Ο Μέγας Αλέξανδρος συνέχιζε να λατρεύεται ως θεός στην Μακεδονία, 6 αιώνες μετά τον θάνατό του! Επιγραφή-τεκμήριο

Ο Μέγας Αλέξανδρος συνέχιζε να λατρεύεται ως θεός στην Μακεδονία, 6 αιώνες μετά τον θάνατό του! Επιγραφή-τεκμήριο

Του Γιώργου Λεκάκη

Στην Αχλάδα Φλωρίνης ευρέθη μια αρχαία επιγραφή (πιθανώς του 3ου αι. μ.Χ.), που πιστοποιεί ότι ο Μέγας Αλέξανδρος συνέχιζε να λατρεύεται ως θεός στηνΛυγκηστίδα της Μακεδονίας, 6 αιώνες μετά τον θάνατό του!

Ιδού το πειστήριον, η επιγραφή:

Αυρήλιος Ιουλιανός τον υιόν

Λυσίμαχον ανέθηκεν

[ε]ις θεόν Αλέξανδρον

Χρονολογία: περί τα μέσα του 3ου μ.Χ. αι.

ΠΗΓΗ: Wrede «1. Hälfte des 3. Jhs. (?)».

Κοινά αρχαία έθιμα

με την υπόλοιπη Μακεδονία

Η αρχαιολογική έρευνα στο χωριό Αχλάδα απεκάλυψε (και) ένα νεκροταφείο (5ουαι. π.Χ.) με 200 τάφους![1] Κοντά σε ορυχείο, απέναντι από τον σύγχρονο οικισμό της Αχλάδας, ενετοπίσθη κάτω από ρωμαϊκών χρόνων κατάλοιπα, ένα οργανωμένο νεκροταφείο». Τα πρώτα δείγματα της ανασκαφής στο νεκροταφείο είναι αντιπροσωπευτικά για την Λυγκηστίδα της προ Φιλίππου εποχής. Τα έθιμα ταφής είναι κοινά με άλλες θέσεις αυτής της περιόδου στην Μακεδονία (όπως την Σίνδο, τις Αιγές, το Αρχοντικό, την Αιανή). Μεταξύ άλλων, ευρέθησαν στους τάφους χάλκινα κοσμήματα (πόρπες, περόνες, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια, βραχιόλια, χρυσά επιστόμια, χρυσά σκουλαρίκια), σιδερένια ξίφη, μαχαίρια, αιχμές δοράτων, αγγεία (από τοπικά εργαστήρια, κανθαροειδείς κοτύλες, πρόχοι, κορινθιακοί αρύβαλλοι, εξάλειπτρα και αττικά μελαμβαφή αγγεία, όπως σκυφίδια, σκύφοι τύπου bolsal, κάνθαροι, αρυβαλλοειδή ληκύθια)[2].

Η Αχλάδα (τ. Κρουσοράτη ή Κρουσουράτη[3]) τον 17ο αι. αναφέρεται ότι είχε 61 μη μουσουλμανικά σπίτια [4], και ως χωριό κατοικούμενο κυρίως από Βουλγάρους (σλαβόφωνους), τον 19ο.[5]

Το σίγουρο είναι πως το 1894 είχε εν λειτουργία ελληνικό σχολείο και επικρατούσε το ελληνικό στοιχείο.

Αλλά από το 1903 η βουλγαρική ένοπλη απειλή και τρομοκρατία ήταν έντονη. Οι πρόκριτοι του χωριού μετέβησαν στο Μοναστήρι να την αναφέρουν στον Έλληνα πρόξενο, Σταμάτιο Κιουζέ Πεζά. Είπαν πως Βούλγαροι κομιτατζήδες εισέβαλλαν καθημερινά στο χωριό, διανυκτέρευαν στα σπίτια τους, υποχρεώνοντας τους κατοίκους να… πληρώνουν (τον... στρατό κατοχής) 3 λίρες ο καθένας!Απαγόρευαν μάλιστα να καλέσουν τις οθωμανικές Αρχές!

Γι’ αυτό, το 1904, οι κάτοικοι της Κρουσοράτης, μετά από αφόρητες πιέσεις και βία, αναγκάσθηκαν να δηλώσουν «εξαρχικοί»[6]. Γι’ αυτό αναφέρεται ότι ο χριστιανικός πληθυσμός του χωριού το 1905 ήταν 760 «εξαρχικοί».[7]

Το χωριό υπέφερε σοβαρά και στον εμφύλιο πόλεμο των Ελλήνων, με αποτέλεσμα περισσότεροι από 100 κάτοικοί να μεταναστεύουν στις σοσιαλιστικές χώρες!

ΠΗΓΕΣ:

Κων. Απ. Βακαλόπουλος «Εθνοτική Διαπάλη στη Μακεδονία (1894-1904), Η Μακεδονία στις παραμονές του Μακεδονικού Αγώνα», εκδ. «Ηρόδοτος», Θεσσαλονίκη, 1999.

Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Βλ. αρχαιολόγο Λ. Γκέλου, στην 30ή Επιστημονική Συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στημ Μακεδονία και τη Θράκη, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και υπουργείο Πολιτισμού.

[2] ΠΗΓΗ: Ιστορία της Φλώρινας.

[3] Με αυτό το όνομα αναφέρεται από τον 15ο αιώνα. Ετυμολογείται ως βουλγαρικό/σλαβικό. Αλλά μάλλον είναι ελληνικό: Χρυσοράτη, εξ αιτίας των ορυχείων της περιοχής. Παρόμοια τροπή τοπωνυμίων απαντάται και σε άλλα μέρη της Μακεδονίας, τα οποία ευκόλως και αταλαίπωρα ετυμολογούνται ως... βουλγαρο-σλαβικά.

[4] ΠΗΓΗ: Οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο (τεφτέρι) του 1626-1627.

[5] Βλ. Ρώσο σλαβολόγο Viktor Grigorovich, 1845.

[6] Πιστοί της Βουλγαρικής Εξαρχίας. Συστήθηκε ως αυτόνομη Ορθόδοξη Εκκλησία με σουλτανικό φιρμάνι, κατά παράβαση των επισήμων χριστιανικών διατάξεων και χωρίς την σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Συστήθηκε στις 28.2/12.3.1870, με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Είχε ως στόχο την εκδίωξη των Ελλήνων κληρικών από την περιοχή της Μακεδονίας-Θράκης, και την επάνδρωσή της με Βούλγαρους. Ήταν ο «δούρειος ίππος» του ρωσικού σχεδίου πανσλαβισμού στα Βαλκάνια.

[7] Βλ. Ντίμιταρ Μίσεφ «La Macédoine et sa Population Chrétienne».

arxeion-politismou.gr