Γιατί οι Αρχαίοι Έλληνες ξάπλωναν για να φάνε και να πιούν;

Μια σκηνή συμποσίου από μια αρχαία Κύλικα. Εικόνα: Wikimedia Commons/ Δημόσιος Τομέας

Σωζόμενες εικόνες σε αμέτρητα έργα τέχνης, όπως αγγεία, νωπογραφίες, κύπελλα κρασιού και γλυπτά, απεικονίζουν συχνά τους αρχαίους Έλληνες να ξαπλώνουν στη μία πλευρά για να φάνε και να πιουν σε ένα συμπόσιο.

Η συνήθεια να ξαπλώνουμε για να δειπνήσουμε στην αρχαία Ελλάδα ξεκίνησε τουλάχιστον ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ. και αργότερα έγινε από τους Ρωμαίους.

Περιέργως, οι Έλληνες απεικονίζονται πάντα ξαπλωμένοι στην αριστερή τους πλευρά - ποτέ στη δεξιά τους.

Ο λόγος αυτής της παράδοσης δεν είναι απολύτως σαφής, αλλά ιστορικοί και κλασικιστές έχουν συζητήσει το θέμα εδώ και δεκαετίες.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το να ξαπλώνεις στη συγκεκριμένη πλευρά αφήνει το δεξί χέρι ελεύθερο να πιάσει τα αγγεία που χρησιμοποιούνται για φαγητό και ποτό. Ωστόσο, υπάρχουν παραδείγματα Ελλήνων που ξαπλώνουν στην αριστερή τους πλευρά και εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το αριστερό τους χέρι για φαγητό και ποτό στην αρχαία τέχνη.

Οι αρχαίοι Έλληνες έτρωγαν και έπιναν ξαπλωμένοι για να βοηθήσουν στην πέψη;

Άλλοι, επικαλούμενοι την ανθρώπινη ανατομία, υποστηρίζουν ότι η πρακτική έχει άμεση σχέση με τον τρόπο με τον οποίο χωνεύουμε τα τρόφιμα.

Το στομάχι καμπυλώνεται πάνω του και συχνά, όταν ξαπλώνετε, τα γαστρικά οξέα που βοηθούν στη διάσπαση της τροφής στην πραγματικότητα εκτοξεύονται προς τον οισοφάγο και προκαλούν καούρα.

Όταν ξαπλώνετε στην αριστερή πλευρά, ωστόσο, η πέψη βελτιώνεται πραγματικά.

Καθώς η αριστερή πλευρά του στομάχου είναι κυρτή, το να ξαπλώνετε στην αριστερή πλευρά του σώματος ενώ τρώτε και πίνετε, στην πραγματικότητα παρέχει περισσότερο χώρο για επιπλέον τροφή, χωρίς να προκαλείται παλινδρόμηση οξέος.

Ανεξάρτητα από τον λόγο, πρέπει να ήταν και άνετο και βολικό από τη στιγμή που η ανάκλιση κατά τη διάρκεια των γευμάτων λειτούργησε στη Μεσόγειο και επιβίωσε για χιλιετίες.

Οι διατροφικές συνήθειες διέφεραν ανάλογα με την τάξη και το φύλο στην αρχαία Ελλάδα

Συμπόσιο. Εικόνα: Jastrow /Wikimedia Commons/ CC BY 2.5

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν επίσης ότι το να τρώτε ξαπλωμένοι καθώς μας σέρβιραν άλλοι ήταν ένα σημάδι δύναμης και πολυτέλειας που απολάμβανε η ελίτ.

Άνθρωποι επίσης που δεν άνηκαν στην ελίτ αντέγρεφαν αυτό το χαλαρό στυλ φαγητού, αν είχαν την οικονομική δυνατότητα.

Οι Ελληνικοί καναπέδες τραπεζαρίας της αρχαϊκής και της κλασικής περιόδου προορίζονταν για άνδρες και, σπανιότερα, για γυναίκες, που χρησίμευαν ως σκλάβοι, μουσικοί και διασκεδαστές στα γεύματα.

Οι γυναίκες γενικά δεν καλούνταν σε συμπόσια παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις, όπως τα γαμήλια γλέντια — και ακόμη και τότε αναμενόταν να κάθονται όρθιες.

Μόνο στην αρχαία Ρώμη άλλαξαν τα έθιμα, επιτρέποντας στις γυναίκες της ανώτερης τάξης να χαλαρώνουν δίπλα στους άνδρες.

Αρχαιοελληνικό Συμπόσιο: φάτε, πιείτε, φιλοσοφήστε

Εικόνα: Δημόσιος Τομέας

Οι καναπέδες ήταν «μονά κρεβάτια» που μπορούσαν να φιλοξενήσουν ένα επιπλέον άτομο, ειδικά κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου, του ανδρικού πάρτι μετά το δείπνο.

Επτά με δεκαπέντε κρεβάτια ήταν τοποθετημένα στην ανδρική τραπεζαρία, με ένα μικρό τραπέζι και περιστασιακά σκαμπό για κάθε κρεβάτι.

Αντί να ξαπλώσουν, οι άντρες ήταν ξαπλωμένοι στον αριστερό τους αγκώνα και χρησιμοποιούσαν το δεξί τους χέρι για φαγητό και ποτό.

Τα άτομα στηρίζονταν αρκετά ψηλά σε μαξιλάρια και διατήρουσαν την ισορροπία τους λυγίζοντας τα δεξιά τους γόνατα και συγκρατώντας τα στα αριστερά.