Πριν 900.000 χρόνια ο άνθρωπος στην Αφρική παραλίγο να εξαφανιστεί!

Του Γιώργου Λεκάκη

Χρησιμοποιώντας μια νέα μεθοδολογία, που περιλαμβάνει σύγχρονα γενετικά δεδομένα, οι ερευνητές προτείνουν ότι την κρίσιμη περίοδο, πριν 900.000 χρόνια, επιβίωνε ένας εντυπωσιακά μικρός πληθυσμός στην Αφρική: μόλις 1,280 άτομα!!!

Αυτό είναι ένα αξιοσημείωτο και εκπληκτικό κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης. Η έρευνα, έγινε με επί κεφαλής τον γενετιστή πληθυσμών, Haipeng Li (από το Πανεπιστήμιο της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών Πεκίνου), ρίχνει φως σε μια κρίσιμη περίοδο, αυτή πριν από περίπου 900.000 χρόνια, όταν οι αρχάνθρωποι - στην Αφρική - βρίσκονταν στα όρια της εξαφάνισης.

Ήταν σημαντική μείωση του πληθυσμού των προγόνων μας, Homo erectus, πολύ πριν από την εμφάνιση του είδους Homo sapiens. Αυτός ο μικρός αριθμός πληθυσμού παρέμεινε για περίπου 117,000 χρόνια πριν αυξηθεί ξανά.

«Περίπου το 98,7% των προγόνων του ανθρώπου στην Αφρική χάθηκαν» κατά την διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου! Αυτή η αξιοσημείωτη μελέτη προσφέρει ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ για την κατανόηση του περίπλοκου εξελικτικού ταξειδιού των πρώιμων ανθρώπων και υπογραμμίζει την αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα που επέτρεψε σε μια μικρή ομάδα να επιβιώσει κάτω από άθλιες συνθήκες.

Η τοπική αυτή επιβίωση ενός τόσο μικρύ πληθυσμού συνεπάγεται μια σφιχτή κοινωνική δομή και ένα σταθερό περιβάλλον που διευκόλυνε την επιβίωσή του. Το ότι άντεξε υποδηλώνει ένα περιβάλλον με επαρκείς πόρους και περιορισμένες εξωτερικές πιέσεις.

Η περίοδος 800.000 – 1.000.000 χρόνια πριν, ήταν μια εποχή κλιματικής αναταραχής και σημαντικής περιβαλλοντικής αλλαγής.

Κατά την μετάβαση στο Πρώιμο-Μέσο Πλειστόκαινο, που χαρακτηρίζεται από δραματικές αλλαγές στο κλίμα και επιμήκυνση των παγετωνικών κύκλων, η Αφρική αντιμετώπισε παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας. Αυτές οι σκληρές συνθήκες πιθανότατα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην σχεδόν εξαφάνιση των πρώιμων ανθρώπινων προγόνων μας, ωθώντας την εμφάνιση νέων ανθρώπινων ειδών, προσαρμοζομένων σε αυτές τις νέες προκλήσεις.

Πριν από περίπου 813.000 χρόνια, ξεκίνησε μια σημαντική ανάκαμψη στον πρωτο-ανθρώπινο πληθυσμό. Ωστόσο, οι παράγοντες που επέτρεψαν την επιβίωσή τους και την τελική αναζωπύρωσή τους παραμένουν καλυμμένοι από μυστήριο. Η φάση αυτή είναι ακόμη αινιγματική.

ΠΗΓΗ: Wangjie Hu κ.ά. «Genomic inference of a severe human bottleneck during the Early to Middle Pleistocene transition», Science, 381, 979-984, 2023,  DOI:10.1126/science.abq7487, 31.8.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.9.2023.

Abstract

Population size history is essential for studying human evolution. However, ancient population size history during the Pleistocene is notoriously difficult to unravel. In this study, we developed a fast infinitesimal time coalescent process (FitCoal) to circumvent this difficulty and calculated the composite likelihood for present-day human genomic sequences of 3154 individuals. Results showed that human ancestors went through a severe population bottleneck with about 1280 breeding individuals between around 930,000 and 813,000 years ago. The bottleneck lasted for about 117000 years and brought human ancestors close to extinction. This bottleneck is congruent with a substantial chronological gap in the available African and Eurasian fossil record. Our results provide new insights into our ancestry and suggest a coincident speciation event. a severe population bottleneck with about 1280 breeding individuals between around 930,000 and 813,000 years ago. The bottleneck lasted for about 117000 years and brought human ancestors close to extinction. This bottleneck is congruent with a substantial chronological gap in the available African and Eurasian fossil record. Our results provide new insights into our ancestry and suggest a coincident speciation event.

arxeion-politismou.gr