Στον Καστά, το φως δεν ήταν ποτέ απλώς ένα φυσικό φαινόμενο· ήταν έμβλημα του θείου, ενέργεια της ψυχής, και φορέας της αποκάλυψης.
Η σχέση ανάμεσα στο φως, την αρχιτεκτονική και το Θείο ήταν βαθιά μεταφυσική και μυστηριακά σκηνοθετημένη. Κάθε ακτίνα, κάθε σκιά, κάθε είσοδος φωτός στους ιερούς χώρους, κάθε στιγμή του χρόνου, είχε λόγο και σκοπό: να οδηγήσει τον άνθρωπο από το αισθητό προς το άφατο, από το φανερό προς το απόρρητο.
Το φως εμφανίζεται στον Καστά ως γεγονός μυσταγωγικό: μια θεϊκή παρουσία που δεν λεγόταν, αλλά φανερωνόταν. Δεν ήταν τυχαίο, αλλά ερχόταν σε προκαθορισμένες στιγμές κοσμικού χρόνου, όπως το ηλιοστάσιο, για να δώσει νόημα και ιερότητα στον χώρο. Η φωτεινή δέσμη δεν περιείχε μόνο φως – μετέφερε την ύπαρξη του Θείου.
Οι αρχαίοι αρχιτέκτονες δεν έκτιζαν απλώς οικοδομήματα· έκτιζαν διαύλους ανάμεσα στον κόσμο και το υπερβατικό. Ο Καστάς δεν ήταν καταφύγιο του θεού· ήταν σκηνή επιφάνειας, όργανο αποκάλυψης. Μέσω γεωμετρίας, συμμετρίας, ανοιγμάτων και υλικών με διαβαθμισμένη διαφάνεια, το φως ελεγχόταν όπως ο ήχος σε ένα μουσικό όργανο. Και όταν έφτανε στον πυρήνα, δεν φώτιζε απλώς: αφύπνιζε.
Το φως, όταν συναντούσε το ταφικό όρυγμα, το άγαλμα ή τον βωμό, δεν τελείωνε εκεί. Ήταν γέφυρα προς μια εμπειρία εσωτερική. Ο πιστός ή ο μυημένος που έβλεπε το φως να φτάνει στα ιερά σημεία δεν παρατηρούσε — μετείχε. Ζούσε μια συμπαντική στιγμή επαναγέννησης· το φως γινόταν ενέργεια ψυχής, μυστικό πέρασμα από το θάνατο στη ζωή, από τη λήθη στη μνήμη, από το εγώ στο αιώνιο.
Το φως δεν ήταν μόνο μέσο· ήταν τελετουργία καθαυτή. Όπως στο θέατρο, όπου τα φώτα ανάβουν όταν αρχίζει το έργο, έτσι και στο μνημείο, η είσοδος του φωτός σήμαινε την έναρξη του αοράτου λόγου. Μια πνευματική αφύπνιση: το σώμα έμενε στον ναό, αλλά το βλέμμα — και η ψυχή — οδηγούνταν πέρα από αυτόν.
Στον Καστά, το φως δεν έμπαινε στον ναό· γεννιόταν μέσα από αυτόν. Δεν ήταν απλώς ενέργεια – ήταν αλήθεια. Κι όπως ο θεός δεν περιγραφόταν, αλλά αποκαλυπτόταν, έτσι και το φως δεν εξηγούνταν, αλλά βιώνονταν. Το αρχιτεκτονικό έργο ήταν το σώμα – το φως ήταν η ψυχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου