Τα μενίρ των Λακώνων στην Σαρδηνία, όπου ο «γιγαντιαίος τάφος» του Αίαντα!

 

Του Γιώργου Λεκάκη

Η ανακάλυψη των μεγαλιθικών γλυπτών, τύπου menhir, στους Λάκωνες / Laconi Σαρδηνίας, ξεκίνησε το 1969, όταν το πρώτο menhir βρέθηκε στην περιοχή Genna Arréle. «Ήταν απομονωμένο στην άκρη δεξιά του αγροτικού δρόμου, στην άκρη μιας ακαλλιέργητης γης» (Enrico Atzeni, 1973). Απόδειξις ότι οι κάτοικοι το θεωρούσαν κάτι ιερό, ένα κομμάτι τους, και δεν «πείραξαν» εκείνη τη γη…

Από εκείνη την στιγμή άρχισε μια διαδοχή εξαιρετικών ευρημάτων. Σε γύρω τοποθεσίες όπως Genna Arréle, Perda Iddocca, Masone 'e Perdu, Piscina' e Sali, Bau Carradore, Nuraxi Arrùbiu, κ.ά.

Το Λακώνι / Laconi, Làconi είναι ένας δήμος στην επαρχία Οριστάνο της Σαρδηνίας, 70 χιλμ. βόρεια του Κάλιαρι.

Στο "Museo delle Statue Menhir" υπάρχουν 40 τέτοια μενίρ. Χρονολογούνται στην Εποχή του Χαλκού, του «πολιτισμού Ozieri», όπως λέγεται εδώ, από την Τραχύτη / Trachyte, και μερικά από τον «γιγαντιαίο τάφο» (μήκους 10 μ.) του Αίαντα / Aiòdda, από το Nurallao και την γύρω περιοχή…

Να ήταν προσφορές των Ελλήνων που έφθαναν έως εκεί, προς τον γίγαντα - ήρωα Αίαντα;

Συνήθως είναι διακοσμημένα με ανάγλυφα, που εικονίζουν ανθρώπους σε στάση δέησης, με υψωμένα τα χέρια, ή πολλές φορές πάνω από το κεφάλι τους, έτσι ώστε να σχηματίζουν το γράμμα «Φ» ή όλο αυτό να μοιάζει με κεφαλή ταύρου. Κάποια έχουν και φαλλικά σύμβολα. Κάποια εικονίζουν γυναίκα, με ευδιάκριτα τα στήθη της. Επάνω από το κεφάλι, υπάρχει σύνδεση του ανθρώπου με ένα ανεστραμμένο τρίγωνο. Στο κάτω μέρος της εικονογραφίας υπάρχει είτε πλοίο, είτε ο κεραυνός του Διός. Σε ένα απ’ αυτά, εικονίζεται η γέννηση της θεάς Αθηνάς, από το κεφάλι του Διός ή η Κρητικιά μινωίτισσα Θεά Φιδού…

Η δε παραδοσιακή φορεσιά των κοριτσιών των Λακώνων Σαρδηνίας, προσομοιάζει πολύ σε αυτήν των Μινωιτισσών της Κρήτης. 

Τα μενίρ αυτά έχουν όνομα:

Barrili I, II, Bau Carradore I, II, III, Genna Arrele I, II, III, V, I, Martingiana II, Montes I, Nuraghe Orrubiu III, IV, Palas de Nuraxi I, II, Perda (< Πέτρα) Iddocca VI, VII, VIII, Piscina 'e Sali I, II, III, IV, V, VI, VII, IX, Pranu Maore I, II, III, IV, V, S'Arretzraxiu, Tamadili.

ΠΗΓΕΣ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». Γ. Λεκάκης «Λακώνων Γη». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.5.2018.

Atzeni E. «Laconi, il museo delle statue-menhir», εκδ. Carlo Delfino, Sassari, 2004.

arxeion-politismou.gr