«Κύφες»: Τα δρακόσπιτα της Χάλκης Δωδεκανήσων!

 

Του αρχαιολόγου Αδαμαντίου Σάμψων

Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών της Ρόδου άρχισε το 2010 με φοιτητές μια πρωτότυπη έρευνα στο μικρό και βραχώδες νησί της Χάλκης.

Τοπογραφήθηκαν, σχεδιάστηκαν και φωτογραφήθηκαν αγροτικά κτίσματα σε ολόκληρο το νησί, που χρονολογούνται από την Μέση Βυζαντινή περίοδο, μέχρι το τέλος της Ιπποτοκρατίας (15ος αιώνας μ.Χ.).

Χρησιμοποιήθηκαν χάρτες της ΓΥΣ και αεροφωτογραφίες.

Τα πιο σημαντικά κτίσματα είναι οι «κύφες» (μεγαλιθικές κατασκευές με στέγη από μεγάλες ασβεστολιθικές πλάκες και πατημένο χώμα).

Λόγω του άγονου και πετρώδους εδάφους και της έλλειψης νερού οι κάτοικοι του νησιού αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν ένα ιδιαίτερο σύστημα οικονομικής διαχείρισης του περιβάλλοντος.

Κατά την διάρκεια της επιφανειακής έρευνας επισημάνθηκαν κλασσικές και προϊστορικές θέσεις, καθώς και μία εκτεταμένη μεσολιθική θέση.

ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:

Οι κύφες ήταν είδος δρακόσπιτων.

Σε κυκλικές μάντρες φύτευαν αμπέλια. Ένα είδος εκτεταμένης έννοιας των δενδρόσπιτων Φολεγάνδρου (πέτρινες κατασκευές για την προστασία ενός και μόνο δένδρου!

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ

- κυφή (ἡ) = κεφαλή στα κρητικά (Λεξ. Ἡσύχ.).

- κυφός (-ή, -όν, θηλ. πληθ. αἱ κυφαί) < ρ. κύπτω, κέκυφα: κεκλιμένος πρὸς τὰ ἐμπρός, κεκυρτωμένος, κύπτων, καμπούρης, πρεσβύτης. τρίγλαι οι καρίδες / γαρίδες, ἕνεκα τοῦ σχήματος αὐτῶν. κράγγονες τὸ μικρὸν γένος. ὑπὸ ἄροτρον.

Ø Κεκυρτωμένος, κυρτωμένος = στρογγύλος / στρογγυλός (ἐπὶ ποτηρίου), κοίλος.

> κύρτωμα, κλπ.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης "Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις".

Και: Ἀθήν. 136Α, 482Ε. Ἀνθ. Π. 5.185. Ἀριστοτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 2, 2., 5. 17, 8. Ἀριστοφ. Ἀχ. 703. Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 618.14. Ἐπίχ. 37 Ahr. Εὔβουλ. ἐν «Τιτθαῖς» 4. Ἱππ. π. Ἄρθρ. 806. Ομ. Ὀδ. β,16. Πλ. 266.

ΔΕΙΤΕ βίντεο από την περιοχή Κατσιάς:

arxeion-politismou.gr