Ο Κρόνος ήταν ο ηγέτης και ο νεώτερος της πρώτης γενεάς των τιτάνων, θεών απόγονων της Γαίας και του Ουρανού. Νίκησε τον πατέρα του, τον Ουρανό, και κυβέρνησε κατά τη διάρκεια της μυθολογικής χρυσής εποχής, έως ότου νικήθηκε από το γιο του, τον Δία.
Ήταν ο μικρότερος σε ηλικία και δύναμη από τους Τιτάνες, αλλά ο πιο πονηρός και φιλόδοξος. Ανέτρεψε τον πατέρα του με την βοήθεια της Γαίας, αλλά φοβούμενος μια ίδια μοίρα κατάπινε τα παιδιά του. Η γυναίκα του και αδερφή του Ρέα έκρυψε το τελευταίο τους παιδί, τον Δία, και έδωσε στον Κρόνο μια φασκιωμένη πέτρα για να καταπιεί, αντί για το μωρό. Ο Δίας, όταν μεγάλωσε, ελευθέρωσε και τα υπόλοιπα αδέρφια του δίνοντας στον Κρόνο να καταπιεί δηλητήριο.
Στον πόλεμο που ακολούθησε μεταξύ των Τιτάνων και των Ολύμπιων, την Τιτανομαχία, που κράτησε 10 χρόνια, ο Κρόνος και οι Τιτάνες σύμμαχοι του νικήθηκαν και φυλακίστηκαν στα Τάρταρα.
Κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής ο Κρόνος λατρεύονταν ως θεότητα της σοδειάς και των συγκομιδών, ενώ επιτηρούσε και την πρόοδο των ανθρώπων. Απεικονιζόταν συνήθως με ένα κρυστάλλινο δρεπάνι, το οποίο χρησιμοποιούσε για να συγκομίσει τις σοδειές και ήταν επίσης το όπλο που χρησιμοποίησε για να ευνουχίσει και να καθαιρέσει τον Ουρανό.
Μια γορτή που ονομαζόταν Κρόνια γινόταν προς τιμή του Κρόνου στην Αθήνα τη δωδέκατη ημέρα του μήνα Εκατομβαιώνα, αλλά και στην αρχαία Ολυμπία.
Η ετυμολογία του ονόματος δεν είναι ξεκάθαρη. Μπορεί να σημαίνει «κερασφόρος», αλλά πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το όνομα προέρχεται από τον αρχαίο ινδικό δαίμονα Kroni. Στην Αλεξανδρινή περίοδο αλλά και την εποχή της Αναγέννησης στη λατινική γλώσσα υπήρξε κάποια σύγχυση της λέξης Κρόνος (Cronos) με αυτή του χρόνου (Chronos)
Κρόνια
Η παράδοση της γιορτής
Σύμφωνα με τον Δημοσθένη γινόταν τη νύκτα της Εαρινής Ισημερίας (12η μέρα του Εκατομβαιώνος). Ανήμερα της γιορτής οι δούλοι είχαν αργία, μπορούσαν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με τους αφέντες τους και γενικότερα είχαν περισσότερη ελευθερία μες στην πόλη, σε ανάμνηση της Χρυσής Εποχής του ανθρώπινου γένους, όταν δεν υπήρχε δουλεία και βαριές εργασίες.
Αργότερα, το αγροτικό στοιχείο της εορτής άρχισε να εκλείπει και τα Κρόνια θεωρούνταν γιορτή θορυβώδης και ημέρα ακολασιών, ιδιαίτερα από την υιοθέτηση της εορτής από τους Ρωμαίους ως Σατουρνάλια, προς τιμήν του ρωμαϊκού Σατούρνους. Η κακή τους φήμη επέζησε μέχρι τη βυζαντινή περίοδο: ο Νικήτας Χωνιάτης (1155-1217) παρομοιάζει τη συμπεριφορά και τις ερωτικές περιπέτειες του Ανδρόνικου του Κομνηνού με τις ακολασίες της γιορτής.
Εορτασμός
Στην Ολυμπία
Στην Ολυμπία, η εορτή τελούνταν από τους αποκαλούμενους "Βασιλείς" ιερείς μέσα στο Κρόνιον Ιερό κι έπειτα πραγματοποιούνταν θυσία στον Κρόνιο Λόφο. Στην Αθήνα
Στην Αθήνα ο εορτασμός γινόταν προς τιμή του Κρόνου και της Ρέας και διαρκούσε μια ημέρα. Η ημέρα αυτή ήταν αργία, αφού οι δημόσιες εργασίες (ή οι δημόσιες υπηρεσίες όπως θα λέγαμε σήμερα) παρέμεναν κλειστές και η βουλή δεν συνεδρίαζε.
Στο Κρόνιον Ιερό, στον Ιλισό, κοντά στο Ναό του Ολυμπίου Διός, τελούνταν οι ευχαριστήριες θυσίες για το τέλος της συγκομιδής. Σύμφωνα με τον Φιλόχορο ο βωμός αυτός είχε χτιστεί από τον Κέκροπα, ο οποίος και όρισε ότι κάθε νοικοκυριό θα έπρεπε να προσφέρει θυσία στον Κρόνο στο τέλος της συγκομιδής των δημητριακών και των καρπών των δέντρων.
Όρισε δε ότι, αυτή την ημέρα, οι δούλοι θα έπρεπε να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με το αφεντικό ως αποζημίωση για τον τόσο κόπο που έκαναν στην συγκομιδή της σοδειάς.
Η γιορτή δεν περιελάμβανε αιματηρές θυσίες, ούτε και την σφαγή ζώων. Γίνονταν όμως προσφορά άρτου και φρούτων. Είχε γενικά εξοχικό και αγροτικό χαρακτήρα. Ο Lucius Accius αναφέρει ότι γινόντουσαν στους αγρούς, ενώ ο Φολόχορος αναφέρει μόνο την εξοχή της Αττικής χωρίς ποτέ να αναφέρει την πόλη των Αθηνών.
Σε άλλα μέρη
Εκτός από την Αθήνα, ο Κρόνος λατρευόταν επίσης στη Χαιρώνεια, στο Πήλιο, στη Θήβα, στην Αρκαδία, καθώς και στα παράλια της Μικράς Ασίας.
Παρόμοια γιορτή προς τιμήν του Κρόνου φαίνεται να τελούνταν στη Ρόδο κατά το μήνα Μεταγειτνιώνα, κατά την οποία γίνονταν ανθρωποθυσίες, κυρίως εγκληματιών, ίσως με επιρροές από τη λατρεία του φοινικικού Μολώχ.Στην Ρώμη η αντίστοιχη γιορτή ονομάζονταν Σατουρνάλια και γινόταν τον Δεκέμβριο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου