Ψέμα ο Καιάδας! Οι αρχαίοι Έλληνες δεν έκαναν βρεφοκτονίες, ούτε εγκατέλειπαν τα ανάπηρα ή άρρωστα μωρά…

 

Του Γιώργου Λεκάκη

Μια νέα επιστημονική εργασία της αρχαιολόγου Debby Sneed (California State University, Long Beach), λέει ότι η εγκατάλειψη βρεφών με αναπηρία δεν ήταν αποδεκτή πρακτική στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό!

Υπάρχει μόνο μία αναφορά, του Πλούταρχου, που αναφέρει «αξιολόγηση νεογνών» από ένα συμβούλιο δημογερόντων στην Σπάρτη. Και αυτή τροφοδότησε το ψέμα του Καιάδα, ίσως από παρερμηνεία (όπως και πολλά άλλα, λόγω κακών μεταφράσεων και αποδόσεων).

Η ευρέως διαδεδομένη υπόθεση ότι η αναπηρία, με οποιαδήποτε έννοια, αποτελούσε λόγο βρεφοκτονίας στην αρχαία Ελλάδα, καταρρίπτεται. Λογοτεχνικά, υλικά και βιοαρχαιολογικά στοιχεία, καταδεικνύουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες γονείς, μαίες και ιατροί συχνά έπαιρναν ενεργά και έκτακτα μέτρα για να βοηθήσουν και να φιλοξενήσουν βρέφη, που γεννήθηκαν με ποικίλες συγγενείς σωματικές αναπηρίες. Δεν υπήρχε ούτε νόμος, ούτε νομική εξουσιοδότηση, ούτε καν τυπικό ή έθιμο στην αρχαία Ελλάδα, που να επέτρεπε να σκοτώνονται ή να εκτίθενται βρέφη με αναπηρία. Οι άκριτες και αβάσιμες δηλώσεις για το αντίθετο είναι ανιστόρητες συκοφαντίες, επικίνδυνες και επιβλαβείς.

Η κ. Sneed ανέφερε αρχαίες μαρτυρίες για έναν Σπαρτιάτη βασιλιά, που είχε ασυνήθιστα χαμηλό ανάστημα με προβλήματα στα πόδια και έναν Έλληνα ιατρό που έγραψε συμβουλές, γύρω στο 400 π.Χ., για ενήλικες με προβλήματα στα χέρια.

Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για χωλούς, που έφτασαν να γίνουν έως και βασιλείς σε αρχαία ελληνικά κράτη.

Ακόμη, πρόσφατη μελέτη λειψάνων, περισσότερων από 400 βρεφών, που ανακαλύφθηκαν σε πηγάδι στην Αθήνα το 2018, κατέγραψε τα λείψανα ενός παιδιού που γεννήθηκε με υδροκεφαλία και το οποίο έζησε 6 – 8 μήνες. «Αυτό το βρέφος χρειαζόταν φροντίδα σε σημαντικό βαθμό», είπε η κ. Sneed. «Οι άνθρωποι, λοιπόν, εξακολουθούσαν να του παρέχουν αυτήν την φροντίδα μέχρι που πέθανε».

Ακόμη, υπάρχουν αρχαιολογικά στοιχεία για την φροντίδα των βρεφών στην Ελλάδα τα οποία περιλαμβάνουν μικρά κεραμικά μπουκάλια με ιδιαίτερα στόμια, που βρέθηκαν σε ορισμένους τάφους βρεφών. Αυτά τα θαμμένα παιδιά, μπορεί να είχαν πρόβλημα στον ουρανίσκο / υπερώα (cleft palates), εξήγησε, όπως φαίνεται μερικές φορές και σε ειδώλια ενηλίκων με αυτήν  την πάθηση.

«Έχουμε πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι Έλληνες δεν σκότωναν βρέφη, και καμμία απόδειξη ότι το έκαναν», κατέληξε η κ. Sneed.

ΠΗΓΗ: Debby Sneed «Disability and Infanticide in Ancient Greece», στο Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, vol. 90, αρ. 4 (Οκτ.-Δεκ. 2021), σελ. 747-772, έκδ. The American School of Classical Studies at Athens, DOI. Και A. Curry «Ancient Greeks didn’t kill ‘weak’ babies, new study argues - Stories of Sparta aside,analysis questions idea that infirm infants were abandoned to die», Science Magazine, 10.12.2021. Γ. Λεκάκης "Λακώνων Γη". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 11.12.2021.

Abstract

This article confronts the widespread assumption that disability, in any broad and undefined sense, constituted valid grounds for infanticide in ancient Greece. When situated within their appropriate contexts, the oft-cited passages from Plutarch, Aristotle, and Plato contribute little to our understanding of the reality of ancient Greek practice in this regard. Other literary, material, and bioarchaeological evidence, however, demonstrates that ancient Greek parents, midwives, and physicians often took active and extraordinary measures to assist and accommodate infants born with a variety of congenital physical impairments. It was neither legally mandated nor typical in ancient Greece to kill or expose disabled infants, and uncritical (and unfounded) statements to the contrary are both dangerous and harmful

arxeion-politismou.gr