3.000 λίθινα εργαλεία 7.700 χρόνων βρέθηκαν στο Δισπηλιό Καστοριάς – έως τώρα…

 

Του Τάσου Μπεκιάρη

Οι πολυετείς ανασκαφές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην νεολιθική, παραλίμνια θέση του Δισπηλιού Καστοριάς Μακεδονίας (Μέση - Νεώτερη Νεολιθική, περίπου 5700 - 3500 π.Χ.) έφεραν στο φως μια εντυπωσιακή - από άποψη διατήρησης και τυπολογικής ποικιλομορφίας - μακρολιθική λιθοτεχνία. 

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα μακρολιθικά σύνολα της Νεολιθικής Ελλάδας, καθώς αριθμεί περισσότερα από 3,000 τεχνουργήματα. Περιλαμβάνει ποικίλα λίθινα εργαλεία και αντικείμενα, όπως τσεκούρια, αξίνες, σμίλες, ακόνια, τριβεία, τριπτήρες, γουδοχέρια, στιλβωτήρες, αμόνια, τρυπάνια, «κεφαλές ροπάλων», αλιευτικά βαρίδια και βλήματα σφεντόνας. 

Πέρα από τα ήδη διαμορφωμένα αντικείμενα, έχουν εντοπιστεί και πρώτες ύλες, ημίεργα εργαλεία και απορρίμματα που προέρχονται από την κατά χώραν επιτόπια κατασκευή, συντήρηση και επαναδιαμόρφωση μακρολιθικών τεχνουργημάτων.

Η διάλεξη βασίζεται στα αποτελέσματα της υπό εξέλιξη μελέτης της μακρολιθικής λιθοτεχνίας του Νεολιθικού Δισπηλιού, που διεξάγεται στο πλαίσιο του Προγράμματος ERC EXPLO, υπό τη διεύθυνση του ομότιμο καθηγητή Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Κ. Κωτσάκη. Θα παρουσιαστεί η μακρολιθική λιθοτεχνία του Δισπηλιού και θα συζητηθούν τα τυπολογικά και τεχνολογικά χαρακτηριστικά των τεχνουργημάτων. Έμφαση θα δοθεί στην διερεύνηση των ακολουθιών κατασκευής και συντήρησης των μακρολιθικών προϊόντων, ενώ θα συζητηθούν οι πρακτικές κατανάλωσης και απόθεσης των τεχνουργημάτων, καθώς και τα χωρικά τους συγκείμενα.

Τέλος, κάνοντας συγκρίσεις με άλλες μακρολιθικές λιθοτεχνίες από το Νεολιθικό Αιγαίο, θα επιχειρήσω να προσδιορίσω τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά της εν λόγω λιθοτεχνίας και σε σχέση με το ιδιαίτερο παραλίμνιο περιβάλλον, στο οποίο εγκαταστάθηκε και διαβίωσε η νεολιθική κοινότητα του Δισπηλιού.

ΠΗΓΗ: Ομιλία Τ. Μπεκιάρη (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) με τίτλο «Λιθοτεχνίες της λίμνης: μακρολιθικά τεχνουργήματα από το Νεολιθικό Δισπηλιό Καστορίας», Αιγεύς και Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, 23.2.2024. 

arxeion-politismou.gr