Amfipoli News: Θησείο: Άγνωστες πτυχές της ιστορικής γειτονιάς

Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2019

Θησείο: Άγνωστες πτυχές της ιστορικής γειτονιάς



Μια από τις πιο ιστορικές συνοικίες της Αθήνας, το Θησείο, αποτελεί για χρόνια σημείο συνάντησης, ιδανική επιλογή για μεσημεριανές κυριακάτικες βόλτες, αλλά και μια ευκαιρία για στοχασμό και ”ταξίδι” πίσω στα ένδοξα χρόνια της αρχαίας Αθήνας.  Πήρε το όνομά του από τον παρακείμενο Ναό του Ηφαίστου, που ονομάζονταν παλαιότερα Θησείο, λανθασμένα, από τις ανάγλυφες παραστάσεις των άθλων του Θησέα που φέρονται στις μετώπες του.

Οδός Ηρακλειδών

Η πεζοδρομημένη οδός Ηρακλειδών, είναι γεμάτη από σπουδαία αισθητικά νεοκλασικά κτίρια. Τα παλιά χρόνια από την οδό περνούσε το τράμ, μέχρι που καταργήθηκε. Ένας σημαντικός αισθητικά χώρος, το μουσείο Ηρακλειδών, υφίσταται σε ανακαινισμένο κτίριο του 1898, επί της οδού Ηρακλειδών και στο νούμερο 16. Άρχισε να λειτουργεί το 2004, από το ζεύγος Άννας-Μπελίντας Φύρου. Τα εκθέματα του Μουσείου έχουν καταγωγή από την σύγχρονη ζωγραφική και γλυπτική.
Θησείο
Επιπλέον, ένα από τα ιστορικότερα στοιχεία της κοινωνικής ταυτότητας της πόλης, βρίσκεται επί της οδού Ηρακελειδών 66Α και Θεσσαλονίκης 19 στο Θησείο. Είναι το πολυθρύλητο και πρωτοπόρο πανελλαδικά – κάνοντας μάλιστα και εξαγωγές – Πιλοποιείον Πουλουπούλου. Το κτίριο που έμεινε γνωστό ως «Πιλ – Πούλ» χτίστηκε το 1896 και στέγασε το εργοστάσιο Πιλοποιίας του Ηλία Πουλόπουλου (1850-1930) ως και τα μέσα του 20-ου αιώνα. Από το 1985 το κτίριο κηρύχτηκε διατηρητέο, ενώ το 1988 πέρασε στην ιδιοκτησία του Δήμου Αθηναίων. Το εργοστάσιο παρήγαγε καλοκαιρινούς και χειμερινούς πίλους και είχε στην γραμμή παραγωγής του εκατοντάδες εργάτες. Εξήγαγε μεγάλες ποσότητες καπέλων στο εξωτερικό και ήταν στην εποχή του η μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής καπέλων στην Βαλκανική. Στα οδυνηρά χρόνια του εμφυλίου πολέμου, το εργοστάσιο βρέθηκε στην δίνη συρράξεων. Φέρει ακόμα τα σημάδια από σφαίρες των αλήστου μνήμης Δεκεμβριανών.
Στις μέρες μας στο εργοστάσιο φιλοξενείται το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων «Μελίνα Μερκούρη», που αποτελεί πολυχώρο ποικίλων εικαστικών και καλλιτεχνικών γενικότερα γεγονότων. Ο πρώτος όροφος του κτιρίου είναι τιμητικά αφιερωμένος στην αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη και σ΄αυτόν εκτίθεται μόνιμη έκθεση υπό τον τίτλο «Οδοιπορικό της Αθήνας». Η έκθεση αυτή αντικατοπτρίζει όψεις από την κοινωνική και πολιτισμική ζωή της Αθήνας, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Εκεί ο θεατής μπορεί να απολαύσει μια γειτονιά της Αθήνας του μεσοπολέμου, με παντοπωλείο, φαρμακείο, καφενείο, τυπογραφείο, φωτογραφείο, κατάστημα νεωτερισμών, αλλά και τα ιστορικά χαμόσπιτα της εποχής. Παράλληλα, στο κτίριο φιλοξενείται και ο Μουσείο του Θεάτρου Σκιών του Χαρίδημου.

Ο κήπος του Θησείου

Οι τούρκοι μετά την απελευθέρωση της Αθήνας πουλούσαν τα κτήματά τους, σε οικονομικούς παράγοντες της εποχής. Αρκετά απο αυτά τα κτήματα δυτικά του Θησείου αγοράστηκαν τότε από τους πρέσβεις στην Αθήνα της Αυστρίας Γ. Γκρόπιους και της Ρωσίας Ι. Παπαρρηγόπουλο. Τα κτήματα ωστόσο δεν εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης της Αθήνας και οι αγοραστές ζήτησαν απο την κυβέρνηση να τα απαλλοτριώσει και να τους αποζημιώσει. Επακολούθησε μεγάλη δικαστική διαμάχη και τελικά το δημόσιο ικανοποίησε το αίτημα των αγοραστών, απαλλοτριώντας τα κτήματα. Τότε ο Βασιλικός Κήπος ανήκε στο Παλάτι και η Αθήνα δε διέθετε εθνικό κήπο. Έτσι, το 1862 με πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Γ. Σκούφου, παραχωρήθηκε από το δημόσιο τμήμα αυτών των κτημάτων απέναντι απο το Θησείο, στον Δήμο και ο Δήμος δημιούργησε τον Κήπο του Θησείου ή «Περιβολάκι του Θησείου» όπως αποκαλούταν, ή ακόμα «Κήπος του Λαού». Λόγω της λειψυδρίας στην περιοχή, φυτεύτηκαν δένδρα ανθεκτικά στο λίγο νερό, όπως κυπαρίσσια, πεύκα κ.ά. Στον Κήπο του Θησείου οι Αθηναίοι γιόρταζαν μεγαλόπρεπα το Πάσχα. Από το 1931 το πρόβλημα της λειψυδρίας αποκαταστάθηκε και έτσι ο κήπος εμπλουτίστηκε με καλλωπιστικά φυτά. Στον Κήπο του Θησείου υπάρχει ακόμα η «Στέρνα του Θησείου» στην οποία κάθε χρόνο λάμβανε χώρα των Φώτων ο αγιασμός των υδάτων. Στην στέρνα, η οποία δεν υπάρχει πλέον, έκαναν τα πρώτα τους βήματα στο κολύμπι τα παιδιά της περιοχής.
Θησείο

Η πλατεία του Θησείου

Ο χώρος της σημερινής Πλατείας, στα προεπαναστατικά χρόνια ήταν διάστικτος από αλώνια, τα οποία και αποτυπώνονταν στο πρώτο σχέδιο των Αθηνών, των Κλεάνθη και Σάουμπερτ.  Το ίδιο όνομα, «Αλώνια», έφερε και η ευρύτερη περιοχή γύρω από την Πλατεία. Κατά τα νεότερα χρόνια στην Πλατεία του Θησείου κάθε Δευτέρα, λάμβανε χώρα το αλογοπάζαρο. Σ’ αυτό το παζάρι συνωστίζονταν όσοι ήθελαν να πουλήσουν ή να αγοράσουν άλογα και γαϊδούρια. Μετά το τέλος της οθωμανικής περιόδου, ο Αχμέτ Αγάς κατόρθωσε να επαυξήσει το νερό της βρύσης του Θησείου, για αυτό η βρύση πήρε το όνομά του, «Βρύση του Αχμέτ Αγά». Η Πλατεία του Θησείου στα πρώτα χρόνια από την απελευθέρωση από τους Τούρκους, αποτέλεσε κεντρικό σημείο αναψυχής και ξεκούρασης των Αθηναίων. Έτσι προτού καθιερωθεί στα χρόνια του Όθωνα, η Κυριακάτικη βόλτα στο Πεδίον του Άρεως και την Πατησίων, οι Αθηναίοι τις Κυριακές αφού πρωτίστως έκαναν την βόλτα τους στην οδό Αδριανού, κατέκλυζαν την πλατεία του Θησείου.
Θησείο
Μετά την μικρασιατική τραγωδία, πλήθος προσφύγων που συνέρρευσαν στην Αθήνα, έφτιαξαν ξύλινα παραπήγματα και διέμεναν γύρω από την Πλατεία του Θησείου. Ωστόσο, τα παραπήγματά τους αργότερα κατεδαφίστηκαν. Η συνοικία του θησείου σχετίζονταν και με τα καλλιτεχνικά . Πολλοί κινηματογράφοι και θέατρα στεγάζονταν ευρύτερα στην Πλατεία του Θησείου. Επί της Πλατείας υπήρχε το καφενείο του Πετσάλη. Σ΄αυτό λειτουργούσε υπαίθριος βωβός κινηματογράφος. Στην Πλατεία παράλληλα βρίσκονταν και ο κινηματογράφος «Ζέφυρος» που κατεδαφίστηκε ένεκα των αρχαιολογικών ανασκαφών στην αγορά. Διατηρούσε μόνιμη οθόνη, μεγάφωνα και μεγάλη έκταση για τραπεζάκια. Υπήρχε ακόμα και ο θερινός κινηματογράφος «Έντεν» με είσοδο από την Πλατεία του Θησείου. Κάτοχος του υπήρξε ο μετέπειτα κινηματογραφικός κολοσσός Σπύρος Σκούρας.
Συνάμα στην Πλατεία λειτουργούσε και το αγαπημένο λαϊκό θέατρο «Φαρέα»,  στο οποίο παρουσιάστηκαν πολλές επιθεωρήσεις. Στην κορύφωση του Εθνικού Διχασμού το καλοκαίρι του 1916, παίχτηκε η επιθεώρηση «Διάνα». Το θέατρο όπως ήταν αναμενόμενο έκλεισε και απαγορεύτηκε το ανέβασμα πολιτικής σάτιρας. Από το 1933 ο χώρος λειτούργησε ως θέατρο «Έντεν» και αργότερα ως κινηματογράφος. Ακόμα στην Πλατεία του Θησείου υπήρχε το θέατρο «Θησείο» που άνοιξε τις πύλες του από το 1876 και ανέβαζε παραστάσεις παντομίμας. Ιστορικό ορόσημο για την περιοχή, το έτος 1869 κατά το οποίο κατασκευάστηκε ο σταθμός του Θησείου.
Πηγές:el.wikipedia.org, 
history-pages.blogspot.gr. taxidologio.gr, newsbeast.gr
Σύνταξη κειμένου: Κωνσταντίνα Κοντογιάννη
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
maxmag.gr
Διαβάστε επίσης:



Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου