"Έτσι, λοιπόν, είναι αναγκαίο για τον άνθρωπο να εγκλείει μέσα του την ηδονή και την λύπη και όλα τ’ άλλα συναισθήματα, αλλά περισσότερο και σταθερότερα την λύπη. Αυτό λέει πάλι και ο Αίσωπος, δηλαδή ότι ο Προμηθέας, τον πηλό, με τον οποίον έπλασε τον άνθρωπο, δεν τον ζύμωσε με νερό, αλλά με δάκρυα.
Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να προσπαθούμε ν’ αποκόψουμε τα συναισθήματά μας, γιατί αυτό είναι ακατόρθωτο, αλλά – όσο το δυνατόν – να τα ταπεινώνουμε και να τα καταπραΰνουμε, να τα κοιμίζουμε και να τα νουθετούμε, γιατί ευμενώς αποδέχονται αυτήν την επιμέλεια.
Αν έτσι τα διαπαιδαγωγήσεις, θα σου φανούν χρήσιμα και ωφέλιμα, αντί για άχρηστα και βλαβερά, επειδή ο Θεός δεν τα προσέμιξε στον άνθρωπο για να του προσθέσει ζημία και ντροπή, αλλά και αυτά τα συνύφαινε και τα εγκατέστησε στην ψυχή για να επιβιώσει και να σωθεί το ανθρώπινο γένος.
Τον θυμό ως άμυνα προς όσα μας βλάπτουν, την επιθυμία για τροφή και ποτά προς αντιμετώπιση της σύμφυτης και αναγκαίας απορροής, και το καθένα είναι τοποθετημένο στο σώμα για κάποια άλλη μοιραία διαδικασία.
Πρέπει, όμως, το καθένα τους να διατηρεί το μέτρο, και το μέτρο τού καθενός γίνεται αρετή, δηλαδή του θυμοειδούς η ανδρεία, του επιθυμητικού η σωφροσύνη, του φιλοχρήματου και φιλοκερδούς συναισθήματος η γενναιοδωρία και η μεγαλοπρέπεια, ενώ μέτρο της μεγαλοψυχίας είναι το κατά πόσο ταράζεται από τιμές, εξουσίες και προεδρίες.
Εάν παραμείνουν ακόσμητα και αφρόντιστα από τον λόγο, όπως ακριβώς τα ήμερα κ’ ευεργετικά φυτά που αμελούνται από τον γεωργό, ευθύς εξαγριώνονται και γίνονται υβριστικά και δίπλα τους βλασταίνουν οι κακίες, ακριβώς σαν φοβερά και φαρμακερά – και για τους άλλους, αλλά κυρίως για τον κάτοχό τους – αγκάθια.
Υπάρχουν κ’ εκείνα που καταφθίνουν και απομαραίνονται μέσα από την ακμή τους, οπότε έχουν την ανάγκη του λογικού, που δεν τα κολοβώνει ή τα θλίβει ή τα πιέζει, αλλά τα ποτίζει, τα επανορθώνει και τα ερεθίζει για ν’ αυξηθούν όπως τους ταιριάζει. Γι’ αυτό, επομένως, από την μία και από την άλλη πλευρά κάθε αρετής κάθονται δύο κακίες: η μία αγαπά την έλλειψη του συναισθήματος και η άλλη ασπάζεται την υπερβολή του.
Δεν πρέπει, λοιπόν, να βλέπουμε προς τα φαύλα και τα διεστραμμένα κ’ εξίσου να τα υποπτευόμαστε και να τα εκδιώκουμε όλα, αλλά να εξετάζουμε την πρόθεση της φύσης και τον σκοπό, για τον οποίον εμφύτευσε και σημείωσε στην ψυχή μας το κάθε συναίσθημα."
Θεμίστιος – Μετριοπαθής ή Φιλότεκνος-Ανθολόγιο Στοβαίου
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου