Επιγραφές στα ελληνικά ανακαλύφθηκαν σε βουνό του σημερινού Τατζικιστάν στην Κεντρική Ασία

 

Τα χαρακτικά στην ελληνική γραφή στην περιοχή της Βακτριανής αυτής της περιοχής γράφουν, «ΕΙΔΙΗΛΟ Υ…ϸΑΟΝΑΝϸΑΕ ΟΟΗ-ΜΟ ΤΑΚ-ΤΟΕ», που μεταφράζεται σε «Αυτός είναι ο… του βασιλιά των βασιλέων, Βήμα Τάκτου», σύμφωνα με τον Nicholas Sims- Ουίλιαμς, κορυφαίος ειδικός στη μελέτη της Βακτριανής γλώσσας.

Βακτριανικό νόμισμα Ελληνικό αλφάβητο...Η βακτριανή λέξη Alchono ( Αλχοννο ) γραμμένη στα ελληνικά σε ένα νόμισμα.0

Η Bactrian Βακτριανή γλώσσα γράφτηκε κυρίως σε ένα αλφάβητο βασισμένο στην ελληνική γραφή, γνωστό εγγενώς ως αριανό (Arya). Μετά την κατάκτηση της Βακτρίας από τον Μέγα Αλέξανδρο το 323 π.Χ., τα ελληνικά ήταν η διοικητική γλώσσα των «ελληνιστικών» διαδόχων του, του βασιλείου των Σελευκιδών και των ελληνοβακτριανών, για περίπου δύο αιώνες.

Αργότερα, η Αυτοκρατορία Κουσάν διατήρησε τα ελληνικά για διοικητικούς σκοπούς αλλά σύντομα μεταπήδησε στη Βακτριανή. Η επιγραφή του Βακτριανού Rabatak (που ανακαλύφθηκε το 1993 και αποκρυπτογραφήθηκε το 2000) καταγράφει ότι ο βασιλιάς των Κουσάνων Kanishka (περίπου 127 μ.Χ.) εγκατέλειψε την ελληνική («ιωνική») ως διοικητική γλώσσα υπέρ της βακτριανής («γλώσσα Άρυα»).

Ως αποτέλεσμα, η ελληνική γλώσσα ξεθώριασε από την επίσημη χρήση, με τη βακτριανή να παραμένει. Η ελληνική γραφή, από την άλλη, επέμενε και χρησιμοποιήθηκε για τη γραφή Βακτριανής.

Τα εμπόδια των νέων ευρημάτων

Οι αρχαιολόγοι δεν έχουν συνήθως την ευκαιρία να ανακαλύψουν νέα μνημεία στο Τατζικιστάν λόγω των φυσικών τοπίων του.

Τα  μνημεία σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αναγνωριστούν. Ωστόσο, οι κάτοικοι της περιοχής κάνουν τη δουλειά και αναφέρουν τα ευρήματά τους στους αρχαιολόγους.

Για παράδειγμα, το 1932, ένας τοπικός βοσκός ονόματι Jura Ali ανακάλυψε ένα καλάθι γεμάτο με έγγραφα στο όρος Mug. Το εύρημα αποδείχθηκε μοναδικό, καθώς ήταν το πρώτο κείμενο στη σογδιανή γλώσσα που βρέθηκε στην επικράτεια του ιστορικού Σογδ. Αυτή η μελέτη οδήγησε τελικά στην ανακάλυψη του οικισμού του αρχαίου Penjikent.

Πώς προέκυψε η ανακάλυψη

Παρόμοια, ένας κάτοικος του χωριού Σολ στην περιοχή Χίσορ Σανγκίνοφ συνάντησε επιγραφές σε ένα άγνωστο γράμμα στα βουνά.

Ο Bobomullo Bobomulloev, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών του Τατζικιστάν, ανέλαβε την εξέταση της ανακάλυψης.

Μετά από πιο προσεκτική ανάλυση, αποδείχτηκε ότι οι βραχογραφίες ήταν πράγματι σε αρχαία γραφή . Βρίσκονταν στο βορειότερο μέρος του φαραγγιού κοντά στον δεξιό παραπόταμο του ποταμού Almosi σε ένα πολύ γραφικό μέρος γνωστό στον ντόπιο πληθυσμό ως Khoja Mafraj.

Ο τοπικός βοσκός Sanginov Khaitali, που έκανε το εύρημα, είπε ότι την πρώτη φορά που επισκέφτηκε την περιοχή, είχε βρει ακόμη περισσότερα.

Λόγω χιονοστιβάδων, θραύσματα με επιγραφές έπεσαν στους πρόποδες του γκρεμού. Το τμήμα που σώθηκε είναι λαξευμένο σε μια επίπεδη επιφάνεια βράχου σε τρεις γραμμές, όπου υπάρχουν είκοσι τρία γράμματα.

Δεύτερη πέτρα με επιγραφές. - Ιστότοπος CAAL 9 (CC BY-NC-ND 4.0) 

Η Βακτριανή, η ιστορία της και η σύνδεσή της με τους Έλληνες

Η Βακτρία είναι μια αρχαία ιστορική περιοχή στην Κεντρική Ασία μεταξύ της οροσειράς Hindu Kush και του ποταμού Oxus που τώρα ονομάζεται ποταμός Amu Darya. Η περιοχή ονομάζεται επίσης "Balkh" από έναν από τους παραπόταμους ποταμούς του Amu Darya.

Παρόλο που ιστορικά ήταν μια ενοποιημένη περιοχή, τώρα είναι χωρισμένη σε πολλά έθνη της Κεντρικής Ασίας, όπως το Τουρκμενιστάν, το Αφγανιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν και το Πακιστάν. Δύο από τις σημαντικότερες πόλεις της σήμερα είναι η Σαμαρκάνδη στο Ουζμπεκιστάν και η Κουντούζ στο βόρειο Αφγανιστάν.

Οι πρώτες ελληνικές μαρτυρίες αρχαιολογικών μαρτυριών δείχνουν ότι η περιοχή ανατολικά της Περσίας και βορειοδυτικά της Ινδίας φιλοξενούσε συγκεντρωμένες αυτοκρατορίες από το 2.500 π.Χ.

Τον έκτο αιώνα π.Χ., ο Κύρος ο Μέγας κατέλαβε τη Βακτριανή και την πρόσθεσε στην Περσική Αυτοκρατορία. Όταν ο Δαρείος Γ' έπεσε στα χέρια του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη μάχη της Γαυγάμελας (Αρμπέλα) το 331 π.Χ. η Βακτρια ρίχτηκε στο χάος. Λόγω της ισχυρής τοπικής αντίστασης, ο ελληνικός στρατός χρειάστηκε δύο χρόνια για να καταστείλει την εξέγερση των Βακτριανών, αλλά η δύναμή τους ήταν στην καλύτερη περίπτωση ισχνή.

Πλάκα που απεικονίζει την Κυβέλη, ένα αναθηματικό θυσία και τον Θεό ήλιο. Ai Khanoum, 3ος αιώνας π.Χ. (Εθνικό Μουσείο του Αφγανιστάν- Πινακίδα από τη Βακτρία (2ος αι. π.Χ.) που απεικονίζει την Ελληνίδα Θεά Κυβέλη σε ένα άρμα που οδηγείται από τη Νίκη και σύρεται από λιοντάρια προς μια θυσία αναθήματος (δεξιά). παραπάνω είναι ουράνια σύμβολα συμπεριλαμβανομένης μιας ηλιακής θεότητας. 

Οι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Βακτριανή
Ο Μέγας Αλέξανδρος έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να φέρει τον ελληνικό λαό και τον πολιτισμό σε χώρες αρκετά απομακρυσμένες από τη Μεσόγειο.
Η «Ελληνιστική Περίοδος»  του 323 έως το 331 π.Χ. εισήγαγε την ποικιλομορφία σε μεγαλύτερο επίπεδο, τους πολιτισμικούς μετασχηματισμούς και την ανάμειξη που έφερε η άφιξη των Ελλήνων στη δυτική και κεντρική Ασία.
Στην ανατολική πλευρά βρίσκεται η Βακτρία, μια απομονωμένη περιοχή που φιλοξένησε το μοναδικό Ελληνοβακτριανικό Βασίλειο.

Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος έγραψε ότι κατά τη διάρκεια των ελληνοπερσικών πολέμων (499-449 π.Χ.), αφού πολιορκούσε την ελληνική αποικία της Βάρκας στην Κυρηναϊκή για εννέα μήνες, ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος μείωσε τον πληθυσμό της πόλης σε σκλαβιά και «τους έδωσε μια πόλη Βακτήρια για να ζήσεις».
Ωστόσο, μόνο μετά την κατάκτηση του Αλεξάνδρου η ελληνική παρουσία στην περιοχή έγινε πιο ουσιαστική. Μετά το θάνατό του, αποτέλεσε το ανατολικότερο τμήμα της αυτοκρατορίας των Ελλήνων Σελευκιδών, που πήρε το όνομά της από την ελληνική από την Μακεδονία δυναστεία που κυβερνούσε μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής κατά την «ελληνιστική περίοδο».