Τα μυστικά της θάλασσας διεκδικούν το μέλλον τους

Συντάκτης: Βασιλική Τζεβελέκου
Σχεδόν 1.000 ναυάγια βρίσκονται διάσπαρτα στον ελληνικό βυθό. Κλασικά, ελληνιστικά, βυζαντινά αλλά και σύγχρονα έχουν να επιδείξουν πλούτο και γλαφυρές ιστορίες. Καράβια μαζί με τα φορτία τους, κατάλοιπα βυθισμένων οικισμών και λιμένων, αν και αθέατα, είναι μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Οι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι μπορούν να αναδειχτούν και να παραδοθούν στο κοινό δημιουργώντας τουριστικά πεδία και δυνατότητες εκπαίδευσης. Και οι ενάλιες αρχαιότητες πρέπει να προστατευτούν με τη νομοθεσία και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών.

Η Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων επιχείρησε την περασμένη Παρασκευή «Μια βουτιά στα περασμένα». Διοργάνωσε στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης ημερίδα με θέμα την υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα από τη σύστασή της, το 1976, έως το 2014. Ηταν η πρώτη φορά που παλιοί και νεότεροι έφοροι ενάλιων αρχαιοτήτων συναντήθηκαν για να παρουσιάσουν το έργο τους, τα νέα δεδομένα και τις εξελίξεις της σύγχρονης τεχνολογίας. Αλλά και για να μιλήσουν για την ανάγκη προστασίας τους, όπως έκανε η πρώην προϊσταμένη της ΕΕΑ και διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου δρ Κατερίνα Δελλαπόρτα. Εκτός από μια αναφορά στο έργο της ΕΕΑ (1998 -2006) μίλησε για την ανάγκη «της διαχείρισης και προστασίας των εναλίων αρχαίων κατά το εθνικό και διεθνές δίκαιο».

«Ενώ ο αρχαιολογικός νόμος θέτει αυστηρές προϋποθέσεις για την πρόσβαση στους αρχαιολογικούς χώρους στην ξηρά, ο νόμος για τις καταδύσεις ανατρέπει το καθεστώς αυτό επιτρέποντας την ανεξέλεγκτη πρόσβαση σε ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους», είπε. Ανέφερε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις καταδύσεων αναψυχής «εκχωρούνται δικαιώματα εμπορικής εκμετάλλευσης κηρυγμένων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων σε ιδιωτικές εταιρείες χωρίς το ελάχιστο όφελος του Δημοσίου, εφόσον δεν προβλέπουν καν τη διαδικασία εκμισθώσεως θαλάσσιου χώρου». Ανέφερε «ότι το αρχαιολογικό απόθεμα στις ελληνικές θάλασσες εξαφανίζεται με γεωμετρική πρόοδο» και πρότεινε «πολιτική βούληση και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών».

Το έργο της ΕΕΑ δεν περιορίζεται στον ελλαδικό χώρο. Πάνω από 570 είναι τα ευρήματα από το 1998 ώς το 2014 της υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας της ελληνικής αποστολής στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Τα στοιχεία παρουσίασε ο υπεύθυνος της έρευνας, ιστορικός Χάρης Τζάλας.

Για την προβολή της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς και το μουσείο που ετοιμάζεται στην «Πολιτιστική Ακτή Πειραιά», στο κτίριο ΣΙΛΟ, έκανε λόγο η προϊσταμένη της ΕΕΑ δρ Αγγελική Σίμωση. Παράλληλα ανέφερε ότι τον Μάιο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης θα συνεχιστούν οι έρευνες στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων και το καλοκαίρι οι έρευνες στο ναυάγιο «Μέντωρ» έξω από τα Κύθηρα -το πλοίο που είχε ναυλώσει ο Ελγιν για να μεταφέρει τα κλεμμένα Μάρμαρα.

Η αρχαιολόγος Δέσποινα Κουτσούμπα υποστήριξε τη δυνατότητα ανάδειξης βυθισμένων οικισμών φέρνοντας ως παραδείγματα την Πλύτρα Ασωπού και το Παυλοπέτρι Λακωνίας. Ο βυθισμένος οικισμός προσφέρει τη δυνατότητα της περιήγησης με μάσκα και βατραχοπέδιλα, μια εμπειρία που δεν υπάρχει πουθενά σε τέτοια έκταση.



efsyn.gr