Το μυστήριο της Βεργίνας – Νέα μελέτη ανατρέπει τα δεδομένα για τους συγγενείς του Μεγάλου Αλεξάνδρου που είναι θαμμένοι στον «Τάφο της Περσεφόνης»

 

Φωτογραφία: Ανδρόνικος (1994)

Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων, αποκάλυψε νέα ευρήματα σχετικά με τον αινιγματικό Τύμβο Ι, τον Τάφο της Περσεφόνης στην Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας. Το μνημείο θεωρείται τμήμα του ταφικού συμπλέγματος Μακεδόνων βασιλέων και αποτελεί το επίκεντρο μακροχρόνιας ακαδημαϊκής έρευνας.

Σήμερα, οι προηγμένες τεχνικές όπως η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα, η ανάλυση αρχαίου DNA και οι μελέτες με ισότοπα, έχουν δώσει στους ερευνητές τη δυνατότητα να ανακαλύψουν ποιοι ήταν θαμμένοι σ’ αυτούς τους τάφους και πού έζησαν.

Το 1977 ο καθηγητής Μανόλης Ανδρόνικος και η ομάδα του, ανακάλυψαν τον Τύμβο Ι. Είναι ένας μοναδικός τύμβος, διακοσμημένος με εξαίσιες τοιχογραφίες που απεικονίζουν τον μύθο της Αρπαγής της Περσεφόνης, ένα έργο το οποίο, σύμφωνα με ορισμένους, αποδίδεται στον φημισμένο ζωγράφο Νικόμαχο τον Θηβαίο.

Αν και ο τάφος συλήθηκε κατά την αρχαιότητα, τα σκελετικά ευρήματα ανθρώπων και ζώων, διατηρήθηκαν, μαζί με μικρά αντικείμενα, όπως χρυσές χάντρες και κεραμικά θραύσματα.

Για χρόνια, επικρατούσε η άποψη πως, ο τύμβος μπορεί να περιέχει τα λείψανα ιστορικών προσώπων, όπως του Φιλίππου Β’ του Μακεδόνα (πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου) ή της συζύγου του, Κλεοπάτρας.

Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Archaeological Science, ανατρέπει αυτές τις θεωρίες, προσφέροντας απτά στοιχεία.

Α: Διάγραμμα της Μεγάλης Τούμπας της Βεργίνας με τους τέσσερις τύμβους και το Ηρώο. Ο Τύμβος Ι, ένας κιβωτιόσχημος τύμβος, βρίσκεται κοντά στα θεμέλια του Ηρώου. Β: Αναπαράσταση των Τύμβων στην Μεγάλη Τούμπα: το κατεστραμμένο Ηρώο, πάνω και παρακείμενο στον Τύμβο Ι, ο θολωτός Τύμβος ΙΙ με τους δύο θαλάμους και, πιο πέρα από τον Τύμβο ΙΙΙ. Φωτογραφία: Grant (2019)

Ποιοι ήταν θαμμένοι στον τύμβο Ι

Οι ερευνητές ανέλυσαν πάνω από 40 δείγματα οστών και δοντιών που ανακαλύφθηκαν στον τύμβο, τα οποία διαχώρισαν σε δύο ομάδες:

Την ομάδα οστών “στο έδαφος” (ευρήματα επί του πεδίου και ανάμικτα θραύσματα) και τα οστά “σε πλήρη μορφή” (τα οποία βρέθηκαν στα ανώτερα στρώματα του εδάφους).

Τα αποτελέσματα, αποκάλυψαν πως, τα περισσότερα από τα οστά που ανήκουν σε ενήλικα, είναι ενός άνδρα μεταξύ 25 και 35 ετών, ύψους περίπου 1.67 μέτρων.

Τα λείψανά του, ανάμεσα στα οποία βρέθηκαν μηριαία οστά και κνήμες, βρέθηκαν σε ανατομική θέση, στοιχείο που μαρτυρά πως εκεί ήταν ο αρχικός χώρος ταφής του. Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα, ανάγει τον θάνατό του μεταξύ του 388 και του 356 π.Χ., αποκλείοντας να είναι ο Φίλιππος Β’, ο οποίος πέθανε το 336 π.Χ.

Ανάμεσα στα οστά που αναλύθηκαν, τα τέσσερα ανήκαν σε μια νέα γυναίκα, μεταξύ 18 και 25 ετών.

Αν και, τα λείψανά της είναι ελάχιστα, η παρουσία της υποδηλώνει πως, ήταν θαμμένη μαζί με τον άνδρα. Τα αντικείμενα που βρέθηκαν στον τύμβο, όπως είναι οι χρυσές χάντρες και το μαρμάρινο κέλυφος, μπορεί να συνδέονται μαζί της.

Τα οστά των εμβρύων και των νεογνών, όπως και τα οστά των ζώων (όπως από κατσίκια και σκύλους), που ανακαλύφθηκαν στον τύμβο, χρονολογούνται μεταξύ του 150 π.Χ. και το 130 μ.Χ., στη διάρκεια της Ρωμαϊκής Περιόδου.

Αυτό υποδηλώνει πως, ο τύμβος ξαναχρησιμοποιήθηκε αιώνες αργότερα, ίσως ως χώρος ταφής νεκρών παιδιών.

Η κορυφή του Τύμβου Ι κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Α: Όπως βρέθηκε με το άνοιγμα που κατάφεραν οι ληστές, καλυμμένο από μία στοίβα από πέτρες, σε άγνωστη περίοδο. Β: Μετά την απομάκρυνση των λίθων, όπου φαίνεται η τρύπα που άνοιξαν οι τυμβωρύχοι στο 4ο λίθινο κάλυμμα. Φωτογραφία: Ανδρόνικος (1994)

Σε ποιον ανήκει το ταφικό μνημείο – Το επικρατέστερο σενάριο

Αν και η μελέτη δεν ταυτοποίησε με ασφάλεια τον άνδρα, οι χρονολογίες και το ιστορικό πλαίσιο, δείχνουν ότι πρόκειται για ένα σημαντικό μέλος της Μακεδονικής βασιλικής οικογένειας.
Πιθανοί υποψήφιοι είναι ο Αμύντας Γ’ (παππούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου), ο οποίος πέθανε το 370/369 π.Χ., ή οι γιοί του, ο Αλέξανδρος Β’ ή ο Περδίκκας Γ’ της Μακεδονίας, οι θάνατοι των οποίων ταιριάζουν στο χρονολογικό φάσμα.

Ανάλυση με ισότοπο στροντίου, αποκάλυψε πως, ο άνδρας έζησε την παιδική του ηλικία μακριά από τη Βεργίνα, ίσως στη βορειοδυτική Ελλάδα ή την Πελοπόννησο, προτού επιστρέψει στην περιοχή, στην ενήλικη ζωή του.

Η γυναίκα αντίθετα, η οποία ήταν θαμμένη μαζί του, φαίνεται πως έζησε όλη της τη ζωή στη Βεργίνα και την Πέλλα.

Το 274/3 π.Χ. ο τύμβος λεηλατήθηκε από Γαλάτες μισθοφόρους οι οποίοι, σύμφωνα με αρχαίες περιγραφές, σκόρπισαν τα οστά σε ένδειξη εξευτελισμού. Τα λείψανα ωστόσο, του άνδρα και της γυναίκας, είχαν ήδη σκελετοποιηθεί μέχρι τότε, επαληθεύοντας την υπόθεση πως, είχαν ταφεί πολύ πιο νωρίς.

Στη διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου, ο τύμβος άνοιξε και πάλι και αποτέθηκαν μέσα του τα λείψανα βρεφών και ζώων, μέχρι τη στιγμή που σφραγίστηκε ξανά.

 enikos.gr