Άνθρωποι πήγαν στην Σικελία με βάρκες, για πρώτη φορά, πριν 16.500 χρόνια! Στα Γλυκά Νερά Απολλωνίας

 

Του Γιώργου Λεκάκη

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τις αρχαιότερες γνωστές ενδείξεις ανθρώπινης κατοίκησης στο νησί της Σικελίας, στο σπήλαιο Αγίου Θεοδώρου[1] στην αρχαία ελληνική Απολλωνία, στο «Σπίτι των Νυμφών» («κοντά σε μια σπηλιά, όπου ρέουν «γλυκά νερά» και όπου ο Αινείας απεβιβασθη κατά την περιπλάνησή του στην Μεσόγειο – βλ. «Αινειάδα») πράγματι κοντά στην πόλη που έκτοτε λέγεται Γλυκά Νερά(*) – στον 38ο παράλληλο [38°3′N 14°35′E] – αποδεικνύοντας τελικώς μια θεωρία, η οποία διατυπώθηκε για πρώτη φορά πριν από 75 χρόνια, αλλά δεν ήταν δυνατόν να επιβεβαιωθεί στην συνέχεια…

Η θέση του Σπηλαιου του Αγιου Θεοδωρου από μακριά 

Οι σύγχρονες μέθοδοι χρονολόγησης στρωμάτων ιζήματος, όπου βρέθηκαν πέτρινα εργαλεία, οστά ζώων και απανθρακωμένο ξύλο υπολόγισαν ότι ήταν 16.500 χρόνων (Τελευταίο Μέγιστο των Παγετώνων), αποκαλύπτοντας ότι οι άνθρωποι κατοικούσαν στην Σικελία πολύ ενωρίτερα από ό,τι έλεγαν προηγουμένως οι επιστήμονες.

Ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, πιθανότατα, διέσχισαν την θάλασσα με βάρκες από την ηπειρωτική Καλαβρία, στην Μεσσήνη, καθώς η τελευταία Εποχή των Παγετώνων πλησίαζε στο τέλος της. Εκείνην την εποχή, η Σικελία θα ήταν ένα καταφύγιο για τους παγετώνες, όπου αυτές οι ομάδες θα κυνηγούσαν μεγάλα ζώα, ειδικά ελάφια, που τους προμήθευαν με κρέας, δέρματα και κόκκαλα για να φτιάξουν εργαλεία.

Μέσα στο σπήλαιο βρέθηκαν επίσης λίθινα εργαλεία, όπως ξύστρες και αιχμές, που κατασκευάζονταν από τοπικό πυριτόλιθο και χαλαζίτη.

Η νέα επιστημονική μελέτη έδειξε επίσης απροσδόκητα ότι το νησί ήταν καλυμμένο με σφενδάμια, βελανιδιές και οξιές, σε μια εποχή που μεγάλο μέρος της Ευρώπης ήταν ακόμα θαμμένο στον πάγο.

ΠΗΓΗ: V. Forgia, κ.ά. «The human entry in Sicily: new archaeological and paleoenvironmental evidence from San Teodoro cave (Acquedolci, Messina)», Volume 17, αρ. 109, (2025), Archaeological and Anthropological Sciences, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.4.2025.

(*) Το όνομα Aquae Dulces / Acquidulchi / Acquaduci > Acquedolci προφανώς προκύπτει από τις πηγές γλυκού πόσιμου νερού της πόλεως. Το κατοικημένο κέντρο ιδρύθηκε το 1922, μετά από κατολίσθηση που κατέστρεψε την πόλη San Fratello, αναγκάζοντας ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να εγκατασταθεί εκεί. Έγινε κοινότητα το 1969.

Η πόλις San Fratello είναι κτισμένη επί της αρχαίας ελληνικής Απολλωνίας (βλ. Κικέρων, Im Verrem, βιβλίο VII).

Στην κορυφή του βουνού που οι εντόπιοι αποκαλούν «U Munti» (δηλ. απλώς «το Βουνό», ύψους 815 μ.) – σήμερα λέγεται και Σαν Φρατέλο – υπάρχουν αρχαίοι ελληνικοί και ρωμαϊκοί οικισμοί. Και ένα νορμανδικό ιερό, αφιερωμένο στους ιερούς μάρτυρες Άλφιο, Φιλάδελφο και Κιρίνο. Υπήρχε και η διάσημη εκκλησία του San Giacomo, προορισμός-προσκύνημα των Ιακωβίνων, αλλά κατεστράφη από επιδρομές των Σαρακηνών.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι, κατά την διάρκεια του Α΄ Πουνικού Πολέμου (264 – 241 π.Χ.), εντόπισαν μια υποβρύχια πηγή στα ανοικτά των ακτών, που τους επέτρεπε να τροφοδοτούνται με νερό. Ήταν ένας τόπος ανάπαυσης, μια αγορά και ζωοπανήγυρη για ανταλλαγή μουλαριών, και ανταλλαγή αλληλογραφίας (ταχυδρομείου). Η τοποθεσία έγινε μέρος του “Tavola Peutingeriana”.

Ιδιαίτεροι οι εορτασμοί της Μεγάλης Εβδομάδος εδώ: Ο επιτάφιος στήνεται στην εκκλησία, στολισμένος με τα παραδοσιακά «λαυρίνια», δηλ. πιάτα με κοτσάνια σιταριού, φυτρωμένα σε βαμβάκι απουσία φωτός, και στολισμένα με λουλούδια και υφασμάτινες κορδέλλες. Τα ξόανα ενός παλαιού Σταυρού και της Παναγίας των Θλίψεων μεταφέρονται σε πομπή στην Οδό του Σταυρού την Μεγάλη Παρασκευή. – ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Κοντά στο Πίτσο Καστελάρο. Ανήκει στο Αρχαιολογικό Πάρκο Tindari, στην προστατευόμενη περιοχή του Φυσικού Πάρκου Nebrodi (< αρχ. ελληνικά νεβρός = ελαφάκι). Έως τώρα γνωρίζαμε ότι εδώ ευρέθη προϊστορική πανίδα και παλαιοανθρωπολογικά κατάλοιπα, ηλικίας 14.000 – 10.000 χρόνων δηλ. της τελευταίας περιόδου της Ιταλικής Άνω Παλαιολιθικής, η οποία κοινώς ονομάζεται τελική Επιγραβετιανή.

Ευρέθη και «η αρχαιότερη γυναίκα στην Σικελία» στην οποία εδόθη το όνομα Θεα. Τα οστά της είναι 11.000 χρόνων. Ευρέθησαν και οστά ιπποπόταμων, ελεφάντων και περιττωμάτων ύαινας, 200.000 χρόνων.

Περί το 1000, Βασιλειανοί μοναχοί που έφευγαν από το Βυζάντιο λόγω Εικονομαχίας κατέφυγαν στο σπήλαιο και του έδωσαν το όνομα του αγίου Θεόδωρου, μάρτυρα της Εικονομαχίας.

arxeion-politismou.gr