Πότε ιδρύθηκε, πού δίνει λόγο και οι πρακτικές κοινωνικής διάλυσης του Νομισματικού Ταμείου
Η αρχιτεκτονική της παγκόσμιας κρίσης φαίνεται πια καθαρά πως έχει και όνομα και έδρα: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που εδρεύει στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ.
Η ιστορία μας αρχίζει λοιπόν τον Ιούλιο του 1944, μέσα στα αποκαΐδια του παγκόσμιου πολέμου που οδεύει σιγά-σιγά προς το τέλος του, όταν οι αντιπρόσωποι 45 χωρών, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία και Σοβιετική Ένωση, συναντήθηκαν στο θέρετρο Bretton Woods του New Hampshire, εκεί στα βορειοανατολικά των ΗΠΑ, για να σφυρηλατήσουν τη μεταπολεμική οικονομική τάξη.
Τα θεμέλια του νέου και παγκόσμιου πια οικονομικού καθεστώτος θα απέτρεπαν ενδεχόμενες οικονομικές κρίσεις, όπως η Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930 που αποσταθεροποίησε Αμερική και Ευρώπη και συνέβαλε τα μέγιστα στην άνοδο των φασιστικών καθεστώτων οδηγώντας τελικά σε παγκόσμια σύρραξη. Ή έτσι τουλάχιστον εύχονταν οι εκπρόσωποι των εθνών.
Από τις διεργασίες του μυθικού σήμερα σε διαστάσεις συνεδρίου γεννήθηκαν δύο οικονομικοί θεσμοί, οι οποίοι εδρεύουν τώρα αμφότεροι στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα των ΗΠΑ: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα. Με στόχο την προώθηση της διεθνούς οικονομικής συνεργασίας και την παροχή στις χώρες-μέλη βραχυχρόνιων δανείων, οι δύο οικονομικοί θεσμοί ανέλαβαν το ακανθώδες έργο να ξαναχτίσουν τις οικονομίες που τόσο μαστίστηκαν από την πολεμική προσπάθεια.
Κι αυτή ήταν ακριβώς η διεθνής στρατηγική που ξεπήδησε από το Breton Woods για να μην ξαναζήσει η οικουμένη ούτε παγκόσμια κρίση ούτε όμως και πόλεμο: το ΔΝΤ θα σταθεροποιούσε τόσο τη διεθνή αγορά όσο και τα εθνικά νομίσματα παρέχοντας τεχνογνωσία αλλά και πόρους ώστε να εγκαθιδρυθούν ασφαλείς νομισματικές πολιτικές και συναλλαγματικά καθεστώτα, την ίδια ώρα που η Παγκόσμια Τράπεζα θα αναλάμβανε το έργο να ξαναχτίσει τη χαροκαμένη Ευρώπη διευκολύνοντας τις επενδύσεις στην ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη.
Μέσα στη διάχυτη μάλιστα αισιοδοξία των 45 συνέδρων του Νομισματικού και Οικονομικού Συνεδρίου των Ηνωμένων Εθνών, του πλέον τρανού ιστορικού επεισοδίου προς την κατεύθυνση της οικοδόμησης πολυεθνούς συνεργασίας, οι αντιπρόσωποι της ολομέλειας με τις μαύρες γραβάτες αποθέωσαν καταχειροκροτώντας όρθιοι τον σπουδαίο βρετανό οικονομολόγο Τζον Κέινς, η σκέψη του οποίου είχε εμποτίσει τις εργασίες της συνάντησης κατά τις προηγούμενες τρεις εβδομάδες. Δεν ήταν απλός οικονομολόγος, αλλά σωστός προφήτης του νέου κόσμου που ερχόταν ολοταχώς!
Κι αυτό ήταν πράγματι το αρχιμήδειο σημείο της γέννησης των διεθνών οικονομικών θεσμών που τόσο θα επηρέαζαν τις εξελίξεις στην παγκόσμια σκηνή κατά τις επόμενες δεκαετίες. Το ΔΝΤ ιδρύθηκε επισήμως τον Δεκέμβριο του 1945, όταν τα 29 αρχικά μέλη του υπέγραψαν την καταστατική του διακήρυξη, και ξεκίνησε τις επιχειρήσεις του την 1η Μαρτίου 1947. Αργότερα την ίδια χρονιά, η Γαλλία θα γινόταν η πρώτη χώρα που θα έκανε χρήση του θεσμού δανειζόμενη από το ΔΝΤ. Η κάρτα μέλους στο Ταμείο επεκτάθηκε από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 και καθ’ όλη την επόμενη δεκαετία, καθώς πολλά αφρικανικά έθνη κέρδισαν την ανεξαρτησία τους και στράφηκαν στον διεθνή οργανισμό για οικονομική συνδρομή. Αν και ταυτοχρόνως ήταν και τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, με τις περισσότερες χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ να μη συμμετέχουν.
Η κατακλυσμιαία ωστόσο αλλαγή του ρόλου του ΔΝΤ ήταν προ των πυλών: η χρηματοπιστωτική κρίση της δεκαετίας του 1980 θα βρει το Ταμείο σε νέες και αυξημένες αρμοδιότητες. Πλέον η δράση του αφορούσε στη διάσωση των χωρών που είχαν πληγεί από τη νέα κρίση, μια οικονομική ύφεση που οφειλόταν εν πολλοίς στη νομισματική κερδοσκοπία αλλά και τις λαθεμένες προβλέψεις των μεγάλων κεφαλιών του. Το ΔΝΤ ήταν όμως εδώ να προσφέρει απλόχερα πακέτα επείγουσας βοήθειας, δάνεια δηλαδή που ενείχαν συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις και έμελλε να ονομαστούν Πολιτικές Διαρθρωτικής Προσαρμογής.
Αυτή ήταν η πρώτη πράξη για τη μετατροπή του ΔΝΤ από αρωγό των λαών σε διεθνή μεγαλοκαρχαρία και τοκογλύφο, ασκώντας πια πρωτοφανώς κολοσσιαία επιρροή στις οικονομίες περισσότερων από 60 κρατών. Τα έθνη που λάμβαναν τώρα τη διασωστική χείρα του Ταμείου κρέμονταν από τα αμφιβόλου ηθικής χείλη του, καθώς για να εξασφαλίσουν τις δανειακές συμβάσεις και την οικονομική βοήθεια ήταν αναγκασμένα να ασκούν την εσωτερική πολιτική τους με βάση τα κελεύσματα του διεθνούς οργανισμού: το ΔΝΤ είχε πια το πληρεξούσιο να αποφασίζει πόσα θα δαπανούν οι χώρες-οφειλέτες του σε όρους υγείας, παιδείας, προνοιακών επιδομάτων αλλά και οικονομικών παροχών! Μετατράπηκε δηλαδή σε έναν από τους πλέον πανίσχυρους θεσμούς της υφηλίου και παρόλα αυτά πολύ λίγα ξέρουμε για το πώς δουλεύει.
Κι έτσι, παρά το γεγονός ότι ιδρύθηκε για να ευεργετήσει την παγκόσμια οικονομία και να προωθήσει την πλανητική ειρήνη, το ΔΝΤ έχει μετατραπεί σε φόβο και τρόμο των εθνών, με τους σφοδρούς επικριτές του να ισχυρίζονται ότι στόχος του είναι πια να φορέσει τον δυτικότροπο καπιταλισμό στις αναπτυσσόμενες χώρες (και προσφάτως στις δοκιμαζόμενες από τη νέα παγκόσμια κρίση) αδιαφορώντας για τις κατακλυσμιαίες κοινωνικές συνέπειες των πολιτικών του.
Σήμερα το ΔΝΤ έχει 188 χώρες-μέλη και παραμένει ανεξάρτητος οργανισμός, με δικό του καταστατικό, οργανωτική δομή και πόρους φυσικά. Αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που το κατηγορούν ότι έχει μετατραπεί σε έκτρωμα πια, και να γιατί…
Το ΔΝΤ είναι ένας μυστικοπαθής θεσμός χωρίς λογοδοσία
Παρά το γεγονός ότι το Διεθνές Ταμείο χρηματοδοτείται από τους φόρους των πολιτών των κρατών-μελών του, συνεχίζει να λειτουργεί με ένα σκοτεινό πέπλο μυστικότητας να καλύπτει τα πεπραγμένα του. Οι δοκιμαζόμενες εξάλλου κοινωνίες που δέχονται τη βοήθειά του δεν συμμετέχουν ολωσδιόλου στον σχεδιασμό των πακέτων διάσωσης.
Κι έτσι το ΔΝΤ λειτουργεί με μια προσεκτικά επιλεγμένη ομάδα κεντρικών τραπεζιτών και υπουργών Οικονομικών, οι οποίοι αποφασίζουν τις τύχες των λαών αλλά και την εκάστοτε πολιτική σε επιμέρους τομείς (Υγεία, Παιδεία, Περιβάλλον κ.λπ.) χωρίς την κυβερνητική συνδρομή των αντίστοιχων επικεφαλής. Και κάτι ακόμα, που έχει τη δική του σημασία: το ΔΝΤ έχει αρνηθεί σθεναρά και επανειλημμένως τόσο κλήσεις για δημόσιο έλεγχο όσο και αξιολόγηση των πεπραγμένων του από ανεξάρτητους φορείς, μη δίνοντας κοινώς λογαριασμό σε κανέναν.
Οι πολιτικές του ΔΝΤ προωθούν τον εταιρικό πόλεμο
Στην προσπάθειά του να αυξήσει τις εξαγωγικές δραστηριότητες των χωρών που ζητούν την οικονομική συνδρομή του, το ΔΝΤ επιβάλλει στις κυβερνήσεις να παρέχουν διευκολύνσεις στον εξαγωγικό κλάδο, από επιδοτήσεις μέχρι και φοροελαφρύνσεις.
Το μοντέλο ανάπτυξης που προωθεί, και το ξέρουμε πια καλά οι Έλληνες, είναι η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, όπως οι δασικές εκτάσεις (βλέπε Αφρική) και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (νερό, ηλεκτρισμός και τηλεπικοινωνίες), σε τιμές ξεπουλήματος. Στη Γουιάνα, για παράδειγμα, ο ασιατικός κολοσσός ξυλείας Barama έλαβε άδεια υλοτόμησης που είναι 1,5 φορά μεγαλύτερη από τη συνολική έκταση γης που μπορούν να εκμεταλλεύονται οι τοπικές κοινότητες! Και σαν να μην έφτανε αυτό, στα πέντε πρώτα χρόνια λειτουργίας της δεν την απασχολούσαν καθόλου οι φόροι, καθώς δεν πλήρωνε μία.
Τα παραδείγματα δεν έχουν τέλος: στην Αϊτή, το ΔΝΤ ανάγκασε την κυβέρνηση να ανοίξει την αγορά της για το εισαγόμενο και υψηλά επιδοτούμενο αμερικανικό ρύζι, την ίδια ώρα που απαγόρευσε στη χώρα να επιδοτήσει τους δικούς της παραγωγούς. Αποτέλεσμα; Η αμερικανική εταιρία ρυζιού Early Rice κατέχει πλέον μερίδιο αγοράς που αγγίζει το 50% σχεδόν της κατανάλωσης ρυζιού στην Αϊτή…
Το ΔΝΤ μαστίζει το περιβάλλον
Είναι αλήθεια ότι οι δανειακοί όροι και τα διασωστικά πακέτα οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην εκμετάλλευση των φυσικών πηγών σε αστρονομικές κλίμακες. Αυτό συμβαίνει τόσο γιατί δεν νοιάζονται και πολύ για την οικολογία οι τραπεζίτες και τα επενδυτικά κεφάλαια, όσο και εξαιτίας του γεγονότος ότι στις πολιτικές που χαράσσει το ΔΝΤ δεν λαμβάνουν όπως είπαμε μέρος υπουργοί Περιβάλλοντος ή άλλοι «πράσινοι» θεσμοί, παρά μόνο οικονομολόγοι.
Είναι όμως και η δυσανάλογη έμφαση στις εξαγωγές που δίνει το ΔΝΤ, εξαγωγές χωρίς όρους και με κάθε κόστος δηλαδή, που οδηγούν στην πρωτοφανή και μη βιώσιμη πια εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη, καθώς το μόνο που φαίνεται να το ενδιαφέρει είναι να μπορούν οι πελάτες του να αποπληρώνουν τις δόσεις τους. Αντίστοιχο εξαγωγικό φιρμάνι στην Ακτή Ελεφαντοστού, για παράδειγμα, εκεί που το ΔΝΤ έστρεψε σύσσωμη την παραγωγική οικονομία στην εξαγωγή κακάο, έχει οδηγήσει μέχρι στιγμής στην εξαφάνιση των 2/3 των δασικών εκτάσεων της χώρας…
Το ΔΝΤ διασώζει τους τραπεζίτες και επιφέρει ραγδαίες αποσταθεροποιήσεις στην παγκόσμια οικονομία
Την ώρα που οραματιζόταν το 1944 παγκόσμια οικονομική σταθερότητα και νομισματική ασφάλεια, σήμερα το ΔΝΤ πιέζει σταθερά τις χώρες να απορρυθμίσουν τα χρηματοπιστωτικά τους συστήματα. Αιχμή του δόρατος είναι εδώ η κατάργηση των εθνικών ελεγκτικών μηχανισμών που μπορεί να απειλήσουν την κερδοσκοπία των ισχυρών, κάτι που έχει οδηγήσει σε τρομακτική αύξηση των βραχυπρόθεσμων επενδύσεων στις τριτοκοσμικές αγορές των αναπτυσσόμενων χωρών.
Κι έτσι περισσότερα από 1,5 τρισ. δολάρια περνούν σύνορα κάθε μέρα, σύμφωνα πάντα με τον ΟΗΕ! Τα επενδυτικά αυτά κεφάλαια είναι βέβαια βραχυπρόθεσμα, καθώς οι σκοποί τους είναι κερδοσκοπικοί και όχι αναπτυξιακοί, αφήνοντας έτσι τις οικονομίες έκθετες στις αδηφάγες βουλές των κερδοσκόπων. Τρανταχτό παράδειγμα είναι εδώ η νομισματική κρίση του Μεξικού το 1995, με τις περιπέτειες του πέσο να έχουν πολλά να κάνουν με την ασκούμενη πολιτική του Ταμείου.
Όταν έσκασε η φούσκα, το μόνο που έκανε το ΔΝΤ ήταν να ορθώσει το ανάστημά του για να στηρίξει τα επιτόκια και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, χρησιμοποιώντας τα χρήματα των μεξικανών φορολογουμένων για να σώσει τους τραπεζίτες της Γουόλ Στριτ. Αυτές οι διασωστικές ενέργειες του ΔΝΤ, πάντα προς όφελος του δυτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενθαρρύνουν τους αετονύχηδες επενδυτές να συνεχίζουν τα ριψοκίνδυνα κερδοσκοπικά στοιχήματά τους, επιφέροντας ανισορροπίες και αποσταθεροποιώντας έτσι τις εθνικές οικονομίες που υποτίθεται ότι προστατεύουν οι μηχανισμοί του ΔΝΤ.
Στην ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση, το ΔΝΤ απαίτησε από τις κυβερνήσεις να αφομοιώσουν τις επισφάλειες των ιδιωτικών τραπεζών, εξαναγκάζοντας έτσι τους πολίτες να πληρώσουν τα σπασμένα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την ίδια ώρα που απομυζήθηκαν τα δημόσια ταμεία και καταρρακώθηκαν τα κοινωνικά προγράμματα…
Τα διασωστικά πακέτα του ΔΝΤ οξύνουν, αντί να απαλείφουν, την οικονομική κρίση
Κατά τη διάρκεια γενικευμένων οικονομικών υφέσεων, όπως στο Μεξικό, τη Νότια Κορέα, την Ινδονησία, τη Βραζιλία κ.λπ., για να αναφέρουμε μερικές μόνο, το ΔΝΤ παρεμβαίνει ως ο τελευταίος από μηχανής θεός. Παρά τις εμφατικές διακηρύξεις του όμως και με βάση τα τόσα χρόνια της δράσης του, τα πακέτα και τα αντίμετρα του ΔΝΤ όχι μόνο δεν ανακόπτουν την κατιούσα της κρίσης αλλά εντείνουν τον πανικό, βαθαίνουν την κρίση και τη γενικεύουν και στις γειτονικές χώρες.
Η ασιατική κρίση και η θεσμική διαχείρισή της στέκει εδώ σταθμός: απολύσεις στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και ολοκληρωτική υπονόμευση της αναπτυξιακής πορείας των χωρών μακροπρόθεσμα. Όσο για τη Νότια Κορέα, το ΔΝΤ πυροδότησε μια νέα κρίση αυξάνοντας τα επιτόκια, κάτι που οδήγησε σε κύμα χρεοκοπιών και πρωτόγνωρα επίπεδα ανεργίας.
Όσο για το Μεξικό, εξαιτίας των παρεμβατικών πολιτικών του ΔΝΤ, ο αριθμός των πολιτών που ζούσαν πια κάτω από τα όρια της φτώχειας εκτοξεύτηκε πάνω από το 50% του πληθυσμού, την ίδια ώρα που ο κατώτατος μισθός κατακρημνίστηκε στο 80%. Αν όλα αυτά σας μοιάζουν οικεία, είναι γιατί όπως είπαμε το ΔΝΤ ακολουθεί την ίδια αμφιβόλου ηθικής παρεμβατική πολιτική παντού, ισχυριζόμενο ότι κατέχει τη μαγική συνταγή για την παγκόσμια οικονομική σκηνή. Παρά το γεγονός ότι αυτή δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται ιστορικά…
Πηγή: newsbeast.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου