Βρέθηκε δέρμα ερπετού 289.000.000 χρόνων!

 

Του Γιώργου Λεκάκη

Το αρχαιότερο δέρμα ερπετών χρονολογείται πριν από τους δεινόσαυρους!

Ένα μικροσκοπικό κομμάτι δέρματος ερπετών, που χρονολογήθηκε πριν από 289.000.000 χρόνια, είναι το αρχαιότερο, που έχει βρεθεί ποτέ, για μια ομάδα ζώων γνωστά ως  αμνιώτες[1], η οποία περιλαμβάνει ερπετά, πουλιά και θηλαστικά. Είναι δηλαδή 21,000,000 χρόνια αρχαιότερο από αυτό, που μέχρι σήμερα λέγαμε αρχαιότερο…

Οι ερευνητές μπόρεσαν να κόψουν το απολιθωμένο δέρμα και να εξετάσουν μια διατομή, στην οποία ήταν ορατά διακριτά στρώματα επιδερμίδας και δερμίδας.

Είναι σπάνιο το απαλό, λεπτό δέρμα να διατηρηθεί στα απολιθώματα. Αυτό το κομμάτι πιθανότατα ανήκε σε ένα μικρό ζώο, που έμοιαζε με σαύρα, γνωστό ως Captorhinus aguti.

Το δέρμα βρέθηκε από τους B. και J. May, οι οποίοι, για πολλά χρόνια, κοσκίνιζαν υλικό από ένα λατομείο ασβεστόλιθου στο Richards Spur, ένα σπηλαιοσύστημα στην Οκλαχόμα γνωστό για τα απολιθώματα του C. aguti.

ΠΗΓΗ: Mooney E. D., κ.ά. Curr. Biol. https://doi.org/10.1016/j.cub.2023.12.008, 2024. «This is the oldest fossilized reptile skin ever found — it pre-dates the dinosaurs - Permian-period petroleum helped to preserve minute scraps of pebbly hide that probably belonged to a lizard-like creature», Nature, 11.1.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.1.2024.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Ο όρος amniote / αμνιώτης προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη αμνίο < ἀμνίον, που σημαίνει την μεμβράνη που περιβάλλει ένα έμβρυο (αμνιακός σάκκος, αμνιακό υγρό, κλπ.). Ο όρος αρχικά σήμαινε και ένα αγγείο, μέσα στο οποίο έπεφτε τελετουργικώς το αίμα του θυσιασμένου ζώου. κυρίως από τον ἀμνό = αρνί. – βλ. Oxford English Dictionary.

Οι πρώτοι αμνιώτες (οι «βασικοί αμνιώτες»), έμοιαζαν με μικρές σαύρες και εξελίχθηκαν από ημιυδρόβια ερπετόμορφα, πριν από περίπου 312.000.000 χρόνια. Έγιναν τα κυρίαρχα σπονδυλωτά της ξηράς και διαχωρίστηκαν στα συναψίδια και τα σαυροψίδια. Το αρχαιότερο γνωστό απολιθωμένο συναψίδιο είναι το Protoclepsydrops πριν από περίπου 312.000.000 χρόνια, ενώ τα αρχαιότερα γνωστά σαυροψίδια είναι, πιθανώς, ο Hylonomus και ο Paleothyris, στην τάξη Captorhinida, από την Μέση Πενσυλβανική Εποχή (περίπου 306.000.000 – 312.000.000 χρόνια πριν).

Βλ. https://doi.org/10.1038/d41586-024-00032-9

arxeion-politismou.gr