Πλοίο φορτωμένο χαλκό από την Κύπρο, πριν 3.600 χρόνια, έπλεε προς Κρήτη, αλλά λόγω καταιγίδας ναυάγησε στην Αττάλεια

Του Γιώργου Λεκάκη

Στις αρχές Απριλίου του 2019 οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα ναυάγιο, που χρονολογείται στον 15ο - 16ο π.Χ., 50 μ. μακριά από την ακτή της Kumluca[1] Ατταλείας, στην ίδια ακτή, όπου βρέθηκαν τα επίσης αρχαία ελληνικά ναυάγια της Χελιδονίας και του  Μεγάλου Ακρωτηρίου (νυν Uluburun).

Κατά τις υποβρύχιες ανασκαφές, που πραγματοποιήθηκαν, σε βάθος 50 μ., στο ναυάγιο της Μέσης Εποχής του Χαλκού στην Kumluca, ένα από τα αρχαιότερα γνωστά ναυάγια στον κόσμο, απεκαλύφθησαν 

        - 30 χάλκινα πλινθώματα,

        - προσωπικά αντικείμενα των ναυτικών

και

        - ένας αμφορέας.

Ο επί κεφαλής της ανασκαφής αναπληρωτής καθηγητής H. Öniz είπε: «Κατά την ανασκαφή που κάναμε στο ναυάγιο, ανακαλύψαμε περισσότερα από 30 χάλκινα πλινθώματα, πιθανότατα φορτωμένα από το νησί της Κύπρου(*). Η σημασία αυτών των ράβδων χαλκού είναι μεγάλη διότι από αυτές γινόταν το νόμισμα της περιόδου. Το πλοίο αυτό, το οποίο πιθανότατα φορτώθηκε από τα κυπριακά ορυχεία χαλκού, βυθίστηκε κατά την διάρκεια καταιγίδας, καθ' οδόν προς το νησί της Κρήτης. Αυτό συμβαίνει περίπου 3.550 με 3.600 χρόνια πριν από σήμερα. Σε αυτό το πλαίσιο, το ναυάγιο της Μέσης Εποχής του Χαλκού Kumluca εξακολουθεί να κατέχει τον τίτλο του αρχαιότερου ναυαγίου εμπορικού πλοίου στον κόσμο [σ.σ.: Σφάλλει εδώ ο κ. καθηγητής: Το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο ευρίσκεται στην Κεφαλονιά και είναι 5.000 χρόνων ενώ αρχαιότερα από το ναυάγιο της Ατταλείας υπάρχουν και στον Αργολικό κόλπο] (**). Τώρα έχουμε αρχίσει να έχουμε πρόσβαση στα προσωπικά αντικείμενα των ναυτικών στο ναυάγιο. Ένα από αυτά είναι ένα είδος γεωργικού εργαλείου, το οποίο ονομάζουμε σμίλη / καλέμι, αλλά είναι πιθανότατα από μπρούτζο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε και στην ναυπηγική. Αυτό το ανακαλύψαμε και κατά την ανασκαφή πριν από δύο χρόνια. Το πιο σημαντικό πράγμα που βρήκαμε στις ανασκαφές που πραγματοποιήσαμε φέτος ήταν κεραμικά είδη. Ένας μικρός αμφορέας. Αυτός ο αμφορέας και το καλέμι μας οδηγούν στον 16ο αιώνα π.Χ.», είπε.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών και η λαογραφία της θάλασσας»(**). Α.Α. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.10.2023.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - "Copper Ingots Found in Ancient Shipwreck off Turkish Coast" στο Biblical Archaeology Society, 18.4.2019.

     - Öniz H. «A new Bronze Age shipwreck with ingots in the west of Antalya - preliminary results», Palestine Exploration Quarterly, 151: 3–14. doi:10.1080/00310328.2019.1579467, 2019.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Η Kumluca της επαρχίας Αττάλειας στον 36ο παράλληλο [36°22′N 30°17′E] ευρίσκεται στις ακτές της Μεσογείου και είναι μέρος της λεγομένης «Τουρκικής Ριβιέρας», στην χερσόνησο του Teke (μεταξύ των κόλπων της Αττάλειας και Μάκρης). Στο χωριό ζούσαν πολλές ελληνικές οικογένειες. που αναγκάστηκαν και έφυγαν κατά την «ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών».

Στην περιοχή αυτή της αρχαίας ελληνικής Λυκίας υπάρχει μια μεγάλη συγκέντρωση ελληνικού ενδιαφέροντος και ιστορίας τοποθεσιών, όπως ο Όλυμπος, η Κιτάναυρα, τα Κορύδαλλα, η Ροδιάπολις, η Μελανίππη, η Ακαλασσός, Εδεβησός, οι Γάγαι, η Λιμυρά, κ.ά.  Turunçova, ευρίσκεται η αρχαία γέφυρα, μήκους 360 μ., μία από τις αρχαιότερες τοξωτές γέφυρες στον κόσμο, με εξαιρετική τεχνική και ιστορική σημασία

(*) Άλλωστε αυτό σημαίνει κύπρος = χάλκινη > λατ. cyprium > cooper, Cyprus, κλπ. < μυκην. kako [Αλλά και το δένδρο λαουσονία η άοπλος ή χέννα, αρωματικό φυτό, που φύεται ιδία σε Κύπρο, Συρία, Αίγυπτο].

arxeion-politismou.gr