέπτη την όψη του, σημαίνει πως έχασε πια και την ψυχή του. Στο ιερό αυτό της Δέσποινας οι Αρκάδες προσέφεραν όλους τους καρπούς των ημερών δέντρων πλην του καρπού της Ρόδιας ( ροιάς).
Οι λάτρεις μπαίνοντας στο ιερό της Δέσποινας, αφήναν όλα τα πολύτιμα κοσμήματα που φορούσαν, εξω από το ιερό εκτός και αν ήθελαν να τα αφιερώσουν στην θεά. Έμπαιναν δε στον ιερό ναο ξυπόλυτοι με τα μαλλιά λυμένα. Ο κανονισμός αυτός δεν θα ήταν τυχαίος, αλλά μάλλον υπηρετούσε πρωτόγονες δοξασίες.
Ο λάτρης ξυπόλητος ερχόταν σε άμεση επαφή με τη γη αντλώντας δύναμη από τη δύναμη της και από τις αναγεννητικές ιδιότητες της αφενός και αφετέρου μέσω των ποδιών του έδιωχνε στη γη τις διαφορές αρρώστιες και μιασματα.
Τα δε μαλλιά όπως και στις περισσότερες λατρείες, έπρεπε να είναι λυτά γιατί η ύπαρξη κόμπου σήμαινε εμπόδιο. Σήμαινε συνεπώς όχι ομαλή διεξαγωγή της ιεροτελεστίας.
Ξέμεινε η συνηθείας αυτή σχεδόν μέχρι και τις μέρες μας στα έθιμα του θανάτου. Έτσι ότανέβαζαν τον νεκρό στο σάβανο και αφού τον τύλιγαν καλά , πρόσεχαν να μην κάνουνκόμπο η δέσιμο πουθενά διότι λέει ότι νεκρός δένεται και δεν λιώνει.
Σε μικρή απόσταση από το ιερό βρίσκονταν το ονομαζόμενων μεγαρων. Ο μεγάλος βωμός που καίγονταν τα σφάγια και τελούνταν τα μυστήρια. Τα μυστικά της λατρείας της διαφυλαχτήκαν πολύ καλά.
Ξέρουμε μονο πως οποιοδήποτε ζώο οικόσιτο η άγριο μπορούσε να θυσιαστεί προς τιμήν της και ότι δεν θανατώνονταν με σφαγή όπως στις θυσίες άλλων θεών, αλλά κομματιάζονταν από τους κομιστές σε μια μορφή παραληρήματος.
Κατά τη διάρκεια της θυσίας δεν απέκοπταν το λαιμό του θύματος αλλά έκοβαν ο καθένας ένα μέλος του θύματος οποίο τύχει. Εδώ δεν ξέρω αν ο Παυσανίας εννοεί διονυσιακού τύπου τεμαχισμό και ωμοφαγία αλλά κατι τέτοιο με τον τρόπο που περιγράφεται είναι πολύ πιθανό.
Φαίνεται ότι στα πολύ παλιά χρόνια, τα προϊστορικά, γίνονταν εκεί ανθρωποθυσίες έπειτα από μυστηριακές και οργιαστικές τελετές, κατά τις οποίες τα θύματα διαμελίζονταν.
Αργότερα τα ανθρωπινά θύματα , αντικατέστησαν τα ζώα και οι μυστηριακές τελετές γίνονταν από άτομα με προσωπεία ζώων. Με την πάροδο του χρόνου και η θυσία των ζώων αντικαταστάθηκε με την πρόσφορα στην θεά από τους πιστούς ζωόμορφων ειδωλίων, από τα οποία σώζονται μερικά. Εκτός από τα ειδώλια, αργότερα προσέφεραν και καρπούς.
Το ότι τα πολύ παλιά χρόνια συνηθίζονταν ανθρωποθυσίες , ενισχύεται και από το ότι και στο Λυκαιο όρος επικρατούσε η συνηθείας των ανθρωποθυσιών για να τιμήσουν τον Λύκαιο Δία.
Ψηλότερα από το μεγάρων ηταν το ιερό άλσος της Δέσποινας γύρω από το οποίο υπήρχε λίθινο τοίχος και μέσα σε αυτό μια ελιά και μια βελανίδια φυτρωμένες από κοινή ρίζα που όπως λέει και ο Παυσανίας δεν οφείλεται στην σοφία, τέχνη η παρέμβαση κάποιου γεωργού αλλά ήταν εξαιρετικό και σπουδαίο φαινόμενο.
Στη νότια πλευρά του ναού ειχαν κατασκευαστεί κατά τροπο αμφιθεατρικό σε όλο το μήκος της πλευράς αυτής βαθμίδες για να ανεβαίνουν ίσως στην πιο πάνω κορυφή η για να κάθονται στις τελετές για θέα.
Κοντά είναι και η ιερή κρήνη οπού βρέθηκε η δεξαμενή και σωλήνες υδραγωγείου.
Κατά κακή μοίρα ο χρόνος σε συνεργασία με τον θρησκευτικό φανατισμό και τη νέα θρησκεία που επέβαλαν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες, οι άνθρωποι κατέστρεφαν κάθε δημιούργημα του αρχαίου κόσμοι συν την εγκληματική αγνοία των μεταγενέστερων χρονών, άφησαν μονό ερείπια.
Να αναφέρουμε εδώ τους αρχαιοκαπήλους και κλεφτές των αρχαίων θησαυρών, μυστικών, και γνώσεων που πήραν και κρατούν κρυμμένα “οι λίγοι και ισχυροί τουπλανητη μας”.
Κάτω από από το έδαφος και μέσα στους σκοτεινούς κόλπους της γης, βρίσκεται η αρχαία Λυκοσουρα και περιμένει τον αρχαιολόγο του μέλλοντος που θα του δοθεί άδεια να κάνει πλήρεις ανασκαφή κια να φέρει στο φως τα μεγάλα μυστικά της.
Στρατάκη Μαρία
hellenik και schizas.com
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου